Gratis dodawany do towaru może nie być opodatkowany VAT

Gdy oferta przedsiębiorcy obejmuje sprzedaż dwóch towarów, z których jeden dodawany jest gratisem, może dojść do dwóch osobnych dostaw towarów, opodatkowanych VAT. Jedna z nich stanowić przy tym może dostawę nieodpłatną, od której naliczany jest podatek VAT.

Źródło: FORUM

Istotnym elementem opodatkowania transakcji „kup towar X a towar Y dostaniesz gratis” jest ustalenie, czy cena drugiego z towarów wpływa na cenę ostateczną całej oferty, a zatem czy stanowi on jej element kalkulacyjny.

Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 9.09.2016 r. (IBPP1/4512-383/16-1/MS), sam fakt połączenia w celach handlowych dwóch różnych produktów, które mogą prawidłowo funkcjonować bez siebie nie przesądza o tym, że dochodzi w istocie do sprzedaży jednego produktu. Przyjęcie takiego stanowiska i w konsekwencji opodatkowanie jedną stawką podatku VAT jako jedno świadczenie stanowiłoby niedopuszczalną wykładnię oraz naruszenie zasady przewodniej, że każde świadczenie powinno być uznawane za odrębne i niezależne. Ponadto prowadziłoby to do pogorszenia funkcjonalności systemu VAT przez akceptowanie rozwiązań czyniących ten system nieprzejrzystym i pozostawiającym podatnika w niepewności, co do przyjętego sposobu rozliczenia danej dostawy lub świadczonej usługi.

Gratis jako element kalkulacyjny oraz element nie wpływający na ostateczną cenę

W efekcie mamy dwa przypadki: pierwszy w którym cena towaru dodatkowego (gratisu) stanowi element kalkulacyjny ceny za towar podstawowy oraz drugi w którym cena towaru dodatkowego nie stanowi elementu kalkulacyjnego ceny za towar podstawowy.

Odnosząc się do pierwszej sytuacji stwierdzić należy, że przekazanie załączonych do towarów podstawowych, (np. książka na temat mechaniki pojazdowej plus olej samochodowy gratis) nie stanowi nieodpłatnego przekazania towaru. Podatnik nie będzie zobowiązany do naliczenia podatku należnego od przekazanych towarów dodatkowych (oleju samochodowego), stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

W tym przypadku w ramach dokonywanych zakupów, kontrahenci otrzymują towary dodatkowe, zwane „gratisami” - w tej sytuacji jednak koszt zakupu (wytworzenia) towarów gratisowych będzie stanowił element kalkulacji ceny za towary podstawowe.

W efekcie działań marketingowych prowadzonych przez podatnika, klient nabywa zarówno towar podstawowy, jak i towar dodatkowy (gratis). W związku z tym, w przedmiotowej sytuacji nie dochodzi do nieodpłatnego przekazania towaru w postaci towaru dodatkowego (gratisu) na rzecz kontrahenta, gdyż kontrahent płaci za ten dodatkowy towar [koszt zakupu (wytworzenia) towarów gratisowych będzie stanowił element kalkulacji ceny za towary podstawowe]. W tym przypadku podatnik oferuje za daną cenę zarówno towar podstawowy jak i towar dodatkowy.

W przypadku, w którym cena towaru dodatkowego nie stanowi elementu kalkulacyjnego ceny za towar podstawowy stwierdzić należy, że z uregulowań art. 7 ust. 2 i ust. 3 cyt. ustawy o VAT wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Wyjątkiem jest przekazanie towarów stanowiących prezenty o małej wartości lub próbki.

Gratisy jako prezenty o małej wartości lub próbki bez VAT

Jak wynika z przepisów art. 7 ust. 4 i ust. 7 ustawy o VAT nie jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług przekazanie odbiorcom towarów, których jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazania towaru, nie przekracza 10,00 zł. Nie jest również opodatkowane przekazanie prezentów, których wartość mieści się w przedziale od 10,01 zł do 100,00 zł, jednak pod warunkiem prowadzenia dodatkowej ewidencji osób obdarowanych. Spełnienie zatem którejkolwiek z powyżej wskazanych przesłanek pozwala na nieopodatkowywanie nieodpłatnych przekazań. Natomiast jeżeli wartość przekazanego towaru przekracza 100,00 zł podatnik ma obowiązek opodatkować wartość nieodpłatnego świadczenia.

Jeżeli wartość jednostkowa wydawanego towaru nie przekracza 10 zł, jego wydanie nie będzie podlegać opodatkowaniu niezależnie od tego komu zostały wydane towary i czy podatnik prowadzi ewidencję obdarowanych, o której mowa w art. 7 ust. 4 pkt. 1 ww. ustawy.

Piotr Szulczewski, VAT.pl