Kancelaria Finansowa LEX jest doskonale znana w środowisku firm rodzinnych. Skąd pomysł na doradztwo akurat dla firm rodzinnych?
Wszystko zaczęło się na początku lat 90-ych, kiedy rodził się polski biznes. Zaczynałam wówczas swoją karierę zawodową. Byłam pod ogromnym wrażeniem polskiej przedsiębiorczości. Zastanawiałam się, co się stanie z tym biznesem, gdy właściciele firm osiągną wiek emerytalny. Dla wielu to pytanie wydawało się przedwczesne, a dla mnie było fascynujące. Stąd zrodziło się doradztwo firmom rodzinnym.
Zrozumiałam, że bezpieczeństwo firmy i jej trwałość leży w interesie dużo szerszej grupy niż tylko właściciele i ich rodzina. Do grona interesariuszy należą także pracownicy, wierzyciele, kontrahenci, ale także skarb Państwa. Jak się okazało, temat sukcesji, czyli trwałości biznesu, to wyzwanie nie tylko rynku polskiego, ale także dojrzałych gospodarek europejskich. Można zatem czerpać wzorce od tych, którzy z problemem ciągłości biznesu mierzą się znacznie dłużej niż my.
Doradzacie Państwo firmom rodzinnym, sami także będąc firmą rodzinną. Czy ta synergia działa w praktyce?
Doskonale działa. Wielu klientów podkreśla nasze rozumienie i wyczucie specyfiki firm rodzinnych, co istotnie wyróżnia nasze doradztwo z oceanu czysto formalnego lub korporacyjnego podejścia części konkurentów.
Zawdzięczamy to zarówno temu, że jesteśmy aktywni w środowisku firm rodzinnych od ponad ćwierćwiecza, ale także z faktu, że sami jesteśmy firmą rodzinną.
Moim sukcesorem jest syn Dawid — radca prawny, doktor nauk prawnych, analityk finansowy i audytor międzynarodowy w jednej osobie. Przez kilka lat praktykował poza kancelarią rodzinną, zdobywając doświadczenie w korporacjach, mając jednocześnie plan dołączenia do firmy rodzinnej. I tak się stało. Była to doskonała strategia. Dawid wniósł do kancelarii wiele nowoczesnych rozwiązań, ale także pomysł na rozwój biznesu widziany oczami 30-latka. Bardzo wysoko cenię sobie współpracę z synem i jestem spokojna o przyszłość kancelarii pod jego samodzielnymi rządami.
Wspomniała Pani, że sukcesja biznesu to wyzwanie dla całej gospodarki, a nie tylko dla właścicieli firm i ich najbliższych. Skąd tak szerokie rozumienie problemu?
Ze znaczenia firm rodzinnych dla całej gospodarki. Wypracowują one około 70% PKB, tworząc ponad 8 mln miejsc pracy. Większość doskonale prosperujących firm na rynku polskim to właśnie biznesy rodzinne. Są wśród nich marki znane wszystkim Polakom, ale także firmy działające lokalnie. W sytuacji, gdy prężnie działająca firma rodzinna nie ma uporządkowanej kwestii swojej ciągłości, choroba lub śmierć właściciela rodzą ryzyko jej upadku.
Dobrze przemyślana sukcesja obejmuje swym zasięgiem zarówno kwestie formalnoprawne, ale także organizacyjne, podatkowe, księgowe i przede wszystkim kwestie społeczne.
Do sukcesji musi przygotować się nestor, sukcesor, rodzina właściciela, ale także pracownicy, zwłaszcza ci kluczowi, wierzyciele (w tym banki i firmy leasingowe), kontrahenci. Każdy z tych podmiotów ma prawo zadbać o swoje interesy. Wiedza o tym, jak będzie przebiegała sukcesja, pozwala im podjąć decyzję, czy wiązać swoją przyszłość z daną firmą, czy raczej zakończyć relację. Innymi słowy, dobrze przeprowadzona sukcesja jest w interesie dużej grupy osób i podmiotów.
Od 22 maja 2023 roku środowisko firm rodzinnych żyje nowym rozwiązaniem, jakim jest fundacja rodzinna. Państwo, jako pierwsi w Polsce, złożyliście wniosek o rejestrację fundacji rodzinnej. Czym się kierowaliście podejmując taką decyzję?
Pragnieniem budowania firmy na pokolenia. Fundacja rodzinna to także forma naszego rodzinnego skarbca, który chroni majątek przed rozdrobnieniem lub przejściem w ręce osoby spoza rodziny.
Fundacja to także rodzaj platformy inwestycyjnej, dzięki której będziemy pomnażać majątek rodzinny. Fundacja rodzinna to także forma banku rodzinnego.
Z wypracowanych środków planujemy współfinansować edukację naszych beneficjentów, ale także chcemy angażować się w nowo tworzone przez nich biznesy, wspierając kiełkujący „gen przedsiębiorczości”. Byłam jednym z ekspertów pracujących nad ostatecznym kształtem ustawy o fundacji rodzinnej.
Cieszę się, że mamy w Polsce jedno z najkorzystniejszych rozwiązań w zakresie fundacji rodzinnej w Europie. Fakt, że jako pierwsi w Polsce złożyliśmy wniosek o rejestrację fundacji rodzinnej traktujemy wręcz symbolicznie. Doradzamy klientom w zakresie fundacji rodzinnej, sami korzystając z tego rozwiązania.