To polityczne starcie – najprawdopodobniej jeszcze nie zakończone – jest nie tylko ciekawym sporem o władzę oraz doktrynę monetarną. Wpisuje się też ono w znacznie szerszy trend, który może nie tyle wiedzie do wywrócenia obecnego ustroju pieniężnego USA, z papierowym dolarem jako królem – ile antycypuje jego krach i szuka dlań alternatywy.
Kentucky Fried Governor
Ad rem – senat oraz izba reprezentantów stanowego parlamentu Kentucky postanowiły uwolnić złoto i srebro, a także pallad i platynę od ciężarów fiskalnych. Dotąd obciążał je tam bowiem 6-procentowy podatek od nabycia (sales tax). Ruch ten ma związek z oczywistą erozją zaufania, jaką niegdyś cieszył się dolar. Jest to zarazem symboliczne przeniesienie prawnego postrzegania kruszców z kategorii dóbr do kategorii środka – przynajmiej oficjalnie – inwestycyjnego.
Projekt w tej sprawie opracował reprezentant Steven Doan. Pierwotnie został on wprowadzony pod obrady jako niezależna ustawa. Kierownictwo obydwu izb, zamiast procedować osobny projekt, włączyło jej zapisy w skład House Bill 8, ogólnej ustawy regulującej kwestie podatkowe. W tej formie została ona przegłosowana i wysłana do gubernatora.
Co z ochotą uchwalił kontrolowany przez Republikanów stanowy Kapitol, to bynajmniej nie spodobało się gubernatorowi, Demokracie Andy'emu Beshearowi. Choć jego pozycja wobec stanowego parlamentu nie jest zbyt silna (jego weto może zostać odrzucone zwykłą większością głosów obu Izb), to poprawka do H.B. 8 dotycząca złota została zawetowana, zaś Beshear nieco cynicznie napisał w oświadczeniu dla legislatury, że „kogo stać na złoto, stać [też] na zapłacenie podatku”.
Odmowa odpowiedzi odmownej a sprawa polityczna
Ten komentarz cokolwiek rozjątrzył jego przeciwników politycznych. Argumentują oni, że metale szlachetne nie są inwestycją zamożnych inwestorów giełdowych, lecz szarych obywateli próbujących ochronić swoje środki w obliczu inflacji i narastających problemów gospodarczych. O które oskarżają politykę prezydenta Bidena.
Co istotne, parlament nie uchylił weta gubernatora. Uczynił coś innego. Zgodnie bowiem z konstytucją Kentucky, gubernatorowi w istocie przysługuje weto w odniesieniu do poszczególnych poprawek czy zapisów. Dotyczy to jednakże wyłącznie aktów appropriacyjnych, czyli wydatków budżetowych. Nie zaś regularnych ustaw czy aktów prawnych.
House Bill 8 został natomiast uchwalony jako akt prawa podatkowego, nie budżetowy. Stąd też, po zasięgnięciu opinii stanowego prokuratora generalnego (notabene też Republikanina), legislatura
przegłosowała proklamację, w której uznaje weto gubernatora za nieważne i niebyłe. Po czym poleciła sekretarzowi stanu Kentucky promulgowanie swej ustawy do obrotu prawnego.
Do wyjaśnienia pozostaje, czy Andy Beshear zaakceptuje polityczną porażkę, czy też będzie starał się na drodze sądowej dowieść, że jego weto było jednak ważne. A co za tym idzie, złoto i srebro, wespół z palladem i platyną, nadal są dobrem opodatkowanym.
Złoto i srebro we wspomnieniach – i postulatach
USA były w ostatnim czasie miejscem bardzo ciekawych – szczególnie w perspektywie długofalowej – zmian prawnych w odniesieniu do kruszców na poziomie stanowym. Polityczna bitwa w Kentucky jest zaledwie najnowszym jej akcentem.
Chodzi o fakt, że określone stany USA zaczynają coraz bardziej otwarcie buntować się przeciw monopolowi na emisję pieniądza przez Rezerwę Federalną. Pierwotnie zresztą była to prerogatywa stanów, które emitowały własne pieniądze. Jedynym zastrzeżeniem były tu zapisy konstytucji USA, które stanowiły, że pieniądzem bym może być wyłącznie złoto i srebro.
Ten pierwotny stan ulegał powolnej erozji, wraz ustanowieniem systemu Rezerwy Federalnej w 1913 r., potem gigantyczną kradzieżą należącego do obywateli złota za prezydentury F.D. Roosevelta, aż wreszcie w 1971 r. odejście od standardu złota pozostawiło monetarny monopol niczym niezabezpieczonego dolara. Który władza federalna – najpierw powoli, a potem coraz szybciej – jęła z upodobaniem drukować.
To z kolei wywołuje nie tylko inflację, postępujący upadek zaufania do dolara i „głosujących portfelami” obywateli szukających alternatywnych form tezauryzacji – ale też narastające niezadowolenie władz części stanów.
Kamyczki do koszyka, krople do stawu
W ślad za niezadowoleniem przyszły zmiany. W ciągu ubiegłego roku w niektórych z nich – w Missouri, Oklahomie, czy na Florydzie – przyjęto reformy, i to daleko bardziej ekspansywne niż tylko zniesienie obciążeń podatkowych. W stanach Arkansas, Wyoming czy Utah niektóre z tych praw obowiązywały zresztą już wcześniej.
Przewidywały one jednoznaczną kodyfikację statusu złotych i srebrnych monet jako legalnego i dopuszczalnego w obrocie pieniądza (w którym można np. płacić podatki czy wierzytelności).
Zawierały także rozwiązania mające sprzyjać powrotowi kruszców do roli, jaką pełniły one przez wieki. Pośród nich było np. oficjalne uznanie dla opartych o złoto i srebro tokenów kryptograficznych (czyli, innymi słowy, kruszcowych stablecoinów). Nakładały także na rządy stanowe obowiązek ułatwiania ich adopcji w codziennym obiegu, w tym nawet w codziennych płatnościach.
Oczywiście wszystko samo w sobie nie podważa dominacji dolara. Zresztą zgodnie z prawem Kopernika-Greshama należy się spodziewać, że ludzie będą woleli pozbywać się pozbawionych pokrycia dolarów, cenniejsze pieniądze kruszcowe (czy to formie fizycznej, czy wirtualnej) zatrzymując sobie. Zmiany te jednak to nie przełom, lecz proces – który, wespół z degradacją wartości dolara i wiarygodności FEC – może w istocie przynieść ciekawe skutki. Takie jak, przykładowo, złote czy srebrne monety znów widywane w obiegu.
