Wchodząca w życie 1 października 2019 r. nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie pozwala w jednolity sposób wyliczać zaliczek na podatek dla wszystkich podatników. Niska stawka 17% obejmie wyłącznie osoby rozliczane przez płatników, a zatem obliczających i płacących zaliczki na podatek za inne osoby. W przypadku pozostałych osób zastosować należy inną stawkę podatku oraz inną kwotę zmniejszającą podatek.

Zgodnie z regułą obejmującą pracowników i inne osoby zatrudnione w zakładach pracy (lub po prostu u innych podatników), przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych od dnia 1 października do dnia 31 grudnia 2019 r.:

1. zamiast stawki 18% stosuje się stawkę 17%;
2. kwota zmniejszająca podatek wynosi 525 zł 12 gr.

Powyższa reguła wynika z art. 6 ust. 1 ustawy nowelizującej - z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1835). Odetchnąć z ulgą mogą zatem płatnicy:

• obliczający zaliczki za inne osoby,
• będące rozliczane przez osoby zatrudniające (nie mające obowiązku samodzielnego ustalania zaliczek).

W tych przypadkach reguła jest bowiem jednolita – 17% i 525,12 zł kwoty zmniejszającej (43,76 zł). Jedynie oświadczenie ze strony zatrudnionego może podwyższyć stawkę podatku do 17,75%, czego jednak nie należy spodziewać się często (korzystniej jest płacić mniejszą zaliczkę niż wyższą).

Mniej jasne zasady, czyli kto płaci obowiązkowo zaliczkę 17,75%?

Art. 6 ust. 3 ustawy nowelizującej wskazuje, że od dnia 1 października 2019 r. przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych w 2019 r. w sposób określony dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą kwota zmniejszająca podatek wynosi 548 zł 30 gr. Przepis art. 5 stosuje się.

Pewnym jest zatem, że dla tych osób kwota zmniejszająca wynosi 548,30 zł, oraz że zamiast stosować 17% stawkę wymienioną w art. 6 – stosuje się już od października stawkę wymienioną w art. 5, tzn.:

Źródło: opracowanie własne PIT.pl

Powyższy zapis wskazany w art. 6 ust. 3 nie oznacza jednak, że wyłącznie prowadzący przedsiębiorstwo – rozliczający się według skali określają zaliczki według powyższej reguły. Zastosowanie znajduje ona również dla wszystkich osób, które tak jak przedsiębiorcy rozliczają samodzielnie zaliczki na podatek na takich samych – lub podobnych regułach.

» Nowe wyższe koszty uzyskania przychodów od 1 października 2019 r.

Trudno jest jednak jednoznacznie określić – patrząc na przepisy, o jaką grupę podatników chodzi. Jako samodzielnie obliczających zaliczki traktować należy przede wszystkim podmioty wymienione w art. 43 ustawy o PIT, tj. podmioty rozliczające przychody z:

1) z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14,

2) z najmu lub dzierżawy.

Problem w tym, że podobnie zaliczki obliczane są (chociaż nie na podstawie prowadzonych ewidencji) również przez wymienionych w tym samym przepisie ustawy co przedsiębiorcy osoby:

3) osiągające dochody bez pośrednictwa płatników ze stosunku pracy z zagranicy,

4) osiągające dochody bez pośrednictwa płatników z emerytur i rent z zagranicy,

5) osiągające dochody bez pośrednictwa płatników z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4 i 6-9 (np. umowa zlecenie, dzieło, z zagranicy)

Ponadto oprócz tych grup samodzielnie zaliczki obliczane są również przez prowadzących działy specjalne produkcji rolnej rozliczających przychody na podstawie ksiąg rachunkowych. Przynajmniej we wszystkich tych przypadkach stosowane są podobne zasady ustalania zaliczek na podatek, podobne do tych, jakie stosują prowadzący działalność gospodarczą.

Pytaniem pozostaje także, jak zaliczki obliczać mają zatrudnieni przez polskich płatników w Polsce, zobowiązani do samodzielnego ustalania zaliczek. W przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach to nie płatnik, lecz zatrudniony samodzielnie opłaca zaliczkę. Podatnik uzyskujący przychody z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach może w ciągu roku podatkowego wpłacać zaliczki miesięczne, stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę podatkową określoną w skali, a przy obliczaniu zaliczki podatnik może stosować wyższą stawkę podatkową określoną w skali. Zasada jest zatem podobna do prowadzących działalność.

Wydaje się, patrząc na regułę bezpieczeństwa, że lepszym i sugerowanym jest zapłacenie za wszystkie wskazane powyżej grupy zaliczki w wyższej wysokości już w trakcie roku. We wszystkich tych przypadkach bowiem można dopatrzeć się podobieństwa do reguł ustalania tej zaliczki do tych, które stosują prowadzący przedsiębiorstwo.

Podatek PITRozliczenie rocznePłatnik PITKwota wolna od podatkuWynajemHOT