To kluczowy rok dla podboju kosmosu. Oto najważniejsze misje

Czas na Polaka i Hindusów, szukanie obcych, obronę planetarną i ostatnie przygotowania do lotu na Księżyc. Podbój przestrzeni nabrał tempa jak nigdy dotąd. Startują misja za misją, testowane są najnowsze rozwiązania technologiczne.

Publikacja: 07.01.2024 13:24

Powodzenie testów gigantycznego Starshipa otworzy drogę do załogowej misji księżycowej

Powodzenie testów gigantycznego Starshipa otworzy drogę do załogowej misji księżycowej

Foto: SpaceX

Rok 2023 rok był bardzo i efektowny, jeśli chodzi o podbój kosmosu. Wśród najważniejszych wydarzeń znalazły się dwa testowe loty 130-metrowego Starshipa SpaceX, analiza próbek z asteroidy Bennu czy rozwój turystyki kosmicznej. Z kolei Chiny zakończyły budowę swojej stacji kosmicznej Tiangong, gdzie prowadzą badania i regularnie wymieniają załogi.

Zaostrza się rywalizacja amerykańsko-chińska, której najważniejszym elementem są przygotowania lądowania astronautów na Księżycu. Amerykanie planują to zrobić już w 2025 roku, zaś Chińczycy przed 2030 rokiem. W kosmosie ojawiają się jednak nowi rywale jak UE, Indie, Japonia, a nawet Iran czy Korea Północna, choć tu chodzi raczej o względy propagandowe i militarne. Za to w zupełnym odwrocie są Rosjanie.

2024 rok będzie obfitował w ważne misje kosmiczne. Oto wydarzenia, na które warto zwrócić uwagę.

Sławosz Uznański leci na ISS

Dla Polaków to misja kosmiczna nr 1. Sławosz Uznański może polecieć na ISS w ramach misji Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) w drugiej połowie roku. Teraz czekają go intensywne treningi z NASA i SpaceX. Uznański to 39-letni inżynier i doktor elektroniki oraz pracownik CERN (Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych). Jest autorem książki na temat efektów promieniowania w układach elektronicznych i współautor ponad 50 artykułów naukowych. Początkowo wybrano go na astronautę rezerwowego, ale po zwiększeniu polskiej składki do ESA, otrzymał miejsce w tegorocznej misji, choć nie ujawniono jeszcze jego zadań.

Japończycy zbadają Księżyc i okolice Marsa

Japońska Agencja Badań Kosmicznych (JAXA) nie zraża się porażką lądownika Hakuto-R, prywatnej firmy ispace, który rozbiła się na Księżycu wiosną ubiegłego roku. Zamierza posadzić tam lądownik SLIM, który niedawno wszedł na orbitę księżycową. Ma wylądować w pobliżu krateru Shioli już 19 stycznia. Udane zakończenie misji sprawi, że Japonia będzie piątym państwem, którego technologia z powodzeniem wylądowała na naturalnym satelicie Ziemi.

Czytaj więcej

Pierwszy prywatny statek lądował na Księżycu. Utracono z nim kontakt

Ale to nie koniec ambicji Japończyków. Pod koniec roku ruszą ze swoją robotyczną misją Martian Moon eXploration (MMX). Misja będzie badać często pomijane księżyce Marsa, Fobos i Deimos, aby ustalić, czy powstały one z gruzu krążącego wokół Marsa, czy też mogły pierwotnie być asteroidami przechwyconymi przez orbitę Czerwonej Planety. Sonda MMX będzie krążyć wokół Marsa przez trzy lata i wyląduje na Fobosie, gdzie pobierze próbkę.

Poszukiwanie życia na Europie

Agencja kosmiczna NASA zamierza wystrzelić statek Europa Clipper na pokładzie rakiety SpaceX Falcon Heavy w październiku tego roku. To misja, która dokładnie zbada jednego z głównych kandydatów na gospodarza obcego życia mikrobiologicznego w Układzie Słonecznym, księżyc Jowisza.

Kiedy w 2030 roku Europa Clipper dotrze o celu, ten statek kosmiczny wielkości SUV-a, użyje instrumentów radarowych do sporządzenia mapy lodu Europy i wykorzysta magnetometr do zbadania ogromnych głębokości i zasolenia oceanów pod zamarzniętą zewnętrzną powłoką. Naukowcy uważają, że to dzięki obecności wody może tam istnieć życie.

