Do 6 lipca państwa członkowskie Unii Europejskiej mają obowiązek wprowadzenia krajowych przepisów niezbędnych do wykonania dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw dotyczącej zrównoważonego rozwoju, czyli dyrektywy CSRD. W Polsce regulacjom tym podlegać będzie docelowo kilka tysięcy przedsiębiorstw, w tym małe i średnie spółki giełdowe. Będą one zobowiązane do przekazywania informacji o działaniach związanych z ochroną środowiska naturalnego, odpowiedzialnością społeczną i ładem korporacyjnym (ang. environmental, social and corporate governance – ESG).
– Przestrzeganie standardów ESG, w tym obowiązków dotyczących raportowania niefinansowego, stanie się niebawem warunkiem koniecznym dla przedsiębiorców chcących zachować konkurencyjność firm na rynku – mówi Mateusz Walewski, główny ekonomista Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK).
Dodatkowe obowiązki
Z najnowszego raportu „ESG w opiniach i działaniach polskich przedsiębiorców”, przygotowanego przez specjalistów departamentu badań i analiz BGK, wynika, że 48 proc. przedstawicieli MŚP uważa, że stosowanie wspomnianych standardów oznacza dla nich przede wszystkim dodatkowe koszty związane z prowadzeniem biznesu.
– Zmiany klimatyczne i postęp technologiczny definiują największe wyzwania, przed jakimi stoją obecnie firmy na całym świecie, w tym w Polsce. Presja związana z dążeniem do osiągnięcia globalnych celów zrównoważonego rozwoju i konieczność podporządkowania się unijnym regulacjom środowiskowym, w tym dyrektywie CSRD, obciążają część małych i średnich przedsiębiorstw dodatkowymi obowiązkami. Ma to jednak pomóc w neutralizacji negatywnego wpływu biznesu na środowisko i zapewnić odporność gospodarki na ewentualne przyszłe kryzysy – wyjaśnia Mateusz Walewski.
Według raportu ponad połowa MŚP znad Wisły realizuje konkretne cele dotyczące ESG. Jednak polega to głównie na wdrażaniu prawnych wymogów związanych z monitorowaniem odpowiednich wskaźników i procesów w działalności gospodarczej.
– Szefowie średnich firm oceniają standardy ESG w kategoriach szans znacznie częściej niż przedstawiciele mikroprzedsiębiorstw. Ci pierwsi mają większą wiedzę na temat zjawisk z tym związanych i chętniej uwzględniają je w procesach decyzyjnych – zaznacza główny ekonomista BGK.
Weź udział w konferencji "Taksonomia w akcji - przedsiębiorstwa niefinansowe" >>
Autorzy raportu zauważają, że hotelarstwo i gastronomia są sektorami, w których przedsiębiorcy - w porównaniu z innymi branżami - znacznie częściej upatrują szans na rozwój w stosowaniu standardów ESG aniżeli zagrożeń dotyczących konieczności ponoszenia wysokich kosztów. Najwięcej obaw z tym związanych mają szefowie firm transportowych i magazynowych. Ponad połowa z nich zwraca uwagę na wspomniane koszty. Z analizy Warsaw Enterprise Institute (WEI) wynika, że roczne wydatki dotyczące raportowania niefinansowego firm, które zostaną objęte dyrektywą CSRD, wyniosą łącznie od 1,4 mld zł do 2,6 mld zł. Natomiast przedsiębiorstwa, których nie będzie dotyczył ten obowiązek - ale objęci nim będą ich kontrahenci - poniosą roczny pośredni koszt sięgający 8 mld zł. Eksperci WEI szacują, że w przypadku rozszerzenia CSRD na wszystkie MŚP, z wyłączeniem mikrofirm prowadzonych przez osoby fizyczne, ich coroczne bezpośrednie obciążenia wyniosłyby od 9,8 mld zł do 23,6 mld zł.
Autorzy raportu zwracają ponadto uwagę, że tylko 11 proc. szefów MŚP traktuje zagadnienia dotyczące ESG jako kluczowy element procesu decyzyjnego w prowadzeniu przedsiębiorstwa. Natomiast 21 proc. badanych przedsiębiorców tworzy plany redukcji emisji gazów cieplarnianych i podejmuje działania w tym kierunku.
Brakuje wiedzy i zasobów
Aż 54 proc. firm spośród MŚP, których strategie i modele biznesowe nie przewidują zagadnień dotyczących ESG, nie ma odpowiednich zasobów i wiedzy w tej dziedzinie. Obawia się też związanych z tym wysokich kosztów i nie dostrzega znaczących korzyści, które wynikałyby dla biznesu.
– Handel to jedyny sektor, w którym przedsiębiorcy wyróżniają się ponadprzeciętną znajomością akronimu ESG i zaangażowaniem w stosowaniu praktyk z tej dziedziny. Natomiast przedstawiciele takich branż jak hotelarstwo, gastronomia, budownictwo, przemysł i szeroko rozumiane usługi rzadko rozpoznają wspomniany skrót ESG, ale stosują standardy dotyczące ESG. Relatywnie słabo podejmują te kwestie w swojej działalności reprezentanci takich sektorów jak edukacja, kultura, działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, a także finansowa, ubezpieczeniowa i nieruchomości – podsumowuje Mateusz Walewski.