60 vloaz eo UDB… Peseurt bilañs evit ho strollad ? Deuet oc’h a-benn pe c’hwitet ho peus ?
Evit sevel ur bilañs eo ret kompren perak eo ganet an UDB e 1964, goude brezel Aljeria, en ur prantad ma oa cheñchamantoù don er gevredigezh. Lavaret ‘veze d’ar Vretoned gant ar Stad : « Dilezit ho sevenadur hag ho toare da vevañ. An dazont zo modernoc’h. Ankounac’hit ho memor hag ho yezhoù ha deuit da vezañ gall kant-dre-gant ». Fin « sevenadurezh ar beisanted » e oa ivez e-giz m’eo bet lavaret gant Henri Mendras. Distrujet ‘veze ar c’hleuzioù hag al lanneier e Breizh, kaset’veze ar re a laboure an douar d’ar c’hêrioù evit labourat en uzinoù. An dra-se zo bet kanet gant Gilles Servat pe Jean Ferrat. An UDB zo ganet er mare-se evit nac’hañ an dazont a oa kinniget d’ar Vretoned ! Hervez hor strollad e oa ret adgounit ar gwir da vezañ gant pobl Vreizh. Neuze, hag-eñ eo bet gounezet ar gwirioù-se hiriv ? N’eo ket bet c’hoazh ! Posubl eo deomp lavaret omp Bretoned, met ne glot ket gant gwirioù e-keñver al lezennoù. Koulskoude ez eus ur brud vrav gant sevenadur Breizh bremañ. Gant sikour an UDB, anat eo. Neuze c’hwitet ez eus bet ul lodenn eus hor pal politikel abalamour n’eo ket bet ijinet sistem politikel bro-Frañs evidomp, met stourmet hon eus evit ma vevfe ar pezh a ra deomp bezañ Bretoned. Piv en defe graet‘mod all ?
Bremañ e vez komzet kalz deus emrenerezh evit Korsika. Petra’cheñchfe seurt statud evit ar Vretoned ?
Diviz hon unan a vez gwelet evel ma vefe ur privilej, met e gwirionez e vije ur chañs evit an holl e Bro Frañs da vevañ en ur stad digreizennet,’rak beliek eo an doare da gemer an divizioù hiriv. Evel ma oa suj an dud ! Emrenerezh a dalvezfe muioc’h a demokratelezh evit an holl ha neket evit ar Vretoned nemetken. Un nebeud devezhioù zo da skouer ez eus bet tennet un abadenn e brezhoneg evit skignañ maraton Pariz er skinwel. Graet ‘vez mod-se, hep asant an dud morse ! Divizet e vez dazont ar brezhoneg e Pariz ha n’eo ket amañ gant an dud a gomz anezhañ. Gwir eo evit ur bern traoù, estreget hor yezh !
Petra eo ho strategiezh evit mont war-raok ? Peseurt skoilhoù a chom war an hent ?
Un afer a sokiologiezh an hini eo ! N’eo ket anavezet mat an UDB. An dud a gred emañ dizalc’hour pe evit ar re a gomz brezhoneg nemetken. Atav e vez lavaret an dra-se din pa gomzan eus ar gelaouenn Pobl Vreizh ! Koulskoude eo skrivet dreist-holl e galleg. Neuze, ret eo deomp ober d’an dud kompren n’eo ket an UDB ur strollad evit ar Vretoned nemetken, met ur benveg evit gounit gwirioù d’ar gevredigezh a-bezh. Hollvedel eo hor stourmoù, daoust ma vez klevet atav omp serret war hor bed. An dra-se n’eo ket gwir. Evit dont a-benn e vefe ret deomp tremen muioc’h war ar mediaoù gall. Morse n’eo bet pedet an UDB war radioioù ar servij publik e Pariz da skouer ! 60 vloaz hep tremen war France Inter pe France Info… Kred a rofe deomp.
Gerioù diaes
- Hollvedel : universelle
- Ar gelaouenn : la revue
- Emrenerezh : autonomie
- Digreizennet : décentralisé
- Skignañ : diffuser
- Dizalc’hour : indépendantiste
- Kred : de la crédibilité.
E galleg/en français
L’Union démocratique bretonne (UDB) fête ce week-end ses 60 ans d’existence. Gael Briand, élu régional et rédacteur en chef du Peuple Breton, revient sur l’histoire mouvementée du parti autonomiste. Selon lui, « les combats que mène l’UDB sont universels et une organisation véritablement décentralisée de l’État profiterait à tous ». À son avis, l’une des clés pour progresser et convaincre les Bretons serait d’arriver à se faire entendre, via les médias hexagonaux.
