Wybierz najkorzystniejszą metodę pokrycia straty z działalności gospodarczej

Gdy przedsiębiorstwo poniesie stratę finansową z działalności gospodarczej, trzeba wybrać sposób jej pokrycia. W grę wchodzi pięć różnych opcji

Aktualizacja: 05.07.2010 04:58 Publikacja: 05.07.2010 03:00

Wybierz najkorzystniejszą metodę pokrycia straty z działalności gospodarczej

Foto: www.sxc.hu

Głównym celem każdego przedsiębiorstwa jest osiąganie i maksymalizowanie zysków. Jednak nie zawsze ten cel jest osiągnięty i przedsiębiorstwo ponosi stratę. W takiej sytuacji bardzo istotne jest ustalenie sposobu jej pokrycia.

[srodtytul]Ważny moment zatwierdzenia [/srodtytul]

Pokrycie straty finansowej z działalności przedsiębiorstwa za dany rok może nastąpić, tak jak w przypadku podziału zysku, dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego.

Przedsiębiorstwa, które są zobligowane do badania sprawozdania finansowego, mogą pokryć powstałą stratę finansową dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania przez organ zatwierdzający, które jest poprzedzone wyrażeniem przez audytorów opinii o tym sprawozdaniu bez zastrzeżeń bądź z zastrzeżeniami.

Sprawozdanie finansowe zatwierdzane jest w spółkach akcyjnych przez zwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy, natomiast w spółkach z o.o. przez zwyczajne zgromadzenie wspólników. Musi to nastąpić nie później niż sześć miesięcy od dnia bilansowego.

Powstała strata bilansowa za dany rok do momentu zatwierdzenia sprawozdania finansowego pozostaje w księgach na koncie „wynik finansowy”. Po zatwierdzeniu sprawozdania należy saldo tego konta przeksięgować na konto „rozliczenie wyniku finansowego”.

[srodtytul]Kilka sposobów do wyboru[/srodtytul]

Stratę finansową można pokryć:

1. z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych,

2. z kapitału zapasowego lub rezerwowego,

3. z planowanego zysku z lat następnych,

4. z dopłat wspólników,

5. przez obniżenie kapitału podstawowego.

Należy przy tym pamiętać o regulacjach zawartych w art. 233 i 397 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0878F97C9B855869DA1A3F9BAD45E3AB?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link] (k.s.h.). W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli poniesie ona stratę, która przewyższy sumę kapitału rezerwowego i zapasowego oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd jest zobligowany do niezwłocznego zwołania zgromadzenia wspólników w celu powzięcia uchwały co do jej dalszego istnienia.

W spółkach akcyjnych, aby wystąpił obowiązek zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy, strata musi przewyższyć sumę kapitałów rezerwowego i zapasowego a także 1/3 kapitału podstawowego.

[srodtytul]Z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych[/srodtytul]

Jednostka, która w danym roku obrotowym poniosła stratę, może pokryć ją z osiągniętych zysków w latach poprzednich, pod warunkiem że nie zostały wcześniej rozdysponowane.

Pokrycie straty niepodzielonymi zyskami z lat ubiegłych następuje przez wyksięgowanie odpowiedniej kwoty z konta „wynik za lata ubiegłe” ze strony winien i zaksięgowanie jej na konto „rozliczenie wyniku finansowego” po stronie ma. Ten sposób pokrycia straty finansowej nie powoduje żadnych skutków podatkowych po stronie jednostki ani po stronie wspólników/akcjonariuszy.

[srodtytul]Z kapitału zapasowego lub rezerwowego[/srodtytul]

Jak wynika z art. 396 § 1 k.s.h., spółki akcyjne mają obowiązek tworzyć kapitał zapasowy na pokrycie powstałych w toku działalności strat. Na kapitał ten zobligowane są przekazywać co najmniej 8 proc. z zysku za dany rok, aż do momentu, gdy kapitał ten osiągnie co najmniej 1/3 kapitału podstawowego. Dalsze przekazywanie części zysku na kapitał zapasowy jest już dobrowolne.

W momencie poniesienia straty spółka akcyjna ma prawo stratę tę pokryć z kapitału zapasowego także z tej części, która odpowiada 1/3 kapitału podstawowego (art. 396 § 5 k.s.h.). Jeśli spółka akcyjna utworzyła kapitał rezerwowy zgodnie ze swoim statutem, może go również wykorzystać do pokrycia straty finansowej. Należy podkreślić, że k.s.h. nie nakłada obowiązku tworzenia kapitału rezerwowego.

W przypadku spółek z o.o. tworzenie kapitału zapasowego i rezerwowego jest dobrowolne i może wynikać z wewnętrznych ustaleń spółki. Gdy kapitały te zostały utworzone w spółce, mogą być wykorzystane do pokrycia straty finansowej za dany rok.

Ten sposób pokrycia straty finansowej również jest podatkowo neutralny dla spółki i jej wspólników. Nie powstaje żadne przysporzenie majątkowe i nie są ponoszone żadne koszty.

W księgach pokrycie straty finansowej z kapitału zapasowego bądź rezerwowego następuje przez zaksięgowanie odpowiedniej kwoty po stronie winien na koncie „kapitał zapasowy” lub „kapitał rezerwowy” oraz po stronie ma na koncie „rozliczenie wyniku finansowego”.

[srodtytul]Z planowanego zysku w latach następnych[/srodtytul]

Gdy zostanie podjęta uchwała o pokryciu straty finansowej zyskami z lat następnych, należy dokonać następujących księgowań: strona winien „wynik finansowy” oraz strona ma „rozliczenie wyniku finansowego”. Kwota nierozliczonej straty finansowej pozostanie na koncie „rozliczenie wyniku finansowego” do momentu, gdy spółka osiągnie zysk z działalności gospodarczej w przyszłych latach i podejmie uchwałę o pokryciu straty z tego zysku.

[srodtytul]Z dopłat wspólników[/srodtytul]

W umowie spółki z o.o. może zostać zawarty obowiązek wnoszenia dopłat przez wspólników w granicach liczbowo ustalonej wysokości w stosunku do udziałów. Dopłaty powinny być nakładane i wpłacane przez wspólników równomiernie w stosunku do ich udziałów.

Wnoszone dopłaty mogą być zwracane wspólnikom z wyjątkiem, gdy są one wnoszone na pokrycie straty finansowej, co wynika z art. 177 – 179 k.s.h. W razie podjęcia uchwały wspólników, która określa termin i wysokość dopłat, ich kwotę wykazuje się w odrębnej pozycji pasywów bilansu „kapitał rezerwowy z dopłat wspólników” i ujmuje jako składnik kapitału własnego do momentu, gdy zostanie użyty w sposób uzasadniający jego odpisanie (art. 36 ust. 2e [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C4D974F1FF1A718DEDF174AA6983D419?n=1&id=324433&wid=347265]ustawy o rachunkowości[/link]).

Prawidłową ewidencję księgową zdarzeń gospodarczych towarzyszących temu sposobowi pokrywania straty .

[ramka][b]Jak księgujemy pokrycie straty z dopłat wspólników[/b]

1. Podjęcie uchwały wspólników o wniesieniu dopłat skutkuje księgowaniem sumy dopłat zapisem na koncie „rozrachunki ze wspólnikami z tytułu dopłat na pokrycie straty finansowej” po stronie winien oraz na koncie „kapitał rezerwowy z dopłat wspólników na pokrycie straty finansowej” po stronie ma.

2. Po otrzymaniu potwierdzenia wniesienia dopłat (wyciąg bankowy, raport kasowy) dokonujemy kolejnego księgowania na koncie „rachunek bankowy” lub „kasa” po stronie winien oraz po stronie ma na koncie „rozrachunki ze wspólnikami z tytułu dopłat na pokrycie straty finansowej”.

3. Pokrycie straty finansowej następuje przez księgowanie po stronie winien na koncie „kapitał rezerwowy z dopłat wspólników na pokrycie straty finansowej” oraz po stronie ma na koncie „rozliczenie wyniku finansowego”. [/ramka]

Wniesione dopłaty wspólników nie stanowią przychodów podatkowych dla tej spółki pod warunkiem ich wniesienia w trybie i na zasadach określonych w k.s.h. Jednocześnie dopłaty te nie są kosztami uzyskania przychodów u wspólników, którzy je wnoszą, co wynika z przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[/link].

[srodtytul]Przez obniżenie kapitału zakładowego[/srodtytul]

Kolejnym sposobem pokrycia straty finansowej jest obniżenie kapitału zakładowego. Może ono nastąpić przez umorzenie udziałów lub akcji albo w drodze zmniejszenia ich wartości nominalnej.

Przed przystąpieniem do obniżenia kapitału zakładowego należy zapoznać się z wymogami k.s.h. co do kapitału zakładowego. W przypadku spółek z o.o. kapitał ten powinien wynosić co najmniej 5000 zł, natomiast wartość jednego udziału nie może być niższa niż 50 zł. Z kolei w spółkach akcyjnych kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej 100 000 zł, a wartość jednego udziału nie może być niższa niż 1 gr.

Z tego wynika, że stratę finansową z kapitału zakładowego mogą pokryć tylko te jednostki, w których kapitał ten przekracza wyżej wymienione wartości. Procedura obniżenia kapitału zakładowego powoduje konieczność zmiany umowy spółki i wpisu tej zmiany do Krajowego Rejestru Sądowego.

Pokrycie straty przez obniżenie kapitału zakładowego ewidencjonujemy zapisem na koncie „kapitał zakładowy” po stronie winien w korespondencji z kontem „rozliczenie wyniku finansowego” po stronie ma.

Możliwość pokrycia straty finansowej przez obniżenie kapitału zakładowego jest korzystna dla spółki i jej wspólników, jest bowiem obojętna podatkowo.

[ramka][b]Podatkowe rozliczenie różni się od bilansowego[/b]

W praktyce bardzo rzadko zdarza się, aby strata finansowa (bilansowa) była tożsama ze stratą podatkową. Różnice wynikają z tego, że przepisy o podatku dochodowym inaczej traktują przychody i związane z nimi koszty niż ustawa o rachunkowości. Zdarza się, że przedsiębiorstwo ponosi stratę finansową, natomiast podatkowo osiąga dochód i odwrotnie.

Gdy spółka kapitałowa poniesie stratę podatkową, to rozlicza ją na podstawie art. 7 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wynika z niego, że dochód osiągnięty w danym roku podatkowym można obniżyć w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych o wysokość poniesionej straty.

Należy jednak pamiętać, że wysokość obniżenia w którymkolwiek z lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty. Podatnik sam decyduje, jaką część straty będzie rozliczał w danym roku podatkowym. Najbardziej racjonalnym rozwiązaniem jest odliczanie strat, mając na uwadze kolejność ich powstania, ponieważ do rozliczenia najstarszej ze strat pozostaje najmniej czasu.[/ramka]

[i]Autorka jest asystentką księgowej w BSO Outsourcing sp. z o.o.[/i]

Głównym celem każdego przedsiębiorstwa jest osiąganie i maksymalizowanie zysków. Jednak nie zawsze ten cel jest osiągnięty i przedsiębiorstwo ponosi stratę. W takiej sytuacji bardzo istotne jest ustalenie sposobu jej pokrycia.

[srodtytul]Ważny moment zatwierdzenia [/srodtytul]

Pozostało 97% artykułu
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO