Prawie 40% sklepów internetowych manipuluje klientami

Komisja Europejska po raz kolejny bierze się za ochronę konsumenta. Tym razem na celowniku znalazły się manipulacyjne praktyki sklepów świadczących swoje usługi na rynku e-commerce.

UE sprawdza e-handel

Przeprowadzono kontrolę 399 różnych sklepów internetowych zajmujących się sprzedażą m.in. elektroniki czy odzieży w celu wykrycia stosowania przez nie technik manipulacyjnych. Akcja wykazała, iż 148 z nich sięgało po praktyki określane jako tzw. dark patterns. Pod tym pojęciem kryje się stosowanie elementów wyglądu strony, które podstępnie wywierają wpływ na klienta – i nie chodzi tutaj o standardowe praktyki używane przez marketingowców.

Pierwszym grzechem 70 sklepów internetowych było utrudnianie dostępu do ważnych informacji, takich jak np. koszt dostawy czy skład produktów. Chodzi o umieszczanie tych danych w taki sposób, iż internauta mógł je łatwo przeoczyć bądź musiał poświęcić dużo czasu na ich odnalezienie.

UOKiK wziął udział w akcji i ostrzega internautów. Źródło: Twitter | UOKiK.

Ponadto 23 strony internetowe maskowały część zawartości, by klient zobowiązał się do opłacania abonamentu i nie mógł z niego łatwo zrezygnować, gdyż w celu dotarcia do odpowiedniego przycisku musiał wykonać szereg kroków, w tym absurdalnych i nieintuicyjnych.

W kwestii zakupów „wspomagano” również zainteresowanych produktem poprzez zwodniczy interfejs, czyli projekt strony wykorzystujący przyzwyczajenia i nieuwagę użytkownika. Ot, kliknięcie „dalej” bądź opcja zmiany języka były w rzeczywistości zgodą na przekazanie danych, a nawet wyrażeniem zgody na zawarcie umowy transakcyjnej na odległość w przypadku 54 sklepów.

Następną wykrytą nieprawidłowością na 42 stronach internetowych było wyświetlanie elementów, które poddają konsumentów fałszywej presji czasu. Mowa tu o np. licznikach, które niezgodnie z rzeczywistością sygnalizowały, iż klient ma określony czas na dokonanie zakupu. Ten natomiast resetuje się z każdym odświeżeniem strony internetowej.

Jak się ustrzec przed manipulacją?

UOKiK zaleca przede wszystkim ostrożność w trakcie korzystania z niezaufanych stron. Mowa tu o uważnym czytaniu i klikaniu tego, co klienci znajdą na portalach internetowych wraz z zachowaniem zdrowego rozsądku w przypadku np. okienek informujących o promocjach czy ostatnich sztukach magazynowych. Z kolei przedsiębiorcom radzi korzystać z etycznych rozwiązań przy projektowaniu interfejsu użytkownika, z zachowaniem odpowiednich proporcji pomiędzy treścią a prezentacją towaru.

Decyzje zakupowe w Internecie są często podejmowane na podstawie impulsu. Źródło: Unsplash | Campaign Creators.

UOKiK rekomenduje także stosowanie nieskomplikowanych opisów wraz z wyjaśnianiem użytkownikom konsekwencji ich działań na przykładach. Co warto zaznaczyć, to w żadnym wypadku nie oznacza, iż internautów traktuje się jako gorszych. Stosowanie się do uczciwych praktyk i poszanowanie klientów dzięki klarownym instrukcjom może przyczynić się do zwiększenia zaufania i sympatii wobec marki. Z kolei na techniki manipulacyjne wbrew pozorom większość z nas jest podatna i nie zawsze da się uniknąć błędów, robiąc zakupy na nieprzyjaznych stronach internetowych.

• Oficjalna strona internetowa Komisji Europejskiej
• Oficjalna strona internetowa UOKiK

Damian Miśta

Damian Miśta

Na GRYOnline.pl udziela się od lipca 2022 roku. Najczęściej publikuje artykuły o nowinkach w świecie technologii ze względu na zainteresowanie sprzętem elektronicznym i zmieniającą się rzeczywistością, jednak zdarza mu się również podejmować tematy związane z grami i filmami. Poza tym chętnie wybiera się w podróż do minionych epok. Do gier i pisania ciągnęło go od młodych lat, więc kończył różne tytuły, żeby je później amatorsko recenzować. Zna wszystkie zakamarki Khorinis, a serię przygód Indiany Jonesa powtarzał wiele razy.