Z badania "Poziom wiedzy finansowej Polaków 2022", przeprowadzonego na zlecenie i przy współpracy merytorycznej Fundacji Warszawski Instytut Bankowości oraz Fundacji GPW, wynika, że co trzeci dorosły Polak negatywnie ocenia swoją wiedzę z zakresu ekonomii i finansów. Diagnoza dotyczy m.in. samooceny poziomu wiedzy, preferencji, wyzwań i oczekiwań społecznych w obszarze szeroko rozumianej wiedzy na temat finansów osobistych, bankowości i inwestowania. Najczęściej wskazywanym źródłem wiedzy ekonomicznej są blogi i portale internetowe – 55 proc. (częściej wskazywane przez młodszych badanych). Starsi natomiast częściej wskazują media, instytucje sektora finansowego i instytucje publiczne oraz inne osoby (ekspertów). Niemal 3/4 badanych uważa, że największą aktywność w edukowaniu w zakresie wiedzy finansowej powinny wykazywać szkoły i uczelnie oraz nauczyciele i wykładowcy.

Zobacz również

Smoleńsk i jego wyjątkowa rola w dziejach Polski

Jak Polacy wkroczyli do Moskwy w 1812 r.

Biznes i zarządzanie. Od września nowy przedmiot w szkołach

Biznes i zarządzanie (BiZ) zostanie wprowadzone w szkołach ponadpodstawowych w roku szkolnym 2023/2024 i zastąpi w programie nauczania podstawy przedsiębiorczości. Uczniowie będą mogli uczyć się tego przedmiotu na poziomie podstawowym lub rozszerzonym, a od 2027 r. – zdawać egzamin maturalny z BiZ-u w zakresie rozszerzonym.

Podczas lekcji uczniowie będą rozwijać kompetencje przedsiębiorcze, menedżerskie i przywódcze. Zdobędą podstawową wiedzę na temat praw konsumenckich, nauczą się zarządzania finansami i pracy w zespole. Dzięki współpracy z przedsiębiorcami lekcje BiZ rozwiną kreatywne myślenie i zapoznają uczniów z realiami współczesnej gospodarki.

– "Nie chodzi tylko o to, żeby w młodym pokoleniu wykształcić zdolność i chęć do zakładania działalności gospodarczej, prowadzenia własnego biznesu. Chodzi również o to, aby efektywniej zarządzać gospodarstwem i finansami domowymi" – mówił minister Przemysław Czarnek podczas spotkań konsultacyjnych nowego przedmiotu. Szef MEiN wskazywał, że nowy przedmiot ma rozwijać kompetencje potrzebne w dynamicznie zmieniającym się świecie, kształtować postawę przedsiębiorczości oraz uczyć młodych ludzi efektywnego zarządzania własnymi finansami.

Uczniowie i nauczyciele nie pozostaną osamotnieni wobec wyzwań nowego przedmiotu. Prezes Zarządu WSiP Jerzy Garlicki deklaruje: — "Przygotowaliśmy świetny, całkowicie nowatorski podręcznik i będziemy wspierać nauczycieli oraz uczniów wieloma dodatkowymi materiałami edukacyjnymi, które pozwolą w praktyce realizować założenia nowego przedmiotu. Zdajemy sobie sprawę – jako wydawnictwo edukacyjne – że dobrze realizowany BiZ da młodym ludziom, wchodzącym w dorosłość, szansę uniknięcia czekających na nich ekonomicznych pułapek"

BiZ w liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia będzie realizowany w zakresie podstawowym w wymiarze 2 godzin tygodniowo w cyklu kształcenia. W liceum ogólnokształcącym i technikum nowy przedmiot będzie nauczany w klasach I i II. Dyrektorzy szkół jednak będą mogli inaczej zaplanować zajęcia z tego przedmiotu w szkolnym planie, tj. tylko w klasie I albo tylko w klasie II (pod warunkiem zapewniania wymaganego obowiązkowego wymiaru godzin nauczania w cyklu kształcenia). W przypadku branżowej szkoły I stopnia BiZ będzie nauczany w klasie I.

W liceum ogólnokształcącym i technikum BIZ będzie możliwy do realizacji także w zakresie rozszerzonym, jako jeden z przedmiotów do wyboru przez uczniów – w wymiarze 8 godzin tygodniowo w cyklu kształcenia.

