Njerere werkt bij Get Up Speak Out, een programma van Rutgers dat in zeven Afrikaanse en Aziatische landen (Kenia, Ethiopië, Ghana, Oeganda, Malawi, Indonesië en Pakistan) seksuele rechten en gezondheid voor jongeren verbetert.
Voor Njerere is de uitspraak van haar nicht tekenend voor het gebrek aan kennis over reproductieve rechten in veel Afrikaanse landen: “Men denkt: die kinderen leren het toch wel, op school, via media of Google. Een veelgehoord conservatief argument in bijvoorbeeld Oeganda is dat wanneer kinderen seksuele voorlichting krijgen, ze gestimuleerd worden om eerder seks te hebben. Er is nog veel werk aan de winkel om de onvervulde behoefte aan voorlichting te bevredigen. Ik kreeg er zelf ook niks van mee, behalve toen een oudere nicht me condooms meegaf toen ik ging studeren. Ik had geen idee hoe ik die moest gebruiken.”
“Een veelgehoord argument is dat wanneer kinderen seksuele voorlichting krijgen, ze gestimuleerd worden om eerder seks te hebben
Precious Njerere waarschuwt in haar toespraak bij de lancering van het nieuwe rapport van het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA)2 voor opkomend conservatisme. Ze noemt conservatieve protesten in Indonesië, weerstand tegen vooruitgang vanuit religieuze groeperingen in Oeganda en de recente verbanning van ngo’s die zich bezighouden met seksuele rechten in Burundi.
Ook ontmoedigen sommige Afrikaanse opiniemakers het gebruik van voorbehoedsmiddelen in Afrikaanse landen. “Intellectuelen, tussen aanhalingstekens, beschrijven de stimulering van anticonceptiegebruik als een vorm van neokoloniale controle”, vertelt Fatimata Sy, directeur van het Ouagadougou-partnerschap, een samenwerkingsverband van organisaties die zich bezighouden met seksuele rechten en seksuele gezondheid in negen verschillende West-Afrikaanse landen. Sy vertelt via Skype dat ze dit argument tegengaat door te wijzen op de behoefte van vrouwen zelf en de economische voordelen van anticonceptie voor Afrikaanse landen. Zij kunnen profiteren van het zogeheten ‘demografische dividend’, waarbij een groot aandeel werkende mensen (15-64 jaar) in een land leidt tot economische groei. Dat gebeurt met name wanneer een land een groeiend aantal jonge mensen kent, en een afnemend vruchtbaarheidscijfer.
Richting de 11,2 miