„XIX wiek, stulecie narodzin nowoczesności, był okresem gwałtownych przemian w społeczności Żydów krakowskich: zrównania ich w prawach z pozostałymi mieszkańcami, akulturacji i integracji oraz rosnącego zróżnicowania politycznego i religijnego.
Emancypacja prawna otworzyła przed wyznawcami judaizmu nowe możliwości: zamieszkania na terenie całego Krakowa, rozwoju działalności gospodarczej, wejścia do grona włodarzy miejskich i nowoczesnej aktywności politycznej.
- A
- A
- A
Z dziejów krakowskich Żydów cz. 3 - Wiek XIX
"XIX wiek, stulecie narodzin nowoczesności, był okresem gwałtownych przemian w społeczności Żydów krakowskich zrównania ich w prawach z pozostałymi mieszkańcami, akulturacji i integracji oraz zróżnicowania politycznego i religijnego […] to wreszcie stulecie, w którym pojawili się pierwsi żydowscy artyści i nastąpił rozkwit życia społecznego" - czytamy w „Nie tylko Kroke”, publikacji przybliżającej dzieje krakowskich Żydów. Kolejna radiowa odsłona ich historii to wiek XIX. O tym okresie w Kole kultury mówiły badaczki z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, współautorki „Nie tylko Kroke”: prof. Anna Jakimyszyn-Gadocha, m.in. prowadząca badania z zakresu historii i kultury polskich Żydów, zwłaszcza historii Żydów w Krakowie i we Lwowie oraz dr Alicja Maślak-Maciejewska, judaistka zajmująca się dziejami Żydów w XIX stuleciu. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.
W XIX wieku centrum życia duchowego i społecznego pozostawał Kazimierz, coraz więcej Żydów przenosiło się jednak do Śródmieścia i innych dzielnic Krakowa. Wraz z zasypaniem starego koryta Wisły znikła w ostatniej ćwierci stulecia fizyczna granica oddzielająca Kraków od Kazimierza. Procesy integracji i akulturacji sprawiały, że znikały kolejne różnice między Zytami a chrześcijanami – coraz mniej odróżniał ich strój, sposoby spędzania czasu miejsce zamieszkania. Dzieci żydowskie i chrześcijańskie chodziły często do tych samych szkół, a na UJ pojawili się żydowscy studenci i wykładowcy
[…]
XIX wiek był też okresem, w którym dochodziło do coraz większego zróżnicowania religijnego w łonie społeczności żydowskiej i do konfliktów światopoglądowych, toczących się przede wszystkim na linii” Żydzi tradycyjni versus postępowa inteligencja.
Wreszcie było to stulecie , w którym pojawili się pierwsi żydowscy artyści, nastąpił rozkwit życia społecznego- powstawały organizacje dobroczynne, edukacyjne, samokształceniowe, sportowe…”
A.Jakimiszyn – Gadocha, A.Maślak – Maciejewska – XIX stulecie w : „Nie tylko Kroke” fragment
Autor:
Jolanta Drużyńska
Najnowsze
-
07:18
2 maja – Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Dzień Polonii i Polaków poza granicami kraju
-
06:12
Kto wzniesie Puchar Polski na Stadionie Narodowym? / TRANSMISJA
-
19:11
J. Królewski: Jedziemy tam spełniać marzenia [ROZMOWA]
-
19:03
A. Uryga: Jesteśmy przygotowani na walkę o zwycięstwo [ROZMOWA]
-
18:53
Festiwal Dzień Dobry w Starym Sączu
-
16:59
Katastrofa budowlana w Dębnie w powiecie brzeskim. Nie żyje jedna osoba, trzy są ranne
-
15:00
Upadek spadochroniarza na lotnisku Aeroklubu Krakowskiego w Pobiedniku Wielkim
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm
-
08:54
Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH
-
08:13
RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…
-
07:56
RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…
-
07:27
Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px