W ciągu ostatnich lat technologia zmieniła nasze miejsca pracy, czyniąc je bardziej mobilnymi i cyfrowymi iż kiedykolwiek wcześniej. Wpływ digitalizacji widoczny jest także w sposobie nabywania nowych kompetencji przez pracowników. Dlatego szkolenia stacjonarne odgrywają już mniejszą rolę, a rośnie znaczenie tych zajęć, na których wykorzystywane są narzędzia cyfrowe. Chodzi przede wszystkim o szkolenia e-learningowe, webinaria, jak również naukę opartą na grze (tzw. gamifikacja) oraz symulacje, np. z użyciem wirtualnej rzeczywistości lub gry fabularnej. Na czym polegają te metody i czy sprawdzą się w każdej branży?
Zalety kształcenia online
Obecnie najbardziej popularną metodą szkoleniową wykorzystującą nowoczesne technologie jest e-learning. Ma on wiele zalet - główne to elastyczność, możliwość dostępu do platformy z dowolnego miejsca i dostosowania tempa nauki do indywidualnych potrzeb oraz łatwość wdrożenia. Metoda ta stała się już nieodłącznym elementem krajobrazu szkoleń w większości firm – pozwala niskim kosztem organizować liczne podstawowe szkolenia dla szerokiej grupy odbiorców, np. z zakresu bezpieczeństwa, higieny i pracy, aspektów prawnych czy cyberbezpieczeństwa.
- Wraz ze wzrostem pracy zdalnej rośnie popularność prowadzonych na żywo webinariów, w których uczestnicy mają możliwość zadawania pytań prowadzącym i dyskutowania między sobą. Jest to skuteczna metoda edukacji na odległość, która sprawdzi się też dla większej liczby osób. W odróżnieniu od szkoleń e-learningowych, w tej formie kursów możliwy jest bieżący kontakt z prowadzącym. Ostatnio popularne stały się też gry szkoleniowe i grywalizacje online, w których wykorzystujemy gry komputerowe lub specjalnie zaprojektowane środowisko angażujące uczestnika, który w ten sposób zdobywa wiedzę lub poznaje pewne procesy – mówi Jacek Głowacz, dyrektor ds. HR w Rohlig SUUS Logistics.
Jak zwracają uwagę eksperci, decyzja o korzystaniu z tych metod w danej firmie powinna zależeć od charakteru organizacji i struktury zespołów. Te złożone z reprezentantów młodszych generacji zazwyczaj preferują szkolenia online.
- Webinaria czy e-learning są dla przełożonych i zespołów wygodniejsze niż szkolenia stacjonarne. Pozwalają na wgląd do materiałów szkoleniowych w czasie dogodnym dla kursantów, np. w godzinach, które nie kolidują z zaplanowanymi wcześniej spotkaniami czy obowiązkami. Materiały szkoleniowe w formie e-learningu dają też szansę na przyswojenie wiedzy w indywidualnym tempie. Niestety, nie w każdej sytuacji zdają one egzamin. Trudno wyobrazić sobie szkolenia kompetencji miękkich, komunikacji czy zajęcia mające poprawić integrację w zespole, które odbywają się zdalnie i bez osobistego udziału uczestników – uważa Paulina Zasempa, kierownik regionalny ds. zarządzania ludźmi w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej w firmie SD Worx.
Szkolenia w goglach VR
Sztuczna inteligencja obecna jest już prawie na każdym kroku działalności firm. Wdziera się także w dziedzinę podnoszenia kompetencji pracowniczych. Coraz bardziej popularne jest wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości (VR) w kursach i szkoleniach.
- W wirtualnej rzeczywistości jesteśmy w stanie odwzorować pełną fizyczność w przestrzeni. Co mam na myśli? Chodzi o to, że jeżeli obiekt w świecie realnym, np. maszyna, ma określone wymiary - głębokość i wysokość, to w wirtualnej rzeczywistości będzie dokładnie taka sama. Co więcej, identyczny będzie też sposób jej obsługi. Z tą tylko różnicą, że nie odczujemy tak dobrze jak w rzeczywistości siły nacisku i ciężaru, ale to też da się odpowiednio symulować. Jeśli ćwiczymy na takim urządzeniu, nawet w wirtualnej rzeczywistości, to uaktywniamy w mózgu mechanizm pamięci, który jest odpowiedzialny za zapamiętywanie czynności i łatwiej przyswajamy wiedzę na temat obsługi danej maszyny – mówi Adrian Łapczyński, prezes zarządu w Epic VR, firmie zajmującej się opracowywaniem szkoleń z wykorzystaniem wirtualnej rzeczywistości.
Według niego kursy z użyciem technologii VR sprawdzają się w przypadku wzmacniania kompetencji twardych - takich jak np. wspomniana obsługa maszyn - jak i miękkich.
- W przypadku szkoleń komunikacyjnych wirtualna rzeczywistość sprawdza się np. w ćwiczeniu trudnych rozmów pomiędzy menedżerem a pracownikami. Dotychczas wiele firm, z którymi współpracowaliśmy, odgrywało takie rozmowy w formie scenek. Bardzo często zatrudnieni krępowali się, nie chcieli ich odgrywać na publicznym forum albo udawali i przejaskrawiali. W wirtualnej rzeczywistości są sami ze sobą – czasami z awatarem, innym razem ze specjalnie przygotowanym filmem. Wtedy zachowują się tak, jakby naprawdę znaleźli się w takiej sytuacji. W pełni angażują się w szkolenie, nie czują wstydu ani zażenowania, bo nikt inny ich nie widzi – zwraca uwagę Adrian Łapczyński.
Na pierwszy rzut oka szkolenia z wykorzystaniem technologii VR wydają się droższe, jednak - jak przekonuje Adrian Łapczyński - w ciągu kilku lat następuje wysoki zwrot z tej inwestycji. Zakup jest jednorazowy, a z technologii można korzystać nawet przez kilka lat.
Weź udział w szkoleniu online “AI dla MŚP” >>
Efektywne połączenie
Wybór odpowiedniej metody szkolenia zależy przede wszystkim od grupy docelowej, do której kierowany jest kurs. Zatem ważne jest np. czy są to osoby pracujące stacjonarnie czy zdalnie, w jakim są wieku oraz jakie mają preferencje co do sposobu nauczania. Nie bez znaczenia pozostaje także sam temat szkolenia.
- Moim zdaniem dużą wartością w procesie nauki i rozwoju pracowników jest łączenie różnych sposobów. Dobrym przykładem jest tzw. blended learning, czyli połączenie tradycyjnych i nowoczesnych sposobów edukacji, które włączają technologie do metod szkoleniowych – wskazuje Jacek Głowacz.
Paulina Zasempa podkreśla, że skuteczne szkolenie to takie, które przynosi zamierzony efekt zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Nie można bowiem zapomnieć o podstawowej zasadzie: podnoszenie kompetencji ma dać korzyści nie tylko uczestnikom zajęć, ale też firmie, która dzięki kursom zyskuje wyspecjalizowanych fachowców.
- Planując szkolenia myślmy nie tylko o narzędziach, ale również o możliwościach naszych pracowników i ich dostępności w ciągu dnia. Może się bowiem okazać, że w danym zespole znacznie lepiej sprawdzi się dopasowane do harmonogramu pracy jednodniowe szkolenie stacjonarne niż rozłożony na kilka dni kurs on-line. Nowe technologie wykorzystywane w edukowaniu mogą bardzo wiele ułatwić, ale pod warunkiem, że firma jest na nie przygotowana i zapewnia pracownikom dostęp do nich w godzinach pracy – uważa Paulina Zasempa.