Doradztwo podatkowe pro bono

Wraz z Centrum Pro Bono już po raz czwarty w historii rankingu „Rz” wyróżniliśmy firmę, która bez zapłaty udzielała pomocy z zakresu prawa podatkowego dla potrzebujących jej osób, organizacji społecznych i instytucji publicznych. W tej kategorii naszego rankingu wzięło udział 17 z 65 jego uczestników. Wybór nie był łatwy.

Jak ocenić dobre serce

Niewątpliwie więcej firm niż w poprzednich latach miało świadomość, że za działalność pro bono uznajemy bezpłatną pomoc polegającą na świadczeniu usług doradztwa osobom i instytucjom, których sytuacja osobista lub status organizacji non profit nie pozwala na zakup tego typu usług na zasadach komercyjnych. Chodzi więc o pomoc najuboższym lub organizacjom pozarządowym, działającym w sferze pożytku publicznego.

Nie mogliśmy uwzględnić podawanej przez niektórych pomocy materialnej ani zaangażowania na rzecz organizacji zrzeszających przedsiębiorców, które mogą stać się klientami doradców na zasadach rynkowych.

W tej kategorii konkursowej liczy się waga podejmowanych spraw w stosunku do wielkości firmy lub kancelarii doradztwa podatkowego, tak samo jak liczba zaangażowanych osób oraz poświęcony przez nie czas.

Niezmienny lider

Kancelarię Gide Loyrette Nouel nagrodziliśmy zarówno za kilkuletnią współpracę z  dotychczasowymi podmiotami, w tym Polską Akcją Humanitarną i  Fundacją Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt VIVA, jak i zaangażowanie na rzecz nowych stowarzyszeń.

Ewa Opalińska i Maciej Grela z kancelarii GLN doradzali Fundacji Przeciwko Leukemii w kwestii opodatkowania przychodów z aukcji dobroczynnej. Z kolei PAH pomogli przy rozliczeniach podatkowych pracowników i wolontariuszy Akcji. Również Marta Karmińska z  GLN świadczyła bieżące doradztwo prawne i podatkowe dla Uniwersyteckiej Poradni Prawnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Prawnicy z GLN doradzali też w zakresie kas fiskalnych oraz produktów sprzedawanych przez fundację VIVA. Dla Polskiego Towarzystwa Wspierania Osób z Nieswoistymi Zapaleniami Jelita „J-elita” opiniowali kwestię opodatkowania darowizny sprzętu medycznego dla szpitala. Stale współpracują też z Centrum Pro Bono.

– Tegoroczny laureat, Gide Loyrette Nouel jest kancelarią zajmującą się wszechstronną pomocą pro bono, w tym zakresie znajduje się również sfera podatkowa. Biorąc pod uwagę liczbę zespołu jakim dysponuje, w porównaniu do spraw, których się podejmuje, można z całym przekonaniem stwierdzić, że nagroda słusznie została im przyznana – mówi Agnieszka Podgórska, koordynatorka Centrum Pro Bono.

Różnorodne rozwiązania

Doceniamy też skalę pomocy świadczonej przez firmę PwC, zwycięzcę w tej kategorii rankingu sprzed dwóch lat. Doradcy z PwC przeznaczyli w 2011 roku 180 godzin na działalność pro bono. Zaangażowanych w nią było 26 osób z działu prawno-podatkowego PwC.

Dla Stowarzyszenia Integracja firma pracowała nad możliwością odzyskiwania VAT. Dla Zakładu Niewidomych w Laskach opracowano narzędzia umożliwiające udzielanie pomocy przez indywidualnych darczyńców.

Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości otrzymała pomoc polegającą na opracowaniu rozwiązań, dzięki którym działalność firm uczniowskich może być traktowana jako gra edukacyjna. Nie podlega więc takim samym restrykcjom prawnopodatkowym jak „prawdziwe” przedsiębiorstwa.

PIT-y i interpretacje

Na uwagę zasługuje też działalność mniejszych i średnich podmiotów doradztwa podatkowego, w tym spółki Eccom, która doradzała pro bono na  rzecz Zamku Królewskiego w  Warszawie, oraz Stowarzyszenia Genius Loci.

W tym drugim wypadku pomoc polegała na  rozliczeniu podatku CIT, konsultacjach w sprawach rachunkowości oraz przygotowaniu założeń do zmian w ustawie o muzeach i w ustawie o prowadzeniu i organizowaniu działalności.

Z kolei Kancelaria Marciniuk i Wspólnicy wsparła bezpłatnie PCK, przygotowując opinie prawno-podatkowe oraz wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych.

Kancelaria Sołtysiński Kawecki & Szlęzak doradzała w różnych kwestiach prawnych (w tym w podatkowych) Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.

Uczestnicy rankingu pomagali też w wypełnieniu rocznych zeznań PIT osobom potrzebującym pomocy w tym zakresie. Spółka Doradztwo Podatkowe Graczyk prowadzi taką akcję już od czterech lat, przez cały okres rozliczeń. Z pomocy mogą skorzystać osoby mające roczne dochody poniżej 10 tys. zł lub będące w trudnej sytuacji finansowej.

W nieodpłatne sporządzanie deklaracji zaangażowała się też spółka ECDDP.

