Zo werk je samen met partner, vriend of familielid zonder elkaar de tent uit te knokken

Leiderschapscoach Marloes den Heijer: ,,Mijn eerste gedachte is: waarom wil je samenwerken?’’ Ze coacht werkende ouders en begeleidde jarenlang teams in tandartspraktijken. Dat zijn vaak familiebedrijven, of opgezet door studievrienden.

Nelleke Griffioen en Hans Bruns verhuisden elf jaar geleden naar Oostenrijk. ,,We begonnen vanuit de gezamenlijke wens om in de bergen een hotel op te zetten. Bij dat samenwerken hadden we niet eens zo stil gestaan.’’ De afgelopen jaren hebben ze veel geleerd en inmiddels trainen ze mensen die dromen van een bed and breakfast. Griffioen: ,,Onze cliënten zijn vooral stellen. De meeste mensen denken: ‘Leuk, samen een bedrijf, dan ben je meer bij elkaar’. Maar het brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee.’’

Vier tips uit de praktijk:

1. Bezint eer ge begint
Den Heijer: ,,Waarom wil je een vriend of familielid aannemen? Is het uit stress of gemak? Of is het de beste persoon voor deze functie? Bedenk hoe privé de rollen gaan verschuiven. Er zijn handjes nodig, maar die zitten wel aan een persoon vast.’’

Bruns: ,,Wij zetten mensen weer met beide benen op de grond en laten ze individueel nadenken over hun drijfveren. Als je het uitsluitend over die gezamenlijke droom hebt, is het makkelijk om moeilijke onderwerpen te vermijden.’’

2. Bespreek de voorwaarden
Bespreek droom- én doemscenario’s, adviseert Den Heijer. ,,Zie het als trouwen; je bespreekt huwelijkse voorwaarden voor het geval je toch uit elkaar gaat. Juist uit liefde en respect voor elkaar.’’

Griffioen: ,,Als Hans en ik een nieuwe droom bespreken dan gaat het al snel over de verdeling van het zoet en het zuur. Als we ‘het zuur’ beiden liever niet doen, dan houdt het op.’’ Bruns lacht: ,,Daar zijn we nu bij voorbaat veel scherper op.’’

Den Heijer: ,,Met vrienden of familie wordt het soms houtje-touwtje geregeld, zonder functieomschrijving, contracten of zelfs marktconform salaris. Dat geeft het signaal dat je die werknemer niet serieus neemt. En andersom ook.’’ Ze benadrukt dat het voor de verhoudingen in het hele team beter is om het formeel af te stemmen.

Hetzelfde geldt als iemand het team verlaat. Ze geeft het voorbeeld van een bedrijfsovername van ouder op kind met een hele lange ‘wenperiode’. ,,Ouders zien hun zoon of dochter nog als kind, maar het is een professional met een visie. Als je de zaak verkoopt aan een ander, duldt die persoon de oude eigenaar ook niet meer. Zorg vanaf het begin voor een duidelijke deadline. Anders is het verwarrend voor een team.’’

3. Geef grenzen aan
Griffioen: ,,Werk-privébalans blijft een aandachtspunt. Regel is dat we in de slaapkamer niet over werk praten. Je hoeft ook niet de hele dag naast elkaar te werken, ga soms even ergens anders zitten. Vakantie is belangrijk, even naar een andere omgeving.’’

4. Hard op de inhoud, zacht op de relatie
Den Heijer legt uit: ,,Goede vrienden of familie denken vaak aan een half woord genoeg te hebben. Vervelend nieuws vertellen ze tussen neus en lippen door. Evalueer op vaste momenten, en wees helder: ‘Dit is niet wat we hadden afgesproken’. Vaak zie je dat mensen elkaar privé gaan vermijden, telefoontjes niet opnemen bijvoorbeeld. Dat is niet goed. Bespreek de inhoud zodat het niet tussen jullie in komt te staan.’’

Voor de serie Gelukkig kunnen we nog... deelt presentatrice en creative consultant Ginny haar beste thuiswerktips: