W ciągu ostatnich 30 lat standaryzacja stała się jednym z głównych czynników intensywnego rozwoju innowacyjnego sektora IT na świecie. Standaryzacji produktów zawdzięczamy takie korzyści, jak m.in. lepszą dostępność i kompatybilność sprzętu komputerowego, szeroki wybór nowego oprogramowania czy przystępne dla przeciętnego konsumenta ceny. Nic dziwnego, że zjawisko standaryzacji jest często postrzegane jako motor istotnych przemian społecznych, takich jak modernizacja współczesnej kultury czy rozwój nowoczesnego społeczeństwa informacyjnego. Jednak z punktu widzenia prawa antymonopolowego standaryzacja może stanowić istotny czynnik ryzyka dla podmiotów posiadających prawa własności przemysłowej implementowane w obowiązujących standardach technicznych.
[srodtytul]Zakładnicy standardu[/srodtytul]
Rozpowszechnienie standardu w określonym sektorze oznacza, że branżowi producenci stają się faktycznie zakładnikami technologii inkorporowanej w danym standardzie. W rezultacie, chcąc w pełni konkurować z innymi uczestnikami rynku, zmuszeni są do pozyskiwania licencji na przyjęte na potrzeby standardu patenty niezależnie od wysokości żądanych w zamian opłat licencyjnych. Organy antymonopolowe dostrzegają w takim układzie stosunków potencjalne zagrożenie dla konkurencji, a w oczach kontrahentów już sama uprzywilejowana pozycja właściciela patentu niejednokrotnie rzuca na niego cień podejrzenia o stosowanie antykonkurencyjnych praktyk. Z drugiej strony organy ochrony konkurencji zdają sobie sprawę, że jakakolwiek ingerencja administracyjna w poziom pobieranych opłat licencyjnych jest działaniem ryzykownym i kontrowersyjnym, gdyż może doprowadzić do zahamowania inwestycji w rozwój nowych technologii.
Nie powinno zatem dziwić, że sprawy antymonopolowe w sektorze IT potrafią się ciągnąć latami, częstokroć kończąc się rozbieżnymi rozstrzygnięciami organów antymonopolowych w różnych jurysdykcjach.
O coraz większym zainteresowaniu organów antymonopolowych zjawiskiem standaryzacji najlepiej świadczy fakt, że tylko w ostatnim kwartale ubiegłego roku Komisja Europejska doprowadziła do zakończenia dwóch postępowań wszczętych w połowie 2007 r. przeciwko amerykańskim producentom mikroprocesorów oskarżonym o nadużycie pozycji dominującej w zakresie licencjonowania praw z patentów inkorporowanych w standardach.
