Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Gorzowie Wielkopolskim

W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, bez otwieranych okien, a także w innych pomieszczeniach, w których ze względów zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczeństwa konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza należy zapewnić wentylację mechaniczną lub grawitacyjną.

WENTYLACJA

Wentylacja to proces usuwania z pomieszczeń zanieczyszczonego powietrza i dostarczania
w jego miejsce powietrza świeżego. Wentylacja jest konieczna ponieważ powietrze we wszystkich pomieszczeniach stale ulega zanieczyszczeniu. 

Wentylację dzielimy na:

• grawitacyjną (naturalną), wykorzystującą siły grawitacji do wymuszenia poprawnego obiegu powietrza pomiędzy wnętrzem pomieszczenia, a otoczeniem;
• wywiewną, w której zanieczyszczone powietrze z budynku usuwane jest mechanicznie, a świeże powietrze zewnętrzne napływa w sposób naturalny;
• mechaniczną nawiewno-wywiewną (wymuszoną mechanicznie), w tym przypadku dostarczanie i usuwanie powietrza odbywa się w pełni mechanicznie. Instalacja może zostać dodatkowo wyposażona w wymiennik ciepła – rekuperator, który umożliwia odzysk ciepła w okresie zimowym.
• hybrydową, działającą naprzemiennie w sposób mechaniczny i naturalny lub gdy działanie obydwu systemów wzajemnie się uzupełnia. Wentylacja hybrydowa działa
  w naturalny sposób, gdy sprzyjają temu warunki wewnętrzne i zewnętrzne, natomiast zaczyna działać w sposób mechaniczny, kiedy są one niewystarczające do sprawnej wymiany powietrza, albo działa w sposób mechaniczny, a gdy tylko jest to możliwe jest wspomagana lub zastępowana przez naturalną wymianę powietrza. Możliwe są różne koncepcje techniczne współpracy sił natury i wentylatorów.

UWAGA

W pomieszczeniu, w którym jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja,
nie można stosować wentylacji grawitacyjnej ani wentylacji hybrydowej. Wymaganie to
nie dotyczy pomieszczeń z urządzeniami klimatyzacyjnymi niepobierającymi powietrza zewnętrznego.

KLIMATYZACJA

Klimatyzacja to system umożliwiający zapewnienie odpowiednich warunków termicznych pomieszczenia poprzez kontrolę nad temperaturą, wilgotnością, czystością oraz obiegiem powietrza.

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów urządzeń klimatyzacyjnych, a ich podział zależny od kryterium, jakie zostanie obrane (sposób pobierania energii, liczbę jednostek zewnętrznych, mobilności oraz metodę pracy).

Urządzenie klimatyzacyjne (klimatyzator) typu split to jedno z najpopularniejszych rozwiązań, na które decydują się osoby, chcące zadbać o komfort termiczny pomieszczeń. Należy jednak pamiętać, że jest to urządzenie niepobierające powietrza zewnętrznego!

Co na to przepisy techniczno-budowlane?

zarówno wentylacja jak i klimatyzacja powinny zapewniać odpowiednią jakość środowiska wewnętrznego, w tym wielkość wymiany powietrza, jego czystość, temperaturę, wilgotność względną, prędkość ruchu w pomieszczeniu, przy zachowaniu przepisów odrębnych
i wymagań Polskich Norm dotyczących wentylacji.

Co to oznacza?

Zastosowanie najpopularniejszych urządzeń klimatyzacyjnych np. typu split czy multisplit nie zapewnia wymiany powietrza – o których mowa w przepisach techniczno-budowlanych.

WAŻNE!

• powietrze zewnętrzne doprowadzone do pomieszczeń za pomocą wentylacji mechanicznej lub klimatyzacji, zanieczyszczone w stopniu przekraczającym wymagania określone dla powietrza wewnętrznego w przepisach odrębnych w sprawie dopuszczalnych stężeń
  i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, powinno być oczyszczone przed wprowadzeniem do wentylowanych pomieszczeń;

• w instalacjach wentylacji i klimatyzacji nie należy łączyć ze sobą przewodów
  z pomieszczeń o różnych wymaganiach użytkowych i sanitarno-zdrowotnych. Nie dotyczy to budynków jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej oraz wydzielonych lokali mieszkalnych lub użytkowych z indywidualną zorganizowaną wentylacją nawiewno-wywiewną;
• w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, oświaty, wychowania, opieki zdrowotnej i opieki społecznej, a także w pomieszczeniach biurowych przeznaczonych na pobyt ludzi, wyposażonych jedynie w wentylacje grawitacyjną, przynajmniej część okien, w celu okresowego przewietrzania, powinno mieć konstrukcję umożliwiającą ich otwieranie (zgodnie z zobowiązującymi przepisami);
• minimalny strumień objętości powietrza wentylacyjnego w pomieszczeniach przeznaczonych na stały i czasowy pobyt ludzi powinien wynosić 20 m³/h dla każdej przebywającej osoby;
• w klimatyzowanych oraz wentylowanych pomieszczeniach o nie otwieranych oknach strumień objętości powietrza wentylacyjnego powinien wynosić 30 m³/h dla każdej przebywającej osoby.

Dlaczego tak ważne jest utrzymanie systemu wentylacji i klimatyzacji w należytym stanie technicznym i higienicznym?

Wykonywanie przeglądów technicznych, czyszczenie oraz wymiana filtrów w systemach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych zapewnienia odpowiedną jakości powietrza dostarczaną do pomieszczenia.

Okresowe przeglądy wentylacji mechanicznej pozwalają uniknąć nadmiernego nagromadzenia zanieczyszczeń wewnątrz instalacji. Zanieczyszczenia mogą sprzyjać bowiem rozwojowi bakterii, grzybów i wielu różnych drobnoustrojów. Ryzyko to potęguje obecność klimatyzacji, która generuje wilgotne środowisko w przewodach. Szybkie wykrycie i usunięcie źródeł zanieczyszczeń przede wszystkim zmniejsza ryzyko wystąpienia zagrożenia zdrowotnego, ale również awarii urządzeń wentylacyjno-klimatyzacyjnych, a także obniża koszty ewentualnego czyszczenia i dezynfekcji.

Co na to przepisy?

Zgodnie z zapisami ustawy Prawo Budowlane właściciel lub zarządzający  nieruchomością jest zobowiązany do przeprowadzania okresowego sprawdzenia, co najmniej raz w roku, stanu technicznego przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).

Syndrom SBS co to takiego?

Syndrom chorego budynku (z ang. sick building syndrome) występuje wtedy, gdy jego użytkownicy uskarżają się na dolegliwości zdrowotne spowodowane długotrwałym pobytem
w pomieszczeniach tego budynku.  Jego występowanie związane jest ze złą jakością powietrza wewnętrznego, wynikającego nie tylko z niewłaściwych parametrów fizycznych powietrza ale również – chemicznych i biologicznych.

Użytkownicy tych budynków odczuwają m.in. bóle głowy, podrażnienie oczu, nosa i gardła, suchy kaszel, przesuszenie i łuszczenie skóry, zawroty głowy i mdłości, trudności
z koncentracją, zmęczenie i nadwrażliwość na zapachy.

Dane źródłowe:

• rozporządzenie w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki
  i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z  2022 poz. 1225 ze zm.);
• ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.);
• https://www.wentylacja.org.pl

W przypadku pytań i wątpliwości prosimy o kontakt z pracownikami Sekcji zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp. pod numerem telefonu 95 722 89 86 wew. 51.