Zarówno praca wakacyjna typu work and travel, jak i pobyt typowo w celach zarobkowych, powoduje określone konsekwencje podatkowe. Zarobki uzyskiwane wyłącznie w USA nie pozwolą pominąć rozliczania podatków w Polsce.

Polscy podatnicy pracujący w USA muszą rozliczyć się z podatku od wynagrodzenia uzyskanego za granicą. Deklarację podatkową składać będą oni co do zasady podwójnie. Po pierwsze zmuszeni będą rozliczyć się w USA, wskazując w deklaracji podatkowej tamtejsze zarobki, ulgi podatkowe i podatek do zapłaty lub nadwyżkę zaliczek nad podatkiem należnym (w wyniku czego uzyskają zwrot podatku). Niezależnie od tego obowiązku podatnik zmuszony jest dokonać rozliczenia podatkowego w Polsce.

Rozliczenie wynagrodzenia polskich obywateli, pochodzące z USA opiera się o polską ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz o umowę między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisaną w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. 1976, nr 31, poz. 178).

Źródło: Thinkstock

Wynagrodzenia pochodzące z USA rozlicza się w Polsce w oparciu o tzw. zasadę proporcjonalnego odliczenia. W konsekwencji polski rezydent podatkowy obniża podatek obliczony w Polsce od całości swoich wynagrodzeń, o kwotę podatku zapłaconego w USA. Odliczenie podatku zagranicznego nie jest jednak pełne, lecz jedynie proporcjonalne do kwot zarobionych w Polsce i USA.

Polski rezydent podatkowy

O ile podatnik otrzymujący zarobki z zagranicy jest polskim rezydentem podatkowym, to co do zasady musi wszystkie swoje zarobki (uzyskiwane w Polsce i poza jej granicami) rozliczyć w Polsce, zgodnie z polskimi zasadami prawa. Zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego polski rezydent podatkowy podlega opodatkowaniu w kraju swojej rezydencji (w Polsce) niezależnie od tego, czy zarobki uzyskuje w Polsce, czy też za granicą.

Polskim rezydentem podatkowym jest osoba posiadająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski, co oznacza osobę, która:

• posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Można zatem przebywać w USA cały rok i nadal pozostawać polskim podatnikiem, a to z uwagi na to, że w Polsce występuje ośrodek interesów życiowych. Podatnik, przed wypełnieniem zeznania podatkowego zbadać powinien, czy jego sytuacja życiowa nadal wiąże go z Polską na tyle, by organy podatkowe mogły stwierdzić, że nadal powinien on być tutaj rozliczany z podatków.

Sytuacje szczególne regulowane są umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą z USA. Do takich sytuacji szczególnych należy przypadek, gdy krajowe przepisy obu krajów uznają podatnika za rezydenta podatkowego i każą mu rozliczyć się przed tamtejszym organem z całości uzyskiwanych wynagrodzeń – wówczas kraj rezydencji podatkowej określany jest na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zatem sytuacją standardową jest rozliczenie się:

• w USA – wyłącznie z zarobków tam uzyskanych,
• w Polsce z całości uzyskanych w danym roku wynagrodzeń, w tym również z tych uzyskanych w USA.

Wynagrodzenie z umowy o pracę z USA

Za wynagrodzenie z umowy o pracę należy uznawać wszelkie świadczenia otrzymywane od pracodawcy w związku z umową o pracę. Będzie to zarówno wynagrodzenie zasadnicze, premie, prowizje, kwoty za godziny nadliczbowe oraz inne świadczenia pracownicze.

W stosunku do opodatkowania świadczeń z USA z umowy o pracę obowiązuje zasada proporcjonalnego odliczenia. Oznacza ona, że zarobki uzyskiwane w USA muszą zostać doliczone do krajowych zarobków podatnika i opodatkowane w Polsce. Jeżeli podatnik nie posiada żadnych dodatkowych zarobków z Polski (zarabiał wyłącznie w USA) to i tak zobowiązany jest rozliczyć się w Polsce i złożyć deklarację podatkową przed polskim urzędem skarbowym.

Polski rezydent podatkowy co do zasady:

• musi złożyć zeznanie roczne PIT-36,
• musi wpłacić zaliczkę na podatek po powrocie do kraju,
• musi złożyć załącznik o źródłach zarobków z USA (załącznik PIT/ZG).

Uwaga

Ze względu na fakt, że podatki w USA należą do stosunkowo wysokich co do zasady może się okazać, że już samo odliczenie podatku wystarczy by ograniczyć pobór polskiego podatku do zera. W takim przypadku nie będzie konieczności korzystania z ulgi abolicyjnej i zwolnień z podatku z tytułu 30% diet za podróż zagraniczną.

