Met een schaar van zo’n 20(!) centimeter is de krab – die zo’n 8,8 miljoen jaar geleden leefde – toch wel een klasse apart.
Dat schrijven onderzoekers – waaronder ook een wetenschapper van de Universiteit Utrecht – in het New Zealand Journal of Geology and Geophysics. Hun studie handelt over een fossiele krab, ontdekt op een strand, gelegen op het noordelijke eiland van Nieuw-Zeeland. “Ik onderzoek continu fossiele krabben die nieuw of interessant zijn voor de wetenschap,” zo vertelt onderzoeker Barry van Bakel aan Scientias.nl. “Maar zo’n grote fossiele krab is uniek.”
Extreem groot
De fossiele resten onthullen dat de krab een schaar van ongeveer 20 centimeter lang bezat. Zijn schild was zelfs nog ietsje groter. En daarmee is de krab volgens Bakel ‘extreem groot’, in ieder geval in vergelijking met andere gefossiliseerde krabben. Iets minder indrukwekkend is de krab als we kijken naar de enige nog levende afstammeling. Want die kan nog groter worden, vertelt Van Bakel. “Zijn moderne verwant, de Giant Southern Crab of Tasmaanse reuzenkrab, wordt nog zeker twee keer zo groot! We denken trouwens dat deze fossiele voorouder ook groter kon worden, maar wachten op het vinden van aanvullend materiaal.”
Nieuwe soort
In afwachting van meer materiaal en onderzoek kunnen de wetenschappers alvast wel concluderen dat de fossiele reuzenkrab tot een nog niet eerder beschreven soort behoort. De onderzoekers hebben deze de naam Pseudocarcinus karlraubenheimeri gegeven.
Uniek
Dat de onderzoekers de nieuwe soort hebben kunnen beschrijven, is toch wel uniek. “Op de eerste plaats, omdat deze (krabben, red.) niet gemakkelijk compleet fossiliseren, maar ook omdat het onverwachts was dat we deze groep in Nieuw-Zeeland tegenkwamen.” Zo leeft de aan P. karlraubenheimeri verwante Tasmaanse krab alleen maar in Australische wateren.
Leefgebied
Daarnaast is P. karlraubenheimeri natuurlijk ook uniek vanwege zijn omvang. “De grootte is uniek en vereist speciale omstandigheden,” vertelt Van Bakel. Zo vereisen dergelijke reuzenkrabben de aanwezigheid van behoorlijk wat voedsel en mineralen in het water. Ook moet dat water een bepaalde temperatuur hebben. “Dit is een precieze mix die bijna nergens voorkomt.” Maar 8,8 miljoen jaar geleden lijkt P. karlraubenheimeri nabij wat nu het noordelijke eiland van Nieuw-Zeeland is de boel dus toch zodanig op orde te hebben gehad dat hij de eerder genoemde enorme omvang kon bereiken. “Zijn leefgebied dat we onderzocht en gereconstrueerd hebben, was uniek,” stelt Van Bakel. “Enkele miljoenen jaren voor deze krab leefde heeft een onderzeese vulkanische keten veel vulkanisch materiaal (as) over het gebied verspreid. Er zaten veel gassen in de zeebodem. Daar waar deze omhoog kwamen, vormden zich ‘vulkanische pijpen’, met warmer, voedzaam water. Daar ontstond een kleine fauna met schelpen, slakken, en kleine krabben en heremietkreeften.” En zij vormden het menu voor P. karlraubenheimeri. “Hij kraakte deze beesten met zijn grote schaar met robuuste ‘tanden’.”
Implicaties
Het onderzoek van Van Bakel en collega Àlex Ossó resulteert niet alleen in de beschrijving van een nieuwe soort. Maar dus ook in een tamelijk gedetailleerde beschrijving van het ecosysteem waarvan hij deel uitmaakte. “Er is ons een unieke ecologische gemeenschap bekend geworden van de Nieuw-Zeelandse oertijd,” aldus Van Bakel. Daarnaast geeft het onderzoek ook meer inzicht in de geschiedenis van de reuzenkrabben, behorende tot het geslacht Pseudocarcinus. “De geologische geschiedenis van deze bijzondere groep reuzenkrabben is in één keer helder geworden.”
Of wetenschappers nog meer van dit soort betekenisvolle ontdekkingen in Nieuw-Zeeland te wachten staan, is twijfelachtig en maakt het werk van Van Bakel en collega dus nog unieker. “We vermoeden dat deze reuzenkrabben – en grote krabben in Nieuw-Zeeland in het algemeen – na het Mioceen zijn uitgestorven. De omgeving veranderde vooral ook door het inactief worden van vulkanisme en het wegdrijven van Australië. Nieuwe vondsten zou ik dan ook eerder verwachten in Australië.”