Od roku szkolnego 2026/2027 biznes i zarządzanie będzie można zdawać w zakresie rozszerzonym na egzaminie maturalnym.

Wymiar praktyczny przedmiotu

Biznes i zarządzenie – jako przedmiot szkolny – ma własną podstawę programową, ale częściowo bazuje na założeniach dotychczasowych podstaw przedsiębiorczości i rozszerza je przede wszystkim o wymiar praktyczny. Jego celem jest dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy i uczelni, a także wyposażenie młodych ludzi w kompetencje, które pozwolą im na sprawne funkcjonowanie w świecie finansów i podejmowanie odpowiedzialnych decyzji finansowych, także w wymiarze prywatnym. BiZ kładzie nacisk na pracę w grupach i metodę projektów, analizowanie praktycznych przykładów doświadczeń polskich i zagranicznych przedsiębiorców (tzw. case studies), rozwijanie kompetencji liderskich oraz korzystanie z nowoczesnych materiałów dydaktycznych.

Wprowadzenie możliwości kształcenia w zakresie przedsiębiorczości i biznesu na poziomie rozszerzonym pozwoli pozwala na to, aby w ramach nowego przedmiotu, obok zagadnień takich jak finanse osobiste, rynek pracy czy system gospodarczy, ujętych uprzednio w podstawie programowej przedmiotu podstawy przedsiębiorczości, pojawiły się także dodatkowe treści. TO jest powyżej! Zatem zbędne, bo wyjaśnia to kolejny akapit.

Założenia podstawy programowej BiZ

"Głównym celem przedmiotu jest wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności oraz kształtowanie postaw, które pozwolą na aktywne działanie i odnoszenie sukcesów na różnych polach – nie tylko w wymiarze biznesowym, lecz także prywatnym, rodzinnym, zawodowym i społecznym. Złożoność otaczającej nas rzeczywistości sprawia, że zakres treści kształcenia przedmiotu stanowi syntezę wybranych elementów wiedzy z zakresu zarządzania, w tym szczególnie zarządzania projektami, ekonomii, finansów osobistych, funkcjonowania rynku pracy, socjologii, psychologii i prawa. W ramach przedmiotu uczniowie zapoznają się z podstawowymi kategoriami, mechanizmami i procesami ekonomicznymi oraz ich uwarunkowaniami instytucjonalnymi, behawioralnymi, kulturowymi i rynkowymi" – czytamy w założeniach podstawy programowej nowego przedmiotu.

Realizacja zakładanych celów przedmiotu wymaga stosowania w procesie edukacyjnym nowoczesnych metod kształcenia, w tym uczenia się przez działanie, a także oraz środków dydaktycznych wykorzystujących nowe technologie i narzędzia cyfrowe.

Kształcenie powinno rozpocząć się od identyfikacji cech osoby przedsiębiorczej i rozpoznania tych cech, które mają szczególne znaczenie w gospodarce rynkowej. Zarządzanie projektami zaś pozwala uczniom poznać specyfikę projektów i opanować podstawowe kompetencje związane z ich skutecznym wdrażaniem.

Kompetencje 4K

BiZ daje możliwość zdawania matury projektowej, w której część oceny będą stanowić projekty zespołowe. Dzięki nim uczniowie rozwiną kompetencje 4K – kooperację, komunikację, kreatywność i krytyczne myślenie.

Współpraca z przedsiębiorcami pomoże kształtować w młodych ludziach kreatywne myślenie i zapozna na lekcjach BiZ z realiami współczesnej gospodarki. W nauczaniu przedmiotu zostanie położony nacisk na pracę w grupach.

Edukacja finansowa potrzebna od zaraz

Dla rozwoju gospodarki kluczowa jest edukacja młodego pokolenia. Ta zaś powinna być oparta na doświadczeniach polskich przedsiębiorców. Przedmiot odniesie sukces, jeśli będą warunki do tego, by móc go prowadzić w sposób warsztatowy, w grupach mniejszych niż klasy ponad trzydziestoosobowe.

Wróćmy do konkluzji badania "Poziom wiedzy finansowej Polaków 2022". Ponad połowa badanych uważa, że obowiązkowa edukacja finansowa powinna zaczynać się już w szkole podstawowej. Tego zdania są częściej najmłodsi respondenci (aż 71 proc.), co świadczy o tym, jak duża jest potrzeba otrzymywania takiej edukacji wśród osób, które oceniają swoją wiedzę jako niską.