Hét recept voor een beter humeur: lees tweemaal daags vijf bladzijden Brusselmans

Herman Brusselmans. ‘Hij is een zeer belangrijk schrijver.’ Dat lezen we al zo’n boek of tachtig op alle achterflappen. Een zelf opgezette kroon. Op deze vrolijke bravoure kun je niet kwaad worden. Integendeel. Van die tachtig boeken heb ik er overigens denk ik acht gelezen. Een op de tien. Maar je kunt ook zeggen: acht boeken van een en dezelfde schrijver, dan ben je een echte fan. Wat Brusselmans kan, kan niemand. Hij schrijft tragi-foute slapstick per strekkende kilometer. Beheersing is niet zijn sterkste spier, wat maakt dat je af en toe even uit de trein stapt om er zeven jaar later weer op te springen. Als een bezoekje aan een oude, dierbare vriend.

Maar nu, in deze tijden van lockdown en avondklok komt de zoveel-en-tachtigste Brusselmans, Maanlicht van een andere planeet, werkelijk geroepen als de brandweer. Ik ben de laatste maanden namelijk, net als u, druk met humeurmanagement. Volhouden geblazen, tot uw dienst, maar hoe?! Ik heb nu, na enig experimenteren, een receptuur ontwikkelt die mijn bovenkamer af en toe van wat zon voorziet. En mijn meestbeproefde medicijn is: tweemaal daags vijf bladzijden Brusselmans. Zo drijven nu al weken de donkerste wolken mijn huisje voorbij.

Ik weet niet of ik de zeer belangrijke schrijver ontrief, maar ik moet eerlijk zeggen dat ik het boek daarbij op een willekeurige bladzijde openknak en begin te lezen. Dus niet gehinderd door welk verhaal dan ook, spring ik op willekeurige pagina’s op goed geluk rechtstandig het boek in.

Bij dit parelduiken in Maanlicht van een andere planeet kwam ik ene Louis Tinner veel tegen. En die kende ik uiteraard nog uit Brusselmans’ grote doorbraak, De man die werk vond, uit 1985. Herman kwam in die jaren, samen met Tom Lanoye, als Vlaamse Godenzoon onze grens overgestoken. Ik wist overigens weer niet dat – zoals de achterflap vertelt – Louis Tinner ook een hoofdrol had in de boeken Nog drie keer slapen en ik word wakker en Trager dan de snelheid.

Die treinen had ik blijkbaar voorbij laten gaan. Deze vermeende samenhang tussen titels klinkt voornaam, maar zweemt natuurlijk veel te veel naar het prestige van oeuvrebouw. Daar gaat het Brusselmans deep down helemaal niet om. Hij is geen architect zoals A.F.Th., die midden in De Literatuur een oogverblindende kathedraal van in elkaar hakende romans laat verrijzen. Brusselmans is de keizer van de sprint: de zin, de scène. Daar zit ’m zijn goesting. En de mijne. Maar als je veel zinnen achter elkaar zet, heb je voor je het weet een boek. Nou vooruit dan maar, het is niet anders. Dat nemen we al te graag op de koop toe.

Laten we springen.

Ik sla blind pagina 91 open. Ik lees: ‘Hij kon het, zoals ieder lijdend individu, niet langer aan om bij het graf van z’n familieleden te verblijven, en ging 30 meter verderop bij het graf staan van iemand die hem onbekend was, en die Frederica Van Dusselaere heette, geboren in 1937 en overleden in 2015. Van haar hing geen foto op het graf. Tinner wilde een dode in de ogen kunnen kijken, en ging naar een graf dat wel een foto had. Het was van Geaya Gelucke, een vrouw die haar veertigste verjaardag net niet gehaald had. ‘Dag Geaya’, zei Tinner. ‘Jij moest zeker ook wel elke keer je voornaam spellen?’’

Ik kan er weer tegen.

Een zeer belangrijk schrijver, wat u zegt.