Są niespodzianki wyborcze. Tego nie pokazały sondaże [RELACJA NA ŻYWO]

W niedzielę o godz. 7 rozpoczęło się głosowanie w wyborach samorządowych, w których zostanie wybranych blisko 47 tys. radnych i 2,5 tys. włodarzy. Do zakończenia głosowania o godz. 21 trwa cisza wyborcza.

W całej Polsce do głosowania uprawnionych jest 29 037 073 osób.

Do lokalu wyborczego trzeba wziąć dokument tożsamości; dokument pozwoli na znalezienie wyborcy w spisie i dopuści go do głosowania.

W lokalu wyborczym otrzymamy cztery lub trzy karty do głosowania. Na każdej z kart do głosowania można postawić tylko jeden znak X przy jednym nazwisku. Za nieważny uznaje się głos, gdy wyborca w żadnej z kratek nie postawi znaku X lub zagłosuje na więcej niż jedną osobę.

Do końca głosowania trwa cisza wyborcza. Za jej złamanie grozi nawet 1 mln zł grzywny; zabronione jest publikowanie sondaży, agitowanie na rzecz konkretnych kandydatów i list. Zakaz obowiązuje też w internecie.

W niedzielę odbędą się cztery konferencje prasowe Państwowej Komisji Wyborczej: o godz.:

• 10.00
• 13.30
• 18.30  
• 22.00

Komisja poinformuje m.in. o frekwencji i ewentualnych incydentach.

Koniec głosowania oznacza zakończenie ciszy wyborczej. Po godz. 21 stacje telewizyjne TVP, Polsat oraz TVN podadzą wyniki wyborów oparte na sondażu exit poll, czyli na odpowiedziach udzielanych przez wyborców po wyjściu z lokali wyborczych. Badanie przeprowadzi Ipsos.

Protokoły z wynikami wyborów w swoich siedzibach będą wywieszały komisje obwodowe i terytorialne: gminne, miejskie, powiatowe i wojewódzkie. Informacje o cząstkowych wynikach wyborów będą się także pojawiały na stronie internetowej PKW.

Druga tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast ma odbyć się 21 kwietnia 2024 r.

W niedzielę wybory samorządowe. Polacy wybiorą wójtów, burmistrzów i prezydentów miast oraz radnych gmin, powiatów i województw. W Twojej komisji wyborczej doszło do incydentu? Widzisz coś niespotykanego? Długie kolejki do urn lub brakujące karty do głosowania? Jeżeli byłaś/eś świadkiem, koniecznie poinformuj nas o tym.

Czytaj więcej: Widzisz coś nietypowego podczas głosowania? Napisz do nas!

Na każdej karcie powinna się znajdować pieczęć obwodowej komisji wyborczej oraz wydrukowany odcisk pieczęci terytorialnej komisji wyborczej. Na dole każdej karty znajdzie się informacja o sposobie głosowania. Wszystkie karty do głosowania będą koloru białego, przy czym nazwiska kandydatów będą wydrukowane na kolorowym tle.

Tam, gdzie wyborcy otrzymają cztery karty do głosowania, nazwiska kandydatów znajdą się na tle: szarym – w wyborach do rad gmin w gminach do 20 tys. mieszkańców oraz powyżej 20 tys. mieszkańców; żółtym – w wyborach do rad powiatu; niebieskim – w wyborach do sejmików wojewódzkich; różowym w wyborach wójta, burmistrza.

W miastach na prawach powiatu wyborcy otrzymają trzy karty. Na szarym tle znajdą się nazwiska kandydatów do rady miasta; na niebieskim – do sejmików wojewódzkich; na różowym – w wyborach prezydenta miasta. Kart wyborczych w miastach na prawach powiatu jest mniej, gdyż nie odbywają się w nich wybory do rad powiatu.

Wyjątkiem jest Warszawa, gdzie wyborcy — oprócz tych trzech kart — otrzymają dodatkowo kartę w wyborach do rady dzielnicy — nazwiska kandydatów znajdą się na niej na tle żółtym. Do obsadzenia jest 420 miejsc w radach dzielnic stolicy.

Zgodnie z przepisami dopiski na karcie do głosowania nie wpływają na ważność głosu, jednak organy wyborcze apelują o powstrzymanie się od czynienia takich dopisków.

Po wypełnieniu kart wyborca musi je wrzucić do urny wyborczej. Nie wolno wynosić kart do głosowania poza lokal wyborczy ani też odstępować komukolwiek takiej karty. Przepisy karne Kodeksu wyborczego mówią, że grozi za to kara grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do lat 2. Do urny musi być wrzucona kompletna karta do głosowania. Karta, której część została oderwana i niewrzucona lub wrzucona osobno, będzie uznana za nieważną

— Do chwili obecnej mamy 8 zgłoszeń o incydentach dotyczących zakłóceń ciszy wyborczej. O 7 informowaliśmy wcześniej. Ósmy to zgłoszenie w Białymstoku dotyczące agitacji. W związku z tymi zgłoszeniami policjanci prowadzą czynności — poinformowała policja w Białymstoku

W piątek w godzinach wieczornych policja podsumowała incydenty podczas ciszy wyborczej. — Do chwili obecnej mamy zgłoszenia o 7 incydentach: Łapy, Gródek i Białystok tak jak podawałem wcześniej, dodatkowo pow. sokólski uszkodzenie banneru, powiat wysokomazowiecki zgłoszenie umieszczenia banneru, Augustów zgłoszenie odnośnie prowadzenia agitacji wyborczej i pow. moniecki zgłoszenie dot. agitacji. W związku z tymi zgłoszeniami policjanci prowadzą czynności — informował w piątek wieczorem podinsp. Tomasz Krupa, rzecznik prasowy podlaskiej policji.

Zespół prasowy podlaskiej policji informuje, że ok. godz. 5:45 policjanci otrzymali zgłoszenie, że w jednym z lokali wyborczych w Białymstoku przewodniczący jest pod wpływem alkoholu. Na miejscu przeprowadzili badanie na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu i potwierdzili, że mężczyzna jest pod wpływem. Obowiązki przejęła Zastępczyni Przewodniczącego Obwodowej Komisji Wyborczej, a mężczyzna opuścił teren lokalu wyborczego.

Rozpoczęło się głosowanie w wyborach samorządowych. Pierwsi Polacy oddali już głos na wybranych kandydatów. Tegoroczne wybory budzą emocje nie tylko na rodzimej scenie politycznej. Piszą o nich również zagraniczne agencje. Reuters określa je mianem "testu dla Tuska", w podobnym tonie o wyborach w Polsce pisze Associated Press.

Czytaj więcej: Zagraniczne media piszą o wyborach w Polsce. "Test dla Tuska"

Prawie 3,5 promila alkoholu miała członkini jednej z obwodowych komisji wyborczych w Płocku (woj. mazowieckie), która w niedzielę rano stawiła się tam do pracy przy wyborach samorządowych. 45-letnia kobieta została wykluczona z pracy w komisji. Policja sporządziła wniosek o jej ukaranie przez sąd.

Od początku obowiązywania ciszy wyborczej w związku z wyborami samorządowymi policja odnotowała łącznie siedem przestępstw i 205 wykroczeń - powiedziała PAP rzeczniczka prasowa KGP mł. insp. Katarzyna Nowak. Dodała, że są już dwie osoby zatrzymane.

Wśród siedmiu przestępstw odnotowanych do godz. 6. rano w niedzielę były: agitacja wyborcza, kradzież, trzy zniszczenia mienia, propagowanie systemu totalitarnego (art. 256 Kodeksu karnego) oraz jedno przestępstwo z artykułu 513c Kodeksu wyborczego (utrudnianie monitorowania lub dokumentowania procedur wyborczych).

Czytaj więcej: Dwie osoby zatrzymane za łamanie ciszy wyborczej. Swastyki na banerach wyborczych w Oświęcimiu

Rozpoczyna się pierwsza Konferencja prasowa Państwowej Komisji Wyborczej

W konferencji biorą udział Sylwester Marciniak Ryszard Kalisz, Mirosław Suski, Magdalena Pietrzak

- Głosowanie przebiega spokojnie w słonecznej atmosferze - powiedział przewodniczący PKW Sylwester Marciniak

5461 osób głosuje korespondencyjnie

31 921 osób głosuje za pośrednictwem pełnomocnika

- Wybieramy 1464 wójtów, 906 burmistrzów, 107 prezydentów miast. W 412 gminach wybór kandydata to referendum, bo mamy jednego kandydata. Wówczas głosujemy TAK lub NIE - poinformował Sylwester Marciniak

Sylwester Marciniak poinformował, że doszło do przestępstwa w okręgu lubelskim o którym poinformowała pewna kobieta. - W dniu wczorajszym przyjechał znany jej osobnik dał jej 4 sztuki piwa i czekoladę mówiąc, że to jest głos oddany w zamian za głos na jego partnerkę, która kandyduje do rady gminy. Osobnik został zatrzymany i osadzony - poinformował przewodniczący PKW.

Przewodniczący wspomniał również o incydentach związanych z alkoholem w Jeżowie Starym pod Białymstokiem oraz Płocku - gdzie osoby pracujące w komisjach pojawiły się pod wpływem alkoholu.

- Zdarzenia poranne, o dziwo, dotyczą alkoholu. Zazwyczaj to się działo po południu - wskazał.

Magdalena Pietrzak poinformowała o źle przyciętej karcie w Warszawie. Zapytana o opóźnienia w rozpoczęciu głosowania, odparła, że był jeden taki przypadek do którego doszło w Warszawie.

- Lokal był z opóźnieniem otwarty, bo nie było członka komisji. Prawdopodobnie miał klucz od tego lokalu - dodała

- Nie mamy sygnałów żeby cisza wyborcza miała być przedłużona - dodał Sylwester Marciniak

- Gorąco zachęcam wyborców, żeby poszli do głosowania jak najwcześniej. Nie tylko w trosce o samych wyborców, żeby później nie było problemów przy długich kolejkach, ale również ze względu na obwodowe komisje wyborcze. Należy pamiętać, że te komisje, które mają takie sytuacje, że zbyt duża liczba wyborców przychodzi przed zamknięciem lokalu to komisja musi się podzielić: część pilnuje, by nikt, kto przyszedł po 21.00 nie mógł zagłosować, a druga część obsługuje — powiedziała Magdalena Pietrzak

Kolejna konferencja PKW zaplanowana jest na godzinę 13.30

Głosowanie to nasza odpowiedzialność – powiedział niedzielę w Gnieźnie (woj. wielkopolskie) prymas Polski abp Wojciech Polak przed oddaniem głosu w wyborach samorządowych.

Otoczeni literaturą i pod ptakami origami głosują wyborcy, którzy przychodzą na niedzielne głosowanie do lokalu wyborczego w Gminnym Ośrodku Kultury "Sokół" w Czerwonaku (woj. wielkopolskie). Ośrodek od lat przygotowuje nietypowe scenerie.

Ściany lokalu wyborczego wyklejone są kartkami z książek. Pomieszczenie ozdobione jest dużymi, papierowymi ptakami. W powietrzu wisi rower, nad parasolem unosi się krzesło, z lecącej książki wysypują się litery.

Szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak potwierdziła, że do Państwowej Komisji Wyborczej wpłynęło w sobotę zgłoszenie o wadliwych kartach wyborczych. Podkreśliła, że w tym przypadku zadziałały wszystkie procedury; karty wadliwe zostały wycofane i zarządzono dodruk nowych.

Czytaj więcej: Szefowa KBW o wadliwych kartach wyborczych. "Procedury zadziałały"

Marszałek Sejmu i przewodniczący Polski 2050 Szymon Hołownia zagłosował w niedzielnych wyborach samorządowych. – To wybory ludzi, którzy są naszymi sąsiadami – powiedział po wyjściu z lokalu wyborczego w Szkole Podstawowej nr 6 w Otwocku.

– To są takie wybory, w których nie chodzi o nas, o liderów partii politycznych, tylko chodzi o tych, którzy naprawdę będą najbliżej ludzi – powiedział marszałek Hołownia po oddaniu głosu.

Mamy dzisiaj święto demokracji lokalnej — powiedział przewodniczący PKW Sylwester Marciniak. — Głosowanie przebiega spokojnie — zapewnił, jednocześnie zaznaczając, że doszło do pewnych incydentów. — Konkretne zdarzenia to kwestia, o dziwo, od rana już alkoholu — mówił.

Czytaj więcej: Wybory samorządowe. PKW mówi o incydentach. "3,5 promila we krwi"

Premier Donald Tusk po głosowaniu w wyborach samorządowych w Sopocie stwierdził, że głosowanie po 1989 r. zawsze było fajne. - W warunkach wolności i demokracji głosowanie jest zawsze czymś ekscytującym w dobrym tego słowa znaczeniu - powiedział Tusk.

- Szczerze powiedziawszy intuicja mi dzisiaj nic nie mówi – odpowiedział premier Tusk pytany o frekwencję w wyborach samorządowych i dodał, że w sobotę rano myślał, że będzie duża frekwencja, wieczorem się bał, że będzie mała; a dzisiaj rano obudził się optymistyczny.

- Nie chcę wróżyć. Na pewno nie będzie tak wysoka frekwencja, jak 15 października. To nie mam wątpliwości, ale bardzo bym chciał, żeby była jak najwyższa. To nadaje sens temu świętu – stwierdził premier przed lokalem wyborczym w Sopocie.

Wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak (Konfederacja) zagłosował w niedzielę w lokalu wyborczym przy ul. Wolność w Warszawie.

Krzysztof Bosak pojawił się w niedzielę przed godz. 11.30 w lokalu wyborczym mieszczącym się w XXX Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Śniadeckiego na warszawskiej Woli.

Wicemarszałek Sejmu pobrał od komisji nr 303 karty do głosowania, a następnie usiadł przy stoliku i oddał swój głos. Towarzyszyła mu żona i trójka dzieci.

Członkowie komisji wyborczych w tegorocznych wyborach samorządowych mogą liczyć na wynagrodzenie rzędu nawet 1,5 tys. zł. Ponadto można liczyć na zwrot kosztów podróży i noclegów.

Czytaj więcej: Tyle można zarobić w komisjach wyborczych

- W jednym z lokali wyborczych na terenie gminy Załuski kobieta pobrała kartę do głosowania, przedarła ją, pozostawiła w lokalu i wyszła. Kobieta nie została zatrzymana - powiedziała PAP w niedzielę rzeczniczka płońskiej policji kom. Kinga Drężek-Zmysłowska. Jak dodała, zawiadomienie o incydencie złożyła przewodnicząca obwodowej komisji wyborczej.

Warto pamiętać, że zgodnie z art. 248. Kodeksu karnego, dotyczącego naruszeń przy przebiegu wyborów, kto w związku z wyborami np. organów samorządu terytorialnego niszczy, uszkadza, ukrywa, przerabia lub podrabia protokoły, lub inne dokumenty wyborcze podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Mateusz Morawiecki (PIS) oddał głos w wyborach samorządowych o godz. 12.30, w lokalu wyborczym przy ul. Spartańskiej 4 a w Warszawie.

Dziś pierwsza tura wyborów samorządowych. Do urn wyborczych ruszyli także politycy — posłowie, radni, prezydenci miast, a także członkowie rządu. Na niektórych czekali fotoreporterzy, a niektórzy sami pochwalili się zdjęciami w mediach społecznościowych.

Czytaj więcej: Wybory samorządowe 2024. Politycy poszli głosować [ZDJĘCIA]

Były prezydent Bronisław Komorowski po głosowaniu w wyborach samorządowych w Warszawie podkreślił, że warto skorzystać ze swojego prawa, a "kto nie głosuje, ten lekceważy samego siebie". Podkreślając wagę wyborów samorządowych powiedział, że "nie ma sensownej demokracji bez samorządnej części kraju".

O godz. 13.30 rozpocznie się druga konferencja prasowa PKW

Frekwencja w wyborach samorządowych na godz. 12.00 wyniosła 16,52 proc.

woj. dolnośląskie - 15,04 proc.

woj. kuajwsko-pomorskie - 16,58 proc.

woj. lubelskie - 17,73 proc.

woj. lubuskie - 15,61 proc.

woj. łódzkie - 17,15 proc.

woj. małopolskie - 17,62 proc.

woj. mazowieckie - 17,23 proc.

woj. opolskie - 14,23 proc.

woj. podkarpackie - 17,41 proc.

woj. podlaskie - 19,13 proc.

woj. pomorskie - 15,55 proc.

woj. śląskie - 15,34 proc.

woj. świętokrzyskie - 17,09 proc.

woj. warmińsko-mazurskie - 17,78 proc.

woj. wielkopolskie - 15,45 proc.

woj. zachodniopomorskie - 15,93 proc.

Przewodniczący PKW Sylwester Marciniak podczas konferencji prasowej przytoczył kolejny przykład incydentu.

- W woj. lubelskim wyborca po otrzymaniu 4 kart wyborczych wyniósł poza lokal wyborczy karty do głosowania. Karty zostały zabezpieczone w miejscu zamieszkania. Przyczyna to stan nietrzeźwości - 1,11 mg/l - poinformował.

