Korekty, do dokonywania których zobowiązani są obowiązującymi przepisami uczestnicy obrotu gospodarczego, mogą być spowodowane różnymi okolicznościami. Niezależnie jednak od przyczyn, które je wywołują, ich rozliczenie powinno zostać prawidłowo dokonane na gruncie podatku dochodowego po obu stronach transakcji, których dotyczą. Moment ujęcia korekty w firmowych przychodach lub kosztach wyznacza impuls, który ją aktywuje.

Dwie reguły

Główną zasadą w kwestii uwzględniania w rachunku podatkowym faktur korygujących jest ich rozliczanie na bieżąco (art. 14 ust. 1m-1p i art. 22 ust. 7c-7f ustawy o pdof - Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm. i art. 12 ust. 3j-3m i art. 15 ust. 4i-4l ustawy o pdop - Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.). Stąd korekta faktur sprzedaży powinna być uwzględniana w przychodach w dacie ich wystawienia, a korekta faktur kosztowych powinna być odzwierciedlana w kosztach w dacie ich otrzymania. Tę procedurę przeprowadzania korekt stosuje się w podatku dochodowym bez względu na to, czy faktura pierwotna i faktura korygująca zostały wystawione w tym samym roku podatkowym czy też w różnych latach. Obowiązuje ona jednak jedynie wówczas, gdy faktura pierwotna prawidłowo dokumentowała zdarzenie gospodarcze mające miejsce w dacie jej wystawienia, a więc wówczas, gdy wystawienie faktury korygującej nie nastąpiło w wyniku błędu lub oczywistej omyłki w fakturze pierwotnej. Rozliczaniu na bieżąco podlegają zatem faktury korygujące, które zostały wystawione z powodu zdarzeń mających miejsce już po wystawieniu faktury pierwotnej, czyli m.in. w związku z obniżeniem ceny towaru lub usługi, udzieleniem rabatu potransakcyjnego czy też zwrotem towaru (przykład 1).

W odmienny sposób należy jednak dokonać korekty w sytuacji, gdy faktura pierwotna zawierała pomyłki, np. w ilości lub cenie towaru bądź usługi albo w stawce lub kwocie VAT. Fakturę korygującą, która zostaje sporządzona w wyniku błędu lub oczywistej omyłki, należy uwzględnić na gruncie podatku dochodowego w rozliczeniu okresu, którego dotyczy, czyli wstecznie w dacie wystąpienia przychodu należnego lub poniesienia kosztu wynikającego z faktury pierwotnej.

Gdy brakuje kosztów lub przychodów

Przedsiębiorca zobowiązany do dokonania omawianej korekty może znaleźć się w sytuacji, w której w bieżącym okresie rozliczeniowym, wyznaczonym przepisami do ujęcia w nim faktury korygującej, nie osiągnął przychodów lub nie poniósł kosztów bądź też kwota osiągniętych przychodów lub poniesionych kosztów była niższa od kwoty zmniejszenia. Z analizowanych przepisów wynika, że powinien on wówczas zwiększyć koszty uzyskania o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone przychody lub odpowiednio zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty (przykład 2). Dzięki temu czas rozliczenia korekty zostaje maksymalnie skrócony.

Pozostałe przypadki

Okoliczności, w których wystawiana jest faktura korygująca, mogą wystąpić już po likwidacji działalności gospodarczej. Do korekty może dojść również po zmianie formy opodatkowania uzyskiwanych z niej przychodów z zasad ogólnych (skala podatkowa, podatek liniowy) na ryczałt ewidencjonowany. W obu przypadkach zarówno wystawca faktury korygującej, jak i przedsiębiorca, który ją otrzyma, jej rozliczenia w rachunku podatkowym dokonują w ostatnim okresie rozliczeniowym przed wystąpieniem tych okoliczności, czyli likwidacją firmy lub zmianą formy opodatkowania (przykład 3).

autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa nr 26 (2109) z dnia 2024-03-28

Jak sporządzić politykę rachunkowości jednostki? Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

KsięgowośćKorekta PITCIT