Kupując mieszkanie na kredyt hipoteczny z banku, zawierasz zwykle umowę przedwstępną zakupu lokalu. W przypadku nabycia domu lub mieszkania z rynku pierwotnego w użyciu jest zaś umowa rezerwacyjna. Czym ona jest, czy jest uregulowana prawnie i jak wygląda dla takiej umowy rezerwacyjnej mieszkania wzór? Jak fakt jej zawarcia wpływa na kredyt bankowy zaciągany na realizację zakupu nieruchomości?
Co to jest umowa rezerwacyjna? Jak działa rezerwacja mieszkania u dewelopera?
Umowa rezerwacyjna czy też umowa rezerwacji pozwalają na dosłowne zarezerwowanie przedmiotu przyszłej umowy ostatecznej. Dzięki niej jako nabywca możesz mieć właściwie pewność, że kiedy odpowiednie warunki zostaną spełnione, dokonasz zakupu pożądanej rzeczy. Taka umowa w większości przypadków dotyczy kupowania nieruchomości mieszkalnej na rynku pierwotnym, ale niewykluczone, że może obejmować najem danego lokalu czy zakup działki budowlanej.
Jeśli podpisujesz umowę rezerwacyjną z deweloperem, czasowo rezerwujesz mieszkanie. Możesz zrezygnować z niego w dowolnym momencie. Taka umowa nie zobowiązuje Cię do podpisania umowy kupna-sprzedaży – ani Ciebie, ani dewelopera. W praktyce to deklaracja, która może nie dojść do skutku z różnych przyczyn.
Zazwyczaj czas trwania rezerwacji sięga 2 tygodni, a po upływie tego terminu mieszkanie może być wystawione ponownie na sprzedaż, chyba że ty jako kupujący zdecydujesz się na zawarcie umowy deweloperskiej, której warunki reguluje ustawa deweloperska.
Zawarcie umowy rezerwacyjnej ma sens, jeśli nie jesteś jeszcze w 100 proc. pewny, że chcesz kupić dany dom czy mieszkanie, a jednocześnie widzisz, że na rynku nieruchomości może wystąpić wysokie zainteresowanie takim lokum. Wtedy możesz zyskać dla siebie trochę dodatkowego czasu i podjąć racjonalną decyzję co do przyszłej transakcji.
Z drugiej strony nie ma potrzeby podpisywania umowy rezerwacyjnej na rynku wtórnym, jeśli masz pieniądze, by kupić mieszkanie, i jesteś do tej inwestycji przekonany. Pozostaje wówczas jedynie umówić się ze sprzedającym u notariusza i zawrzeć umowę kupna i sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego.
W ramach omawiania kwestii związanych z umową rezerwacyjną należy przytoczyć definicję tej umowy zawartą w aktualnych przepisach. Od maja 2021 roku obowiązuje nowa ustawa deweloperska, która wskazuje, że przez umowę rezerwacyjną rozumie się umowę między deweloperem albo przedsiębiorcą innym niż deweloper a osobą zainteresowaną ofertą sprzedaży, nazywaną rezerwującym.
Jej przedmiotem jest zobowiązanie do czasowego wyłączenia z oferty sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego wybranego przez rezerwującego.
Umowa wstępnej rezerwacji
Umowa rezerwacyjna jest już regulowana w przepisach właściwej ustawy. Nie ma w nich jednak mowy o umowie wstępnej rezerwacji. Jest to właściwie umowa pomiędzy potencjalnym kupcem mieszkania a sprzedającym i może występować na rynku pierwotnym lub wtórnym.
Można ją przyrównać do zadeklarowania na krótki czas, że interesujesz się mieszkaniem i być może będziesz chciał je w przyszłości kupić. Taka chwilowa rezerwacja w ramach umowy rezerwacji mieszkania właściwie nie niesie za sobą żadnych skutków prawnych.
Umowa rezerwacyjna a przedwstępna. Jaka jest różnica?
Mimo że na pozór umowa przedwstępna i rezerwacyjna wydają się pełnić tę samą funkcję, nie można ich ze sobą utożsamiać. Po części może to wynikać z tego, że dla Ciebie, jako kupującego, mogą one mieć właściwie ten sam charakter.
Zdarza się, że umowa rezerwacyjna i umowa przedwstępna mają podobne elementy. Nie jest to przypadek, ponieważ możesz zawrzeć z drugą stroną, np. z deweloperem, albo zwykłą umowę rezerwacyjną, albo szczególny jej rodzaj, tj. rezerwacyjną z elementami umowy przedwstępnej.
Umowa z takimi elementami działa na nieco innych zasadach, ponieważ stanowi swoistą obietnicę, że główna umowa zostanie podpisana. O ile z umowy rezerwacyjnej nie trudno się wycofać w dowolnym momencie, o tyle w przypadku umowy rezerwacyjnej z elementami umowy przedwstępnej nie jest to możliwe.
Podstawowa różnica pomiędzy umową rezerwacyjną a umową przedwstępną jest sposób, w jaki zobowiązują one do zawarcia kolejnej. W przypadku zawarcia umowy przedwstępnej składasz obietnicę i zobowiązujesz się do zawarcia umowy deweloperskiej. Wszystko to regulowane jest przepisami art. 389 Kodeksu cywilnego.
Warto wiedzieć! Jak sfinansować zakup mieszkania bez zaciągania kredytu hipotecznego?
Nie jest też tak, że umowa przedwstępna nie niesie za sobą żadnych konsekwencji prawnych. Twoją ewentualną stratą może być to, że zadatek wpłacony na mieszkanie przepadnie, jeśli to z Twojej winy nie dojdzie do podpisania umowy ostatecznej.
Umowa przedwstępna jest też tym rodzajem umowy, który honorowany jest przez bank. Na jej podstawie instytucja kredytująca jest w stanie podjąć decyzję o udzieleniu Ci kredytu hipotecznego.
Umowa rezerwacyjna a umowa deweloperska. Jak przejść od jednej do drugiej?
Zasadniczo celem zawierania umów rezerwacyjnych jest zarezerwowanie na pewien czas danego mieszkania czy domu. Co dalej Cię czeka?
Naturalną konsekwencją podpisania umowy rezerwacyjnej z deweloperem powinno być zawarcie w przyszłości umowy deweloperskiej, która pozwoli Ci uzyskać w oznaczonym momencie prawo własności do nieruchomości.
Ile kosztuje umowa rezerwacyjna? Opłaty i zadatek
Wiesz już, że rezerwacja domu czy mieszkania może być dokonana u dewelopera za sprawą zawarcia umowy rezerwacyjnej. Ile kosztuje taka umowa i czy zawsze wiąże się z koniecznością uiszczenia jakiejkolwiek kwoty?
W związku z zawarciem umowy rezerwacyjnej możliwe jest, że strony ustalą konieczność wpłacenia pewnej przedpłaty. Opłata rezerwacyjna za mieszkanie uiszczana jest na rzecz dewelopera, a jej kwota jeszcze do niedawna mogła być ustalona indywidualnie.
Obecnie już tak nie jest, ponieważ nowa ustawa deweloperska wprowadziła jasne zasady ustalania wysokości opłaty rezerwacyjnej czy też zadatku w umowie rezerwacyjnej. Ustawodawca ograniczył odgórnie wysokość opłaty do 1 proc. ceny nieruchomości. Prawo przewiduje, że opłata rezerwacyjna wynikająca z umowy nie będzie wpłacana na mieszkaniowy rachunek powierniczy, lecz bieżący rachunek bankowy dewelopera.
Celem tak sformułowanej regulacji jest umożliwienie sprawnego, szybkiego zwrotu wpłaconej kwoty na konto nabywcy. Dopiero gdy zawarta zostanie umowa deweloperska, obowiązkiem dewelopera będzie przekazanie opłaty rezerwacyjnej na mieszkaniowy rachunek powierniczy.
Właściwie masz pewność, że jeśli zawarłeś umowę rezerwacyjną, a zadatek wpłaciłeś w wymaganej kwocie na konto bankowe dewelopera, możesz go w całości odzyskać. W ustawie deweloperskiej wskazano kilka sytuacji, w których bez wątpienia musi do tego dojść. Stanie się tak w przypadku, gdy:
- deweloper lub inny przedsiębiorca oferujący nabycie mieszkania lub domu nie wykona zobowiązania wynikającego z umowy rezerwacyjnej;
- rezerwujący, będący potencjalnym nabywcą, nie otrzyma kredytu lub przyrzeczenia udzielenia kredytu w związku z negatywną oceną zdolności kredytowej;
- deweloper dokona zmian w prospekcie informacyjnym lub jego załącznikach i nie poinformuje o tym rezerwującego.
W umowie rezerwacyjnej znaleźć się może kwota, jaką właściciel lokalu otrzyma w zamian za dokonanie rezerwacji. Kluczowe jest to, jaką formę będzie miała opłata rezerwacyjna.
- Zadatek – uregulowany jest on w przepisach Kodeksu cywilnego, które zakładają zwrot dwukrotności zapłaconej kwoty na rzecz jednej ze stron w razie niewykonania umowy przez drugą. Jeśli więc to Ty ze swojej winy nie doprowadzisz do zawarcia właściwej umowy, to oprócz wpłaconego zadatku zapłacisz jeszcze raz jego kwotę na konto niedoszłego zbywcy.
- Zaliczka – opłata rezerwacyjna lub kaucja, które zwykle przepadają na korzyść właściciela mieszkania lub domu, gdy to Ty jako nabywca zrezygnujesz z kupna lokalu, oraz na korzyść nabywcy, gdy umowa nie zostanie zrealizowana z przyczyn leżących po stronie właściciela nieruchomości.
Umowa rezerwacyjna na zakup mieszkania – wzór i niezbędne elementy
Co powinna zawierać umowa rezerwacyjna z deweloperem? Na co zwrócić uwagę podczas jej podpisywania? Najczęściej deweloper przedstawi Ci własny jej wzór, którym posługuje się w kontaktach z klientami.
Pamiętaj, aby sprawdzić, czy wszystkie wymagane elementy znalazły się w umowie rezerwacyjnej kupna mieszkania. Wzór powinien uwzględniać:
- dane osobowe rezerwującego;
- dane dewelopera lub dane osobowe przedstawiciela dewelopera;
- ustaloną cenę nieruchomości;
- kwotę ustalonego zadatku lub zaliczki (jeśli taka opłata rezerwacyjna została omówiona wcześniej);
- datę i miejsce zawarcia umowy rezerwacyjnej;
- charakterystykę nieruchomości stanowiącej przedmiot rezerwacji;
- okres trwania rezerwacji;
- termin zawarcia następnej umowy (umowy deweloperskiej), jeśli takie zobowiązanie jest poczynione;
- oświadczenie dewelopera o stanie prawnym lokalu.
Powinny zainteresować Cię tak naprawdę wszelkie szczegóły umowy rezerwacyjnej. Na co uważać? Na zapisy dotyczące ponoszonych kosztów, zwrotu opłaty czy też okresu trwania. Powinieneś mieć dokładnie określony czas, w jakim deweloper nie sprzeda i nie zaoferuje zarezerwowanego lokalu czy domu innej osobie.
Dopasuj okres umowy rezerwacyjnej do własnych wymagań – być może np. dwa tygodnie wystarczą do tego, byś zorientował się, czy masz odpowiednio wysoką zdolność, aby liczyć na udzielenie Ci kredytu, który pozwoli na zawarcie umowy deweloperskiej, a następnie aktu notarialnego przeniesienia prawa własności do nieruchomości.
Na Twoją szczególną uwagę zasługują w umowie rezerwacyjnej wszystkie elementy kosztowe – ich wysokość, rodzaj i to, czy podlegają zwrotowi, jeśli umowa deweloperska czy umowa kupna-sprzedaży nie zostaną podpisane w następstwie zawarcia rezerwacji.