Przykład

W USA Polak 100.000 złotych dochodu (po przeliczeniu na złote polskie), opodatkowane stawką 43%. W Polsce zarobił on z umowy zlecenie 30.000 zł dochodu – stawka 18%. Podatnik liczy podatek od całości zarobków według polskiej stawki podatkowej:

Podatek w Polsce = 14'839 zł 02 gr plus 32% nadwyżki ponad 85'528 zł [32%x (130.000-85528)] = 14839,02 + 14231,04 = 29070,06 zł.

Podatek zagraniczny do doliczenia = 43.000 zł

Ustalanie proporcji w jakiej dopuszczalne jest odliczenie podatku zagranicznego. 100.000/130.000 x 43000 = 33.076,92 zł

Podatek w Polsce wyniesie 0 zł.

Wykazywane wynagrodzenia z USA:

• przelicza się po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego dzień uzyskania wynagrodzenia (otrzymania go lub postawienia go do dyspozycji); jeżeli wynagrodzenie otrzymywane było wielokrotnie (co dwa tygodnie, co miesiąc), podatnik powinien tyle samo razy dokonać przeliczenia na złotówki,
• o ile są to wynagrodzenia osób czasowo przebywających za granicą uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30% diety, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju; są to tzw. przychody zwolnione z podatku, a w konsekwencji – nie podlegają rozliczeniu w ramach metody zwolnienia z progresją,
• nie zmuszają po powrocie do kraju w trakcie roku do tego, by płacić zaliczki na podatek; podatnik zarabiający w USA dokonuje jedynie rocznego rozliczenia podatku.

Szczególna zasada dotyczy umów wykonywanych w USA na zasadzie oddelegowania lub delegacji służbowej, w związku z którymi wypłaty dokonuje polski pracodawca, przy założeniu, że:

• praca za granicą nie trwa powyżej 183 dni w okresie dwunastu miesięcy rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym i,
• wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w USA, i
• wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w USA.

W powyższym przypadku nie ma obowiązku opłacać podatku w USA, podatek płatny jest wyłącznie w Polsce.

Zaliczka na podatek po powrocie do kraju

Osoba zarabiająca okresowo w USA zobowiązana jest po powrocie do Polski wpłacać zaliczkę na podatek. Termin do dokonania wpłaty to 20 dzień miesiąca następującego miesiącu, w którym doszło do powrotu do Polski. Jeżeli termin płatności przypada po zakończeniu roku podatkowego, należny podatek jest płatny w terminie złożenia zeznania. Zasada ta dotyczy również podatników czasowo jedynie wracających do Polski (np. przerwa w pracy), którzy po okresie przerwy wracają i ponownie pracują w tym kraju. Zaliczki opłaca się stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę - 18%. Za dochód uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody po odliczeniu miesięcznych kosztów uzyskania oraz zapłaconych w danym miesiącu składek ZUS. Przy obliczaniu zaliczki podatnik może dobrowolnie stosować wyższą stawkę podatkową – 32%. Kwotę zaliczki zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Wynagrodzenie z umowy zlecenie, dzieło z USA

Zasady opodatkowania są podobne, jak w przypadku umowy o pracę. Przychodu nie obniża się o wartość diet zagranicznych, te zwolnione są wyłącznie w przypadku umów o pracę. Zlecenia wykonywane z terytorium Rzeczpospolitej na rzecz zleceniobiorców w USA podlegają natomiast rozliczeniu w Polsce. Pensje, płace i podobne wynagrodzenia osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce są opodatkowane tylko w Polsce, chyba że praca jest wykonywana w USA. Stąd gdy po ewentualnym zawarciu umowy zlecenie z USA firmą zlecone prace będą wykonywane tylko na terenie Polski, dochody uzyskane z tego tytułu będą opodatkowane tylko w Polsce. Na amerykańskim zleceniodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika. Uzyskując dochody z umowy zlecenia bez pośrednictwa płatnika polski zleceniobiorca sam rozlicza zaliczki na podatek - 18% dochodu.

Zarabiałeś w innym kraju? Śledź aktualności na portalu PIT.pl

Śledź aktualności pojawiające się na portalu PIT.pl. W następnym tygodniu dowiesz się, jak rozliczać w Polsce wynagrodzenia otrzymywane z Hiszpanii.

Piotr Szulczewski,
PIT.pl

Zobacz także:

1. Praca w Wielkiej Brytanii a rozliczenie zarobków w Polsce,
2. Praca w Niemczech a rozliczenie zarobków w Polsce,
3. Praca w Holandii a rozliczenie zarobków w Polsce,
4. Praca we Francji: podatek w Polsce od zarobków i wynagrodzenia francuskiego,
5. Praca w Norwegii a rozliczenie zarobków w Polsce.