Z kolei Biuro podatkowe Maxim prowadziło akcję PIT za  złotówkę, w której udział wzięło ok. 60 emerytów, rencistów i bezrobotnych.

Konsekwentne w świadczeniu pomocy pro bono były też duże kancelarie. Doradcy z  DLA Piper Wiater, podobnie jak w poprzednim roku, udzielali porad prawnych m.in. Fundacji Rodzin Adopcyjnych i Fundacji Smiling Faces. Kancelaria White & Case prowadzi doradztwo podatkowe związane z bieżącą działalnością Polskiej Akcji Humanitarnej i  od 2006 roku jest partnerem strategicznym PAH.

Wspiera też założoną w Nowym Jorku w 1925 roku Fundację Kościuszkowską. Firma Deloitte po raz kolejny udzielała konsultacji Muzeum Historii Żydów w zakresie podatku PIT oraz ubezpieczeń społecznych i kwestii zatrudnienia, z  uwzględnieniem regulacji międzynarodowych.

Zachęta do dalszego działania

Chcielibyśmy przekonać podmioty świadczące usługi doradztwa podatkowego do  jeszcze bardziej aktywnego angażowania się w działalność społeczną.

– Podkreślenia wymaga fakt, iż kancelarie startujące w rankingu świadczyły pomoc nieodpłatnie i mam ogromną nadzieję, że w przyszłym roku takich firm prawniczych będzie coraz więcej. Patrząc na wzrost liczby kancelarii współpracujących z  Centrum Pro Bono jestem przekonana, że tak będzie – mówi Agnieszka Podgórska.

Komentuje Andrzej  Marczak, partner, szef zespołu ds. PIT, KPMG w Polsce

Rynek usług doradztwa podatkowego w Polsce jest bardzo zróżnicowany i wymagający. Istnieje duża konkurencja w różnych segmentach firm świadczących usługi podatkowe, a oprócz ciągłej presji cenowej rosną też wymagania klientów. Dlatego można by rzec, że to rynek dojrzały, zarówno z punktu widzenia doradców podatkowych, jak i klientów.

Klienci, pomimo samodzielnego rozstrzygania wielu bieżących spraw podatkowych i tworzenia wewnętrznych działów podatkowych, odczuwają coraz większą konieczność współpracy z zewnętrznym doradcą, zwłaszcza w okresie spowolnienia gospodarczego, gdy potrzeba optymalizacji podatkowych i generowania oszczędności jest tym większa.

W dobie trudności budżetowych, a co za tym idzie nasilających się kontroli fiskusa, klienci potrzebują fachowego wsparcia w postępowaniach podatkowych.Dla coraz większej grupy klientów istotne jest też doradztwo związane z inwestycjami zagranicznymi. Doradcy podatkowi działający w ramach rozwiniętej międzynarodowej sieci firm niewątpliwie mają tutaj przewagę oferowania kompleksowych usług.

Doskonała znajomość przestrzeni będącej na styku prawa krajowego z prawem podatkowym międzynarodowym, dyrektyw unijnych i orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości jest dziś koniecznością. Co więcej, wiele ciekawych rozwiązań podatkowych płynie właśnie z analiz tego obszaru prawa podatkowego. Mam tu na myśli pojawiające się możliwości odzyskiwania nadpłat podatków wynikających z niezgodności polskich przepisów z prawem unijnym.

prof. Hanna Litwińczuk kierownik Katedry Prawa Finansowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

Zarówno struktura firm doradztwa podatkowego, jak i świadczonych przez nie usług zasadniczo się nie zmieniła. Na rynku doradztwa podatkowego obecne są duże międzynarodowe firmy audytorskie, firmy prawnicze z rozbudowanym działem podatkowym i mniejsze firmy oferujące kompleksowe usługi małym i średnim przedsiębiorcom.

Wśród usług można wskazać: sektorowe – świadczone najczęściej przez duże firmy (np. dla sektora finansowego, telekomunikacyjnego, farmaceutycznego); związane z międzynarodowym planowaniem podatkowym i restrukturyzacją; polegające na reprezentowaniu podatników w postępowaniu podatkowym i sądowym oraz związane ze sprawozdawczością finansową i podatkową (prowadzenie ksiąg, sporządzanie deklaracji).

Niezależnie jednak od rodzaju świadczonych usług klient oczekuje od doradcy podatkowego wysokiego profesjonalizmu, zaangażowania, indywidualnego podejścia do problemów biznesowych, umiejętności dostrzeżenia i oceny ryzyk i zagrożeń, a także znajomości aktualnych trendów w zakresie polityki podatkowej na szczeblu krajowym i międzynarodowym.

Doradcy podatkowi muszą być świadomi nowych inicjatyw i działań o charakterze globalnym będących reakcją na kryzys gospodarczy, takich jak podatek od transakcji finansowych, CCCTB, zmiany w VAT („Green Paper”), renegocjowanie umów podatkowych, nowe umowy o wymianie informacji podatkowych, FATCA, Rubik Agreement. Trendy te mogą być źródłem nowych wyzwań i skłaniać do nowego podejścia zwłaszcza w zakresie międzynarodowego planowania podatkowego.