Zasadą jest, że składkę zdrowotną należy opłacać od każdej prowadzonej firmy. Jeśli przedsiębiorca stosuje różne formy opodatkowania, to składkę tę oblicza wtedy od podstawy wymiaru ustalonej odrębnie dla każdej działalności. W razie natomiast prowadzenia kilku spółek, składkę zdrowotną trzeba opłacać od każdej z nich, nawet jeśli są to spółki tego samego rodzaju.

Zryczałtowany podatek

Dla osoby prowadzącej działalność, która w 2024 r. opłaca zryczałtowany podatek dochodowy, miesięczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi odpowiedni procent (tj. 60%, 100% lub 180%) przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2023 r., włącznie z wypłatami z zysku, które wyniosło 7.767,85 zł. W 2024 r. podstawa ta wynosi odpowiednio:

• 4.660,71 zł - jeśli wysokość firmowego przychodu nie przekracza 60.000 zł,
• 7.767,85 zł - gdy firmowy przychód przekroczy 60.000 zł, ale nie jest wyższy niż 300.000 zł,
• 13.982,13 zł - w razie uzyskania przychodu wyższego niż 300.000 zł.

Jeśli ubezpieczony prowadzi więcej niż jedną działalność opodatkowaną ryczałtem, to aby ustalić limit przychodów warunkujących wysokość podstawy wymiaru składki zdrowotnej (tj. 60%, 100% lub 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), należy przyjąć sumę przychodów z tych działalności.

Skala, liniowy i IP Box

Gdy ubezpieczony prowadzi działalność w różnych formach, ale podatek dochodowy w każdej z nich opłaca na zasadach określonych w ustawie o pdof, czyli m.in. w art. 27 (według skali podatkowej) lub art. 30c (liniowy), składkę zdrowotną powinien opłacać od sumy dochodów. Zasadniczo składka zdrowotna dla wszystkich ubezpieczonych wynosi 9% podstawy wymiaru, jednak przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym powinni naliczać ją w wysokości 4,9% podstawy wymiaru.

Składka zdrowotna dla przedsiębiorców opłacających podatek dochodowy według skali podatkowej, liniowy lub IP Box nie może być jednak niższa niż kwota odpowiadająca 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu danego roku składkowego, czyli od lutego 2024 r. do stycznia 2025 r. - nie niższa niż 381,78 zł.

Prowadzenie kilku spółek

Jeżeli ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności, o której mowa w art. 82 ust. 5 pkt 1-5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej... (Dz. U. z 2024 r. poz. 146), składka zdrowotna opłacana jest odrębnie od każdej prowadzonej spółki. Rodzajami działalności są:

1) działalność gospodarcza prowadzona w formie jednoosobowej spółki z o.o.,

2) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki jawnej, będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych,

3) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowej,

4) działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki komandytowo-akcyjnej przez komplementariusza,

5) działalność gospodarcza prowadzona w formie prostej spółki akcyjnej przez akcjonariusza wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług,

6) wykonywanie działalności przez osoby, o których mowa w art. 81 ust. 2za ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (...).

Kilka firm i różne formy opodatkowania

Jeśli przedsiębiorca stosuje różne formy opodatkowania, to składkę zdrowotną oblicza wówczas od podstawy wymiaru ustalonej odrębnie dla każdej działalności gospodarczej (zasady ogólne, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa).

Dla pozostałych osób prowadzących pozarolniczą działalność (m.in. wspólników spółki komandytowej czy wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.) podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi w 2024 r. kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2023 r., włącznie z wypłatami z zysku. Jeżeli taka osoba uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności, składkę zdrowotną powinna opłacać odrębnie od każdego rodzaju działalności - każdą naliczając od podstawy wymiaru wynoszącej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (w 2024 r. - 7.767,85 zł). Oznacza to, że np. będąc wspólnikiem w dwóch spółkach komandytowych, składkę zdrowotną należy opłacać od każdej prowadzonej spółki, czyli od podstawy w kwocie 15.535,70 zł (7.767,85 zł × 2).

Oddział ZUS w Gdańsku w interpretacji z dnia 22 stycznia 2024 r., znak DI/200000/43/19/2024, wskazał, że ta zasada nie dotyczy jednak osób uzyskujących jednocześnie przychody z działalności gospodarczej opodatkowanych na zasadach ogólnych (np. opłacających podatek liniowy) lub ryczałtem ewidencjonowanym. Oznacza to, że w przypadku gdy dana osoba oprócz prowadzenia kilku pozarolniczych działalności, z których przychody nie są przychodami z działalności gospodarczej, np. będąc wspólnikiem w trzech jednoosobowych spółkach z o.o. oraz w jednej spółce komandytowej, prowadzi też działalność, z której przychody dla celów podatku dochodowego kwalifikowane są jako przychody z działalności gospodarczej, np. dodatkowo prowadzi indywidualnie firmę na podstawie wpisu do CEIDG, wtedy:

• z tytułu prowadzonych trzech jednoosobowych spółek z o.o. oraz jednej spółki komandytowej opłaca jedną składkę zdrowotną, naliczając ją od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a
• z działalności gospodarczej opłaca składkę zdrowotną naliczoną w sposób zależny od formy opodatkowania dochodów z tej działalności (przykład).

autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 23 (2106) z dnia 2024-03-18

Sposoby weryfikacji przez urząd skarbowy rozliczeń podatników. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

Składka zdrowotnaZUSHome 2