Do kolejnego incydentu doszło w Radomiu (woj. mazowieckie). Wyborca podarł karty do głosowania i opuścił lokal.

- Najnowsza wiadomość - tym razem Katowice. W jednej z gmin zgłoszono, że wyborcy wymienili się kartami do głosowania - poinformował przewodniczący PKW Sylwester Marciniak

W niedzielę marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska oddała w Warszawie głos w wyborach samorządowych. - Wybory samorządowe są jednymi z najważniejszych. Każdy glos powinien być mądrze wykorzystany - powiedziała PAP.

Według Państwowej Komisji Wyborczej frekwencja wyborcza na godz. 12:00 była w 2018 r. o prawie 1 pkt proc. niższa.

W lokalu wyborczym w gminie Załuski na Mazowszu doszło do incydentu wyborczego. - Kobieta przedarła kartę wyborczą i opuściła lokal - opisała rzeczniczka policji w Płońsku Kinga Drężek-Zmysłowska.

- Chociaż prawnie nie jest to obowiązek, ja uważam to za obywatelski obowiązek. Został przeze mnie wykonany – powiedział Andrzej Duda po oddaniu głosu.

- Dzisiaj jest piękna pogoda. Po spacerze, po odpoczynku z rodziną w niedzielę, zachęcam do tego, aby udać się do lokalu wyborczego, zagłosować na przedstawicieli naszych władz lokalnych i regionalnych; przedstawicieli władz miejskich, gminnych, powiatowych, wojewódzkich, wybrać prezydentów miast, wójtów, burmistrzów. To jest ważne dla naszej przyszłości - dodał prezydent.

"Od początku ciszy wyborczej odnotowaliśmy 17 zdarzeń w tym dwa przestępstwa, o 1 informowaliśmy wczoraj to zniszczenie banneru wyborczego w Białymstoku kolejne zgłoszenie, jakie do nas dotarło, wskazywało, że kandydatka do rady gminy w  gm. Płaska dowoziła osoby na głosowanie i udzieliła korzyści majątkowej osobie uprawnionej do głosowania, w celu skłonienia do głosowania w określony sposób. Policjanci w związku ze zgłoszeniami prowadzą czynności procesowe" - poinformowała podlaska policja.

Z szacunkowych obliczeń Onetu na podstawie najnowszych danych PKW wynika, że finalna frekwencja w wyborach samorządowych może wynieść mniej niż 60 proc. W południe była ona dużo niższa w porównaniu do październikowego głosowania. Widać rozwarstwienie mobilizacji regionów. Najmniejsza różnica dotyczy południowego wschodu Polski.

• Przeczytaj całą analizę: Frekwencja. Istotne różnice w mobilizacji [ANALIZA]

Lech Wałęsa po głosowaniu w Gdańsku w wyborach samorządowych powiedział, że spodziewa się pobicia rekordu frekwencji. "Dlatego że to są interesy te lokalne. Tak więc prawie każda rodzina, czy znajomi są zaangażowani" — mówił.

Rzecznik prasowy podlaskiej policji Tomasz Krupa poinformował o szczegółach incydentów wyborczych:

• Łomża - zakłócenie ciszy wyborczej poprzez rozwieszenie plakatów,
• Sejny - ustawianie urządzeń ogłoszeniowych w celu prowadzenia kampanii wyborczej,
• Hajnówka - zgłoszenie zakłócenia ciszy poprzez umieszczenie w korytarzu prowadzącym do lokalu wyborczego ulotek kilku różnych kandydatów
• Białystok - umieszczanie plakatów, agitacja poprzez rozsyłanie SMS-ów, uszkodzenie bannerów,
• Kleosin - uszkodzenie banneru,
• Wasilków - umieszczenie plakatu wyborczego

W powiecie nowodworskim doszło do korupcji wyborczej. Jeden z kandydatów na radnego oferował 100 zł za oddanie głosów na wskazanych kandydatów — podała pomorska policja.

Policjanci weryfikują informacje dotyczące zachęcania do głosowania na wskazaną osobę w zamian za gratyfikację finansową - powiedziała PAP oficer prasowa pleszewskiej policji asp. szt. Monika Kołaska. Do zdarzenia miało dojść po południu przy jednym z lokali wyborczych w Pleszewie (Wielkopolskie). Na komisariat policji zgłosiła się osoba, która poinformowała, że w pobliżu lokalu wyborczego straszy mężczyzna proponuje wyborcom zapłatę za oddanie głosu na wskazanego przez niego kandydata.

Śledczy – jak przekazała policjantka - weryfikują tę informację i ustalają, czy doszło do łapownictwa wyborczego. Zgodnie z prawem „kto, będąc uprawniony do głosowania, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo takiej korzyści żąda za głosowanie w określony sposób, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5” – wynika z art. 250a kk. Tej samej karze podlega, kto udziela korzyści majątkowej lub osobistej osobie uprawnionej do głosowania, aby skłonić ją do głosowania w określony sposób".

Nazwiska kandydata na radnego zabrakło na karcie głosowania w jednej z obwodowych komisji w gminie Wieruszów (Łódzkie). Na karcie były tylko imiona pretendenta. Pomyłkę szybko zauważono i wydrukowano karty bez błędu. Trzy osoby jednak oddały głos na wadliwych kartach. Jeśli wpłynie protest wyborczy, to sąd zdecyduje, czy wada była na tyle istotna, że mogła mieć wpływ na wynik - powiedział PAP dyrektor sieradzkiej delegatury Krajowego Biura Wyborczego Tadeusz Brzozowski.

Jak poinformował w niedzielę po południu rzecznik podlaskiej policji podinsp. Tomasz Krupa, od początku ciszy wyborczej odnotowano w regionie 17 zdarzeń w tym dwa przestępstwa. W niedzielę policjanci otrzymali zgłoszenie dotyczące kandydatki do rady gminy w Płaskiej, która miała dowozić osoby na głosowanie - podała policja. Kandydatka miała także udzielić korzyści majątkowej jednej osobie, by nakłonić ją do głosowania w określony sposób. Drugie zgłoszenie dotyczyło zniszczenia banneru wyborczego w Białymstoku. "Policjanci w związku ze zgłoszeniami prowadzą czynności procesowe" - poinformował Krupa.

Wśród incydentów łamania ciszy wyborczej w niedzielę Krupa wymienił m.in. "ustawianie urządzenia ogłoszeniowego", by prowadzić kampanię wyborczą w Sejnach, w Hajnówce umieszczenie ulotek różnych kandydatów w pobliżu lokalu wyborczego, a Białymstoku niszczenie i rozwieszanie plakatów oraz agitację poprzez rozsyłanie smsów. O jednym ze zgłoszeń poinformował w niedzielę w mediach społecznościowych jeden z kandydatów na prezydenta Białegostoku. Napisał, że ktoś, podszywając się pod niego, rozsyła wiadomości, które - jak ocenił - naruszają ciszę wyborczą. Zachęcał tych, którzy otrzymali takie wiadomości, do zgłaszania tego na policję.

Lada moment powinna rozpocząć się konferencja PKW.

Rozpoczyna się konferencja PKW.

Frekwencja do godz. 17 wynosi 39,43  - przekazał przewodniczący PKW Sylwester Marciniak

Jak dodał obecna frekwencja w porównaniu do 2018 r. jest mniejsza o 2 pkt proc.

W ostatnich wyborach parlamentarnych frekwencja wynosiła ponad 57 proc.

Największa frekwencja jest w woj. mazowieckim i świętokrzyskim, gdzie wynosi ponad 42 proc.

Na trzecim miejscu jest woj. lubelskie, gdzie do urn poszło ponad 41 proc.

Najniższa frekwencja jest w woj. opolskim, gdzie wynosi ponad 35 proc.

Biorąc pod uwagę miasta wojewódzkie to najwyższa frekwencja jest w Warszawie - 41,59. Najmniejszy wynik to Katowice - 33,1 proc.

Przewodniczący PKW przekazał, że do tej pory odnotowano 358 zdarzeń łamania ciszy wyborczej lub wykorczeń związanych z wyborami.

- Można ocenić, że wybory przebiegają w spokojnej atmosferze - dodał Marciniak.

PKW informuje o jednym z przykładów przestępstw w woj. warmińsko-mazurskim. Wyborca wraz z kartami do głosowania wyszedł z lokalu wyborczego i wrócił do domu. Następnie jednak wrócił do lokalu i powiedział, że nie potrafi ich wypełnić.

Zakończyła się konferencja PKW.

- Na godz. 18 przybyły nam trzy zgłoszenia o incydentach w Suwałkach, Sejnach i powiecie kolneńskim. W Suwałkach dostaliśmy informacje, że przed wejściem do lokalu wyborczego (na chodniku) został ujawniony napis z imieniem i nazwiskiem kandydata oraz nr listy wyborczej, w Sejnach dostaliśmy informacje o samochodzie, na którym umieszczone zostały banery wyborcze, w Turoślu - osoba nieuprawniona do głosowania nie chciała opuścić lokalu wyborczego -- przekazał Onetowi podinsp. Tomasz Krupa.

W jednej z komisji obwodowych w Legnicy znaleziono pięć kart do głosowania z innego okręgu. Błąd zgłosił wyborca, który na pobranej karcie nie znalazł swojego kandydata. Nieprawidłowości dotyczące kart wyborczych w komisji obwodowej nr 24 (osiedle Piekary w Legnicy) zgłoszono do Delegatury Krajowego Biura Wyborczego w Legnicy około godz. 12. - Zadzwonił do nas wyborca informując o błędzie. Komisja przystąpiła wówczas do przeglądu tych kart; znaleziono pięć kart z okręgu nr 4, a wszystkie karty powinny być z okręgu nr 3 – powiedziała PAP Agnieszka Bachusz z delegatury KBW w Legnicy. Dodała, że nie wiadomo, ilu wyborcom zostały wydane błędne karty. - Na pewno co najmniej jednemu. Dopiero po zamknięciu lokalu wyborczego, po otwarciu urny, komisja określi, ile było błędnie wydanych karty - powiedziała Bachusz. Dodała, że karty z okręgu nr 4 w protokole komisji będą zaliczone jako błędne.

Z szacunkowych obliczeń Onetu na podstawie najnowszych danych PKW wynika, że finalna frekwencja w wyborach samorządowych może osiągnąć niewiele ponad 50 proc. To dużo gorszy wynik od wielu przedwyborczych sondaży i prognoz, co oznacza, że wynik głosowania może być niespodzianką. Polacy na wsi głosują znacznie chętniej niż w miastach.Najmniejsza demobilizacja dotyczy wschodnich regionów Polski.

W niedzielę wyborczą do śląskiej policji trafiły cztery zgłoszenia o przestępstwach, w tym zniszczenia karty wyborczej i odstąpienia karty innej osobie, a także o kilkudziesięciu naruszeniach przepisów prawa wyborczego i Kodeksu wykroczeń. Przedstawiciele katowickiej delegatury Krajowego Biura Wyborczego przekazali, że głosowanie przebiega dość spokojnie: przypadki naruszenia przepisów raczej nie wpłyną np. na przedłużenie pracy którejś z obwodowych komisji.

Jak przekazała PAP w niedzielę wieczorem rzeczniczka śląskiej policji komisarz Sabina Chyra-Giereś, od północy w regionie wpłynęły cztery zgłoszenia dotyczące popełnienia przestępstw. Dotyczyły one kradzieży bannerów wyborczych, zniszczenia bannerów wyborczych, oraz odstąpienia innej osobie przed zakończeniem głosowania niewykorzystanej karty do głosowania. Najświeższe zgłoszenie, z popołudnia, dotyczyło zniszczenia karty wyborczej w Myszkowie. Ponadto śląscy policjanci w całym regionie do godz. 18. otrzymali 58 zgłoszeń dotyczących popełnionych wykroczeń; 35 dotyczyło naruszenia przepisów prawa wyborczego, natomiast 23 - Kodeksu wykroczeń. Zgłoszenia te dotyczyły głównie uszkodzenia plakatów i banerów wyborczych, usunięcia plakatów, rozwieszenia plakatów, umieszczenia plakatów wyborczych bez zgody zarządcy budynku.

Jedno zgłoszenie dotyczyło złamania ciszy wyborczej przez kierującego samochodem oklejonym wizerunkiem jednego z kandydatów, a kolejne zaparkowania oklejonego samochodu z wizerunkiem kandydata przed lokalem wyborczym. Policjanci przyjęli też kilka zgłoszeń dotyczących umieszczenia treści mającej charakter agitacji wyborczej na portalach społecznościowych. Ponadto w jednym z lokali wyborczych w Częstochowie osoba z komisji okazała się nietrzeźwa. Nie zakłóciło to pracy tej obwodowej komisji, powołano nową osobę w miejsce odwołanej.

Do incydentów podczas wyborów doszło m.in. w województwie świętokrzyskim, pomorskim, podkarpackim i lubelskim - wynika z informacji przekazanych przez policję. Najwięcej przestępstw i wykroczeń dotyczyło zabronionej agitacji oraz prób korumpowania wyborców.

W Gowarczowie w powiecie koneckim w woj. świętokrzyskim osoba kandydująca do rady powiatu oddała głos w czyimś imieniu, posługując się pełnomocnictwem. - Zakwalifikowaliśmy to jako przestępstwo. Nie w każdym przypadku osoba posiadająca pełnomocnictwo może oddać za kogoś głos. Tak jest m.in. kiedy osoba taka sama kandyduje w wyborach. Sprawa trafi do sądu – powiedział PAP mł. asp. Maciej Ślusarczyk z Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach.

Pozostałe 13 przypadków, do których doszło w regionie w ciągu dwóch dni, policja zakwalifikowała jako wykroczenia. - Dotyczyły one m.in. aktywności w mediach społecznościowych, agitowania za jednym z kandydatów bądź szkalowania innego. Odnotowaliśmy też rozwieszanie banerów wyborczych i ich zrywanie bądź niszczenie. Za te wykroczenia grozi grzywna. Przypominam, że cisza wyborcza obowiązuje także w internecie i także tam wszelka agitacja wyborcza jest zabroniona - podkreślił policjant.

Z kolei rzeczniczka prasowa Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku Karina Kamińska poinformowała PAP, że w Pomorskiem do godz. 18.30 policja odnotowała 42 incydenty w związku z wyborami. - 24 z nich dotyczy łamania ciszy wyborczej, natomiast w jednym przypadku na terenie powiatu nowodworskiego doszło do przestępstwa korupcji wyborczej. Policjanci otrzymali zgłoszenie o tym, że kandydat na radnego oferował 100 złotych w zamian za oddanie głosu na wskazanych przez niego kandydatów. Policjanci zabezpieczyli materiał dowodowy w tej sprawie - dodała Kamińska. Za tego rodzaju przestępstwo grozi 5 lat pozbawienia wolności.

W regionie podkarpackim odnotowano kilkanaście incydentów związanych z wyborami - przekazał rzecznik podkarpackiej policji kom. Piotr Wojtunik. - W większości dotyczą one wykroczeń, takich jak zniszczenie lub zerwanie banerów i plakatów wyborczych. Mamy tutaj do czynienia z artykułem 67. kodeksu wykroczeń - wyjaśnił. Natomiast część zawiadomień dotyczyła artykułu 498. kodeksu wyborczego, czyli prowadzenia agitacji w czasie ciszy wyborczej. W tym wypadku policja otrzymała np. kilka zgłoszeń o zamieszczeniu w internecie materiałów, które mogą mieć charakter agitacyjny.

To już ostatnie minuty przed zamknięciem lokali wyborczych. O godz. 21 poznamy pierwsze sondażowe wyniki.

- Cztery miesiące temu dokładnie z tego miejsca krzyczeliśmy z radości, że odbiliśmy Polskę z rąk tych, którzy nam odbierali demokrację i łamali nadzieję - mówi Donald Tusk.

- Mamy dziś wiadomość dnia: Rafał Trzaskowski potwierdził, że jest liderem Polski samorządowej. Uzyzkał kapitalny wynik - dodaje premier.

- Nie ukrywam, że jestem szczęśliwy, że mogę zobaczyć podobny wynik Oli Dulkiewicz. No genialne! - mówi Tusk.

- Polska będzie się zmieniać w tę stronę, w jaką marzyliśmy. Wiedzieliśmy, że będzie trudno. Nie wszyscy dawali nam takie 100 proc. gwarancje, że po 15 października, że utrzymamy poparcie, a nawet je zwiększymy. Dziś mogę to ogłosić: 15 października powtórzył się także w kwietniu - mówi Tusk.

- To, że udało nam się odbić kolejne województwa, to, że PiS w miastach poniósł spektakularną klęskę, to nie znaczy, że będzie łatwo. Na tej trudnej drodze mamy wielu liderów i liderek - dodaje.

- Jeszcze raz Rafał ci gratuluję i oddaje ci głos - powiedział na koniec Tusk.

- Wielka radość oraz wzruszenie dla chłopaka, który się urodził i wychował w Warszawie - mówi Trzaskowski.

- Dziękuję wam bardzo i mam nadzieję, że was nie zawiodę - dodaje.

- Chciałem podziękować Donaldowi Tuskowi za wsparcie - mówi.

- Absolutnie musimy wygrywać wybory, aby pokazać, że Polska jest otwarta, tolerancyjna i europejska - dodaje.

Głos po wyborach zabrał również Jarosław Kaczyński. - Dziewiąte nasze zwycięstwo, które powinno być dla nas zachętą do pracy - mówi prezes PiS.

- Ten wynik pokazuje, że dziś w wyborach parlamentarnych moglibyśmy uzyskać więcej, być może zdobyć władze. Ale wybory jeszcze za przeszło 3 lata, więc musimy przede wszystkim wygrać w wyborach europejskich, a potem w prezydenckich - mówi.

Obecni w sztabie krzyczą "Zwyciężymy".

- Bardzo dawno w Polsce nie było tyle zła, tyle różnego rodzaju fatalnych działań władzy ile dziś. Dlatego to nasze zadanie jest nie tylko zadaniem partyjnym, ale polskim. Polska nie może iść tą drogą, na którą wpycha ją Donald Tusk. (...) Ten sukces powinien być zachętą do energicznego działania, do rozbudowy naszej partii. Do budowy wielkiej koalicji, która będzie zwyciężyła. Bo Polska musi być krajem, którym rządzą patrioci, uczciwi ludzie - mówi Kaczyński.

- Naszym celem jest zwycięstwo. By to, co dzieje się dziś w Polsce było tylko incydentem - dodaje.

- Założę się z każdym z was, że ten wynik, który widzimy po zliczeniu głosów urośnie a nie spadnie - przekonuje z kolei Szymon Hołownia.

- Mamy tysiące kandydatów i kandydatek, którym chciałbym z całego serca podziękować - dodaje.

Szymon Hołownia mówi, że będzie czekał zwłaszcza na wyniki w radach powiatów, miast i gmin.

- Cieszę się z tego, że Trzecia Droga stabilnie pokazuje, że jest trzecią siłą w Polsce - mówi.

- Wróżyli, jak będziemy mieć 9 proc. Jak to tylko Hołownia. Że to tylko dzięki charytatywnym głosom. Dziś pokazaliśmy, jaką jesteśmy realną siłą - dodaje.

- To właśnie w Krakowie starło się siedmiu kandydatów i była to bardzo wyrównana walka - mówi nasza reporterka Martyna Bielska, która jest w sztabie Aleksandra Miszalskiego.

- Kiedy zgromadzeni zobaczyli wyniki, to myślałam, że sufit uniesie się kilka metrów do góry. Zwolennicy Aleksandra Miszalskiego krzyczeli, gratulowali, skandowali "Olek! Olek!" - relacjonuje.

W Krakowie w II turze zmierzy się kandydat PO Aleksander Miszalski oraz Łukasz Gibała. - To będzie wyrównany pojedynek - ocenia nasze reporterka.

W studiu Onetu eksperci oceniają wyniki wyborów. Zarówno PO, jak i PiS mówią, że wygrali. - Wygląda na to, że koalicja rządowa wygrała wybory jako koalicja. PiS może i matematycznie je wygrał, ale znaczenie ma to kto będzie rządził - mówi Bartosz Węglarczyk.

Tymczasem swoje wyniki w rozmowie z "Faktem" ocenia Tobiasz Bocheński, który przegrał wybory w Warszawie. - Jest to umiarkowany wynik - mówi. - Gratuluję zwycięzcy i dziękuję kontrkandydatom na rywalizację - mówi.

- PiS pójdzie prawdopodobnie po kolejne zwycięstwo w wyborach do Parlamentu Europejskiego - przekonuje kandydat tej partii. Jego zdaniem obecne wyniki, to żółta kartka dla rządu Donalda Tuska.

Andrzej Stankiewicz zdradza kulisy jego rozmów z politykami PiS. Byli onie w piątek zadowoleni z ostatnich sondażowych wyników. - Z ich punktu widzenia to jest sukces. Bo to jest partia, która działała bez wsparcia mediów publicznych i spółek skarbu państwa. PiS ma twardy elektorat, a frekwencja była niska - mówi dziennikarz Onetu.

- Elektorat obecnej władzy powiedział: odsunęliśmy Kaczyńskiego a samorządy nas interesują mniej - ocenia.

Stankiewicz mówi o dwóch scenariuszach: że Donald Tusk jest demiurgiem lub że popełnił kardynalne błędy.

- Jeżeli Tusk jest demiurgiem, to znaczy, że celowo nie wystartował z Lewicą, bo gdyby z nią wystartował, to by wygrał te wybory. W tym demiurgicznym planie musimy założyć, że nie wystartował po to, żeby Lewicę wtrącić w otchłań. To jest realne - mówi dziennikarz Onetu.

- A jednocześnie nie chciał odcinać całkiem tlenu Jarosławowi Kaczyńskiemu. Ulubiony scenariusz Tuska: dość silny Kaczyński, aby ludzie się go bali przed wyborami, które są dla Tuska ważniejsze, czyli przed wyborami prezydenckimi - mówi Andrzej Stankiewicz.

- Ale może być też tak, że Tusk mógł popełnić kardynalne błędy, czyli podtrzymał Kaczyńskiego przy życiu podczas gdy Kaczyński był w absolutnie najtrudniejszej sytuacji przed tymi wyborami po utracie władzy. Mógł leżeć na deskach, a nie leży na deskach - ocenia.

Z kolei Piotr Drabik z "Faktu" ocenia, że Tobiasz Bocheński został spalony, jako potencjalny kandydat PiS na prezydenta Warszawy.

- Myślę, że Rafał Trzaskowski jest oczywistym kandydatem w wyborach na prezydenta Polski - ocenia Bartosz Węglarczyk.

Odniósł się także do słów Andrzeja Stankiewicz. - Oceniam, że to jest jednak sprytny plan Donalda Tuska.  Dlatego, że mam wrażenie, że KO nie prowadziła, żadnej kampanii wyborczej. Nie było nic, żeby się odgórnie działo. Myślę, że ta niechęć do startu z Lewicą z tego wynikała. To nie miał być pokaz siły, tylko sprawdzian dla poszczególnych samorządów. Tusk wiedział, że tam, gdzie, będzie możliwość stworzenia koalicji przeciwko PiS to i tak się ją stworzy - mówi redaktor naczelny Onetu.

Z kolei Magdalena Rigamonti ocenia, że Donald Tusk przeszacował swoje szanse. - Jest zwycięstwo, ale takie trochę gowinowskie - mówi dziennikarka Onetu.

Eksperci w studiu Onetu zwracają uwagę na frekwencję, która była o wiele niższa niż 15 października.

- Trochę jestem tym załamana i nie ma czego świętować - przyznaje Rigamonti.

Dziennikarze Onetu komentują także wynik Trzeciej Drogi. - 12 proc. w ostatnich wyborach samorządowych dostało PSL, czyli ta górka TD nie jest duża. Natomiast te wybory są ich sukcesem, bo to był bardzo niepewny projekt. To był projekt, któremu Donald Tusk zarzucał, że na wyleasingowanych wyborcach dotarł do parlamentu - mówi Andrzej Stankiewicz.

- Nie przypadkiem Hołownia powiedział teraz dwie rzeczy do Donalda Tuska. Pierwsza rzecz taka, że TD ma własnych wyborców i nikogo nie musi pożyczać. A druga rzecz, na którą zwrócił uwagę, że ta niska frekwencja jest sygnałem ostrzegawczym dla rządu - dodaje.

- Widzimy, że po tych wyborach będą przepychanki. Trzecia Droga jest niezadowolona ze swojej pozycji. Oni teraz gruntują swoją pozycję - mówi Andrzej Stankiewicz.

- Tusk po tych wyborach jest w samorządach zależy od koalicjantów. Musi się dogadać z Hołownią i z Kosiniakiem. Ze słabym Czarzastym też. Z TD będzie się musiał dogadać intensywnie dając im także frukty w centrali. To jest też więc test dla koalicji - mówi dziennikarz Onetu.

Piotr Drabik ocenia, że "będziemy obserwować słabość Lewicy". - Totalnie ta przyjęta strategia nie zdaje rezultatu - ocenia.

Bartosz Węglarczyk przewiduje, że Lewica się będzie radykalizować, bo to, co robią obecnie, nie działa. - Wynik w Warszawie jest lekko upokarzający dla Lewicy - mówi.

- Ten radykalizm będzie szedł w stronę odbijania się od rządu. Pokazywania, że jesteśmy inni od PO i Trzeciej Drogi - dodaje.

- Lewica w wyborach europejskich musi pokazać coś nowego. Jeśli zdobędą taki sam wynik jak dziś, to ich nie będzie - przewiduje.

Bartosz Węglarczyk ocenia, że Lewica może szukać poparcia wśród młodych przez co będą bardziej radykalni np. w kwestii ochrony środowiska.

Z kolei Magdalena Rigamonti uważa, że Lewica nie zyska w ten sposób głosów, bo polskie społeczeństwo nie jest tak radykalne.

- Nie mamy jeszcze wyników z mniejszych ośrodków i wsi. Ten wynik dla Trzeciej Drogi może jeszcze wzrosnąć. Dostaną głosy od społeczeństwa, które nie jest radykalne tak jak PiS, ale skłania się ku tradycji i temu co reprezentuje sobą Szymon Hołownia - ocenia dziennikarka Onetu.

- Gdybyśmy dziś chcieli powiedzieć, co Lewica chce dać ludziom, to miałbym wielki problem. Uważam, że oni w ogóle bardzo źle obstawili rozdanie rządowe. Wzięli Ministerstwo Pracy, na razie nie widzę tam żadnych konkretnych projektów chwytających za serce elektorat lewicowy. Wzięli ministerstwo nauki kompletnie zbędne z punktu widzenia ich interesu politycznego. Ministerstwo Cyfryzacji ważne dla Polski, ale niekoniecznie dla Lewicy - ocenia Stankiewicz.

- Dziś, kiedy Tusk przesuwa się na lewo to dla Lewicy jest coraz mniej miejsca - dodaje.

Prawo i Sprawiedliwość wygrało wybory samorządowe. Partia Jarosława Kaczyńskiego zdobyła 33,7 proc. głosów, a druga Koalicja Obywatelska 31,9 proc. — wynika z badania exit poll IPSOS za TVN24.pl. Ryszard Czarnecki cieszy się z wyniku swojej partii i jednocześnie wskazuje na zagrożenie, jakie czeka PiS przed wyborami do Parlamentu Europejskiego.

Według wyników exit poll pracowni Ipsos PiS zajęło w wyborach pierwsze miejsce. Zmniejszy się jednak jego stan posiadania, gdyż partia Jarosława Kaczyńskiego zwyciężyła jedynie w sześciu województwach. To o trzy mniej niż w poprzednich wyborach samorządowych. W dziesięciu wygrała Koalicja Obywatelska.

W studiu Onetu Piotr Drabik zwraca uwagę, że na wieczorze wyborczym zabrakło Mateusza Morawieckiego. Pojawił się jednak m.in. Jacek Kurski.

– Wydaje mi się, że przy tak niewielkiej przewadze Jacka Sutryka istnieje realna szansa dla Izabeli Bodnar – mówi w rozmowie z Onetem Władysław Frasyniuk, były działacz "Solidarności", o prognozie na drugą turę wyborów na prezydenta Wrocławia. W niej urzędujący prezydent zmierzy się z kandydatką Trzeciej Drogi.