Nieruchomość nią objęta powinna być precyzyjnie oznaczona, aby nie było najmniejszych wątpliwości co do tego, gdzie się znajduje, jaki ma metraż i w jakim jest stanie. Dobrym pomysłem będzie sprawdzenie, na jakich warunkach możesz odstąpić od umowy rezerwacyjnej i czy masz do czynienia z umową zwykłą, czy też z umową rezerwacyjną z elementami umowy przedwstępnej zakupu nieruchomości.
Pamiętaj, że warunki umowy rezerwacyjnej możesz negocjować. Nie musisz więc z miejsca podpisywać wszystkiego, co przedstawia Ci deweloper.
Umowa rezerwacyjna w przypadku rynku wtórnego. Co trzeba wiedzieć?
Jeśli decydujesz się na zakup mieszkania z drugiej ręki, możesz podpisać wstępną umowę rezerwacyjną mieszkania z rynku wtórnego. Wzór takiej umowy pobierz ze strony internetowej. Powinieneś wiedzieć również, że to od woli obu stron – kupującego i sprzedającego – zależy, czy podpiszą tego rodzaju kontrakt.
Ostatecznie umowa rezerwacyjna nie obliguje Cię prawnie do zakupu nieruchomości, ale stanowi deklarację, że chcesz kupić dane mieszkanie. W czasie trwania owej rezerwacji sprzedający nie powinien zbyć nieruchomości innej osobie ani też poszukiwać innego nabywcy. Umowa tego rodzaju podpisywana jest, zanim dopełnione zostaną inne formalności prawne.
Na rynku wtórnym podpisywane są umowy rezerwacyjne nie tylko dotyczące zakupu mieszkania, lecz także jego wynajmu. Konstrukcja takiej umowy jest właściwie taka sama jak przy zakupie, ale strony zobowiązują się przy tym do najmu lub wynajęcia lokalu w przyszłości. Także i tutaj obowiązywać będą najczęściej opłata rezerwacyjna lub zadatek w wysokości na ogół równowartości jednego czynszu.
Umowa rezerwacyjna na zakup domu
Przedmiotem umowy rezerwacyjnej może być nie tylko mieszkanie – z rynku pierwotnego lub wtórnego – i jego wynajem, lecz także kupno domu jednorodzinnego, wolnostojącego, w zabudowie bliźniaczej lub szeregowej.
Aby ją sporządzić, właściciel domu powinien okazać wszystkie uprawnienia do rozporządzania budynkiem mieszkalnym, stanowiącym przedmiot umowy rezerwacyjnej nieruchomości. Jej wzór znajdziesz w internecie, więc jeśli jesteś właścicielem domu, możesz przygotować taki dokument samodzielnie.
Nowa ustawa deweloperska również wskazuje, że umowa rezerwacyjna może dotyczyć czasowego wyłączenia z oferty sprzedaży domu jednorodzinnego wybranego przez rezerwującego. Właściciel domu zobowiązuje się wstrzymać w poszukiwaniu nowych klientów.
Umowa rezerwacyjna podpisywana na zakup działki
Działki budowlane również mogą podlegać rezerwacji przez osoby, które zainteresowane są ich zakupem, ale z różnych powodów, na przykład finansowych, nie mogą z miejsca dokonać takiego zakupu czy zawrzeć umowy przedwstępnej.
Pozostaje im poprosić o zarezerwowanie pożądanej działki przez właściciela, który wystawił je na sprzedaż. Jeśli będziesz w takiej sytuacji, możesz czasowo wstrzymać ofertę sprzedaży ziemi, gdy zawrzesz umowę rezerwacji działki. Wzór takiej umowy będzie podobny jak w przypadku rezerwowania domu czy mieszkania. Pamiętaj, aby działka została szczegółowo opisana, wraz z jej lokalizacją, numerem identyfikacyjnym czy też powierzchnią.
Czy wiesz? Kto może skorzystać z Mieszkania bez wkładu własnego w Nowym Ładzie?
Umowa rezerwacyjna – podręczne Q&A
Postaraliśmy się przybliżyć Ci kwestie związane z umową rezerwacji mieszkania i wskazać, jakie elementy absolutnie powinna zawierać. Jeśli chcesz podpisać umowę wstępnej rezerwacji lub rezerwacji z elementami umowy przedwstępnej, być może masz jakieś dodatkowe pytania czy wątpliwości, które szczególnie Cię nurtują. Sprawdź, czy znajdziesz odpowiedzi w poniższych przykładach.
Czy na umowę rezerwacyjną zostanie nam udzielony kredyt hipoteczny?
Jak mają się do siebie rezerwacja mieszkania i kredyt hipoteczny? Czy masz szansę na jego uzyskanie na podstawie umowy rezerwującej mieszkanie, którą podpisałeś ze sprzedającym nieruchomość? Niestety nie. Wszystko dlatego, że umowa rezerwacyjna w praktyce nie jest wiążąca.
Jej podpisanie może Ci jednak ułatwić zaciągnięcie zobowiązania z zabezpieczeniem hipotecznym. Jeśli zawarta przez Ciebie umowa rezerwacji mieszkania zawiera wszystkie niezbędne informacje, do których należy zaliczyć cenę mieszkania, lokalizację czy dane jego właściciela, to bank może wziąć ją pod uwagę przy wydawaniu decyzji kredytowej. Z pewnością szanse nabywcy na uzyskanie kredytu rosną, jeśli wzór umowy wskazuje, że mamy do czynienia z umową rezerwacyjną z elementami umowy przedwstępnej.
Zobacz też: Jakie dokumenty trzeba dołączyć do kredytu hipotecznego?
Na jaki czas zawierana jest umowa rezerwacyjna?
Najczęściej podpisywane są terminowe umowy rezerwacyjne. Przez jaki czas będzie obowiązywała? W zależności od ustaleń pomiędzy stronami może to być okres od 2 do 6 tygodni. To czas, w którym możesz sobie wszystko dokładnie przeanalizować i sprawdzić, czy rzeczywiście będzie to dobra inwestycja. Umowa rezerwacyjna może być zerwana w dowolnej chwili, ponieważ jeśli nie zawiera elementów umowy przedwstępnej, nie jest do końca zobowiązująca dla stron.
Kiedy wygasa umowa rezerwacyjna z deweloperem, a Ty nie podejmiesz decyzji o podpisaniu umowy deweloperskiej, wówczas mieszkanie z pewnością znów trafi na rynek pierwotny.
Co możemy zrobić w przypadku niewywiązania się z umowy rezerwacyjnej?
Niewywiązanie się ze standardowej umowy rezerwacyjnej, czyli bez elementów umowy przedwstępnej, właściwie nie rodzi żadnych konsekwencji ani po stronie Twojej, ani po stronie właściciela nieruchomości. Jeśli jednak w ramach tej umowy doszło do przekazania opłaty rezerwacyjnej, to możesz dochodzić albo jej, albo zadatku, bądź też tych kwot po odpowiednim powiększeniu, zgodnie z ustaleniami, jakie zostały poczynione w umowie rezerwacyjnej.
Odszkodowanie wypłacane jest przez stronę, która ponosi odpowiedzialność za niewywiązanie się z umowy, stronie, która występuje wówczas w roli poszkodowanego.
Jeśli podpisałeś umowę rezerwacyjną z elementami umowy przedwstępnej, jako poszkodowany możesz nawet dochodzić odszkodowania nie tylko w ramach polubownej procedury, lecz także przed sądem. Będziesz musiał w takim przypadku wykazać, że w istocie poniosłeś szkodę i udowodnić, że istnieje związek tej szkody z niewykonaniem umowy.
Umowa rezerwacyjna – podsumowanie
Umowa rezerwacyjna jest umową, która chwilowo wstrzymuje właściciela nieruchomości przed poszukiwaniem kupującego, a Ty jako rezerwujący masz czas do namysłu, czy rzeczywiście warto kupować daną nieruchomość, a także na rozeznanie się, czy bank jest w stanie udzielić Ci kredytu hipotecznego, który być może jest niezbędny do zrealizowania całej inwestycji.
0 Komentarze