Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Szacuje się, że każdego roku na świecie produkowane jest około 500 miliardów opakowań foliowych. To ogromna ilość tworzyw sztucznych, które wręcz zalewają naszą planetę.

Opakowania foliowe choć tanie i szybkie w produkcji mają szkodliwy wpływ na stan środowiska naturalnego. Cząstki toksycznego nanoplastiku mogą przenikać z opakowań do jedzenia i picia oraz emitować trujące związki do gleby wody i powietrza w przypadku porzucenia plastikowych odpadów w środowisku.

Przypomnijmy, że popularna foliówka ma „krótki żywot” - może rozkładać się nawet setki lat a jej przydatność do użytku ocenia się jedynie na ok. 20-25 min.

Ponadto statystyki wskazują, że co roku do mórz i oceanów trafia ok. 50 tys. ton plastikowych reklamówek, które stanowią śmiertelną pułapkę dla żyjących tam zwierząt.  Porzucone w środowisku odpady foliowe mogą spowodować uduszenie, zranienie lub otrucie zwierząt jak również doprowadzić  do blokowania odpływu rzek i jezior a w konsekwencji do powodzi.

Segregowanie odpadów to punkt wyjścia do skutecznej ochrony środowiska

Ten dramatyczny stan rzeczy musimy zmienić i bardzo wiele zależy od naszych postaw konsumenckich oraz decyzji podejmowanych w sferze gospodarowania odpadami foliowymi i plastikowymi.

Recykling torebek foliowych rozpoczyna się w momencie wyrzucenia ich do odpowiedniego pojemnika na odpady. Dzięki poprawnemu segregowaniu odpadów foliowych w naszych domach przyczyniamy się do wzrostu ich odzysku zwłaszcza że poziom recyklingu plastiku w Polsce wynosi ok. 30 %.

Wprost z domowych koszy torby foliowe trafiają do firm, które zajmują się zbieraniem i sortowaniem odpadów. Następnie odbywa się oczyszczanie i sortowanie folii według rodzajów folii oraz kolorów; tak posegregowane odpady przekazywane są do zmielenia i rozdrobnienia.

Finalnie powstaje aglomerat, który w wyniku regranulacji pozwala na uzyskanie gotowego surowca do produkcji nowych wyrobów plastikowych. Niestety w skali globalnej recykling plastiku wynosi jedynie 5%, dlatego, aby poprawić sytuację na naszej planecie i przyczynić się do redukcji plastiku warto zamienić foliowe opakowania na ekologiczne odpowiedniki; papierowe, szklane lub materiałowe.

Rola GIOŚ w kontroli gospodarki odpadami

Gospodarka opakowaniami i odpadami opakowaniowymi w Polsce regulowana jest m. in. obowiązującą ustawą z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. 2023, poz. 1658, z późn. zm.), która stanowi wdrożenie postanowień dyrektywy 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r. w  sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.

Do kompetencjach organów Inspekcji Ochrony Środowiska należy sprawowanie kontroli w zakresie wdrożenia kampanii edukacyjnych, przez wprowadzających produkty w opakowaniach jak również kontrola przeprowadzenia przez przedsiębiorców – rocznego audytu zewnętrznego. Niewywiązanie się z w/w obowiązków zagrożone jest administracyjną karą pieniężną wynoszącą maksymalnie do 750 000 zł.

W przypadku stwierdzenia naruszeń lub nieprawidłowości związanych z nieprzestrzeganiem przepisów prawa przez podmioty zajmujące się gospodarowaniem opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi, ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi daje organom Inspekcji Ochrony Środowiska oraz organom Inspekcji Handlowej wachlarz narzędzi dyscyplinujących w postaci m.in. administracyjnych kar pieniężnych wymierzanych w drodze decyzji administracyjnych, których wysokość oscyluje w granicach od 500 zł (np. za niepobieranie opłaty recyklingowej od nabywającego torbę na zakupy z tworzywa sztucznego) do 1 000 000 zł (np. za nieprzyjmowanie od użytkowników, odpadów opakowaniowych po środkach niebezpiecznych będących środkami ochrony roślin) czy grzywien wymierzanych w drodze mandatu karnego (np. za utrudnianie wykonywania czynności kontrolnych upoważnionym inspektorom).