Innovatie kost geld, veel geld, maar laat pensioenfondsen wel helder over zijn hun investeringskeuzes
Ook deelnemers aan pensioenfondsen hebben baat bij een gezonde samenleving en economie. Maar dan moeten zij wel het laatste woord hebben in de investeringskeuzes van hun fondsen.
De oproep van Kajsa Ollongren aan de pensioenfondsen om meer geld in de wapenindustrie te investeren, heeft vooralsnog weinig effect gehad. Maar de vijf grootste fondsen blijken nu wel bereid om fors te investeren in het Nederlandse energienet, zo hebben ze vorige week aan de informateurs laten weten.
Het geld is meer dan welkom. Nederland heeft vele miljarden nodig om het stroomnet en warmtenet geschikt de maken voor de energietransitie.
In het Volkskrant Commentaar wordt het standpunt van de krant verwoord. Het komt tot stand na een discussie tussen de commentatoren en de hoofdredactie.
Tot nu toe stonden Nederlandse pensioenfondsen erom bekend dat ze vooral niet te veel in Nederland wilden investeren. Een groot fonds als ABP deed er tot voor kort alles aan om home market bias te voorkomen.
Het paste bij de tijd dat het geloof in het vrije kapitaalverkeer onbeperkt was. Als investeerders zich vooral zouden bekommeren om hun rendement, dan kwam het geld wereldwijd vanzelf op de goede plek terecht, was de gedachte.
Nationalisme werd lang als een gevaarlijk sentiment gezien bij investeringsbeslissingen. Het zou Nederlandse bedrijven een concurrentievoordeel geven en hen mogelijk lui maken. Beter was het om hen hard te laten concurreren om de gunsten van beleggers. Daar werden ze sterk van.
De Nederlandse pensioenfondsen waren bovendien vooral op aarde om hun deelnemers een gegarandeerd pensioen te geven. Ze speelden daarom op safe en stopten in geld in beleggingen die in geval van nood direct konden worden verkocht. Een groot deel van het Nederlands pensioenvermogen – ter waarde van 1.500 miljard euro – zit in staatsobligaties.
Pensioenfondsen in Scandinavië, de VS, Canada, Australië en Singapore hebben in het algemeen een veel gedurfder beleggingsbeleid. Vooral in Zweden gaat een groot deel van het pensioenvermogen naar durfkapitaal. Het is een van de redenen dat de Zweedse economie een van de meest innovatieve economieën ter wereld is.
Pensioenfondsen hebben de macht om de economie van een land mede vorm te geven – zeker de Nederlandse pensioenfondsen, die bij elkaar ongeveer de helft van het Europese pensioenvermogen in handen hebben. Nu de economie snel moet veranderen, vanwege de energietransitie maar ook vanwege de oorlog in Oekraïne, is hun steun eigenlijk onmisbaar.
Om innovatie te steunen en innovatieve ideeën snel op te schalen, is veel kapitaal nodig. Kapitaal dat geduldig is en niet op zoek naar snel rendement. In theorie zou dat kapitaal ook van private investeerders vandaan moeten kunnen komen, of uit het buitenland, maar meestal is er een extra reden nodig om dit ter beschikking te stellen. De deelnemers aan een pensioenfonds hebben belang bij een gezonde Nederlandse samenleving en een gezonde economie.
Het is wel van belang dat de deelnemers uiteindelijk het laatste woord hebben. Pensioenfondsen zullen hen moeten overtuigen waarom investeringen in het Nederlandse energienet zowel rendabel zijn op lange termijn als bijdragen aan een betere wereld.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