Artemis II: Załogowy lot wokół Księżyca

NASA rozpoczęła swój program Artemis w 2022 r. wraz z wystrzeleniem Artemis I, bezzałogowego statku Orion, który wszedł na orbitę Księżyca. W 2024 roku należąca do NASA rakieta Space Launch System (SLS) ponownie wyniesie kapsułę Orion w przestrzeń kosmiczną. Tym razem zabierze czterech astronautów – Reida Wisemana z NASA, Victora Glovera, Christinę Hammock Koch i Jeremy’ego Hansena z Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej – dookoła Księżyca i z powrotem. Nie wylądują jednak, gdyż to zadanie zarezerwowano dla załogi statku Artemis III, która w 2025 roku dokona pierwszego załogowego lądowania na Księżycu od czasu Apollo 17 w 1972 roku.

Starship kończy testy

Elementem przygotowań do lotu na Księżyc są też testy Starshipa, które dotąd dwa razy kończyły się zdalnym zdetonowaniem rakiety. Podczas najbliższego testu spodziewanego w najbliższych tygodniach, po uzyskaniu zgody Federal Aviation Administration (FAA), ma dotrzeć na orbitę, a potem wylądować w rejonie Hawajów, ostatecznie potwierdzając sprawność technologii.

Czytaj więcej

Wystartowała największa rakieta świata. Po kilku minutach eksplodowała

SpaceX przeprowadziło niedawno statyczny test silników na kolejnym prototypie górnego stopnia statku Starship, Ship 28. SpaceX ma też kontrakt z NASA na opracowanie zmodyfikowanego lądownika księżycowego do 2025 r.

Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, SpaceX może niebawem mieć rakietę zdolną do wysłania człowieka również na Czerwoną Planetę, o czym marzy twórca firmy Elon Musk.

Obrona planetarna

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) wystrzeli swoją misję Hera na pokładzie rakiety SpaceX Falcon 9 w październiku 2024 r. Sonda powróci do celu wcześniejszej misji NASA DART, a więc układu asteroid Didymos-Dimorphos – podaje Interesting Engineering.

W 2022 roku należąca do NASA sonda kosmiczna DART celowo uderzyła w układ asteroid, aby przetestować metodę obrony planetarnej. Uderzenie skutecznie zmieniło orbitę Didymosa, co oznacza, że tę metodę można zastosować do zmiany trajektorii hipotetycznej niebezpiecznej asteroidy zmierzającej w stronę Ziemi. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, należąca do ESA misja Hera dotrze do układu asteroid około 2026 r.

Astronauci z Indii

W 2023 roku Indie jako pierwszy kraj wykonały miękkie lądowanie w pobliżu południowego bieguna Księżyca w ramach swojej misji Chandrayaan-3. Kolejnym ambitnym planem jest wysłanie po raz pierwszy astronautów na orbitę z kosmodromu w Indiach w ramach programu Gaganyaan.

W tym roku indyjska agencja kosmiczna zamierza przeprowadzić test w locie bez załogi. Przetestuje także rakietę Launch Vehicle Mark-3, z której wystrzelono Chandrayaan-3, aby upewnić się, że jest ona przygotowana do lotu załogowego w przestrzeń kosmiczną. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, do końca 2024 roku dojdzie do pierwszego załogowego lotu Gaganyaan. 4 grudnia Indie przedstawiły wizję budowy stacji kosmicznej do 2035 roku i wysłania pierwszego Hindusa na Księżyc do 2040 roku.

Pierwszy prywatny spacer kosmiczny

Misja Polaris Dawn miała wystartować w 2023 roku, ale została częściowo opóźniona ze względu na problemy z rozwojem potrzebnego sprzętu. Jest częścią programu Polaris – serii startów wyczarterowanych przez Jareda Isaacmana, miliardera stojącego za pierwszą „w pełni cywilną” misją kosmiczną SpaceX, Inspiration4.

Polaris Dawn, wyśle załogę na orbitę na pokładzie kapsuły SpaceX Crew Dragon. Ma zamiar pobić kilka rekordów, w tym przeprowadzić pierwszy w historii komercyjny spacer kosmiczny i spacer kosmiczny na najwyższej wysokości w historii.

Pierwsza misja Dream Chasera

Również w tym roku może trafić na orbitę samolot kosmiczny Dream Chaser należący do firmy Sierra Space.

Dream Chaser ma przewozić pasażerów na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS), ale i stację Orbital Reef należącą do Sierra Space, która dopiero ma zostać wystrzelona. Według najnowszych informacji Dream Chaser przechodzi ostatnie przygotowania i wystartuje na pokładzie zupełnie nowej rakiety Vulcan Centaur w 2024 r.

Załogowy lot Starlinera

Pierwszy załogowy lot testowy statku kosmicznego wielokrotnego użytku Starliner firmy Boeing zaplanowano na kwiecień. W ośmiodniowej, mocno już opóźnionej misji wezmą udział piloci testowi Butch Wilmore i Suni William, którzy polecą na Międzynarodową Stację Kosmiczną.

Starliner składa się z kapsuły załogowej wielokrotnego użytku i jednorazowego modułu serwisowego. Podczas pierwszego lotu zostanie wystrzelony za pomocą rakiety ULA Atlas V. Niepowodzenie misji mogłoby zniweczyć kosmiczne ambicje Boeinga.

Próbki z niewidocznej strony Księżyca

Ambitne plany kosmiczne mają rosnący w siłę Chińczycy. Na razie wiadomo, że wystrzelą w przyszłym roku misję Chang'e-6, próbując po raz pierwszy zebrać materiał z powierzchni niewidocznej strony Księżyca. Jak podaje Chińska Narodowa Agencja Kosmiczna, Chang'e-6 wystartuje po rozmieszczeniu nowego księżycowego satelity przekaźnikowego w pierwszej połowie roku. Ważący około 8 kilogramów statek wystartuje w dwumiesięczną misję na rakiecie Długi Marsz 200 z nadmorskiego kosmodromu Wenchang.

Nowe rakiety na start

Prawdopodobnie Ariane 6. ostatecznie wystartuje w czerwcu lub lipcu 2024 r. Europa stanęła w obliczu kryzysu rakietowego w 2023 r., kiedy Ariane 5 firmy Arianespace po raz ostatni poleciała w kosmos – Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) musiała zwrócić się do SpaceX o kilka misji.

Inne firmy, a mianowicie Blue Origin Jeffa Bezosa i United Launch Alliance, również zamierzają wynieść po raz pierwszy nowe rakiety w 2024 r. New Glenn należący do Blue Origin będzie mógł w końcu wynieść na orbitę firmę – założoną dwa lata przed SpaceX. Tymczasem oczekuje się, że Vulcan Centaur należący do ULA odbędzie swój debiutancki start już w styczniu (ostatnia wskazywana data to 8 stycznia). Do tego należy dodać japońską H9, która wystartuje 15 lutego i ma być konkurencją dla Falcona 3 firmy SpaceX.

Rok 2023 rok był bardzo i efektowny, jeśli chodzi o podbój kosmosu. Wśród najważniejszych wydarzeń znalazły się dwa testowe loty 130-metrowego Starshipa SpaceX, analiza próbek z asteroidy Bennu czy rozwój turystyki kosmicznej. Z kolei Chiny zakończyły budowę swojej stacji kosmicznej Tiangong, gdzie prowadzą badania i regularnie wymieniają załogi.

Zaostrza się rywalizacja amerykańsko-chińska, której najważniejszym elementem są przygotowania lądowania astronautów na Księżycu. Amerykanie planują to zrobić już w 2025 roku, zaś Chińczycy przed 2030 rokiem. W kosmosie ojawiają się jednak nowi rywale jak UE, Indie, Japonia, a nawet Iran czy Korea Północna, choć tu chodzi raczej o względy propagandowe i militarne. Za to w zupełnym odwrocie są Rosjanie.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Globalne Interesy
Apple podbiera pracowników Google. Buduje własną sztuczną inteligencję
Globalne Interesy
Ustawa antytiktokowa stała się ciałem. Chiński koncern wzywa Amerykanów
Globalne Interesy
Niemiecki robot ma być jak dobry chrześcijanin. Zaskakujące przepisy za Odrą
Globalne Interesy
Mark Zuckerberg rzuca wyzwanie ChatGPT. „Wstrząśnie światem sztucznej inteligencji”
Globalne Interesy
Amerykański koncern zwalnia pracowników. Protestowali przeciw kontraktowi z Izraelem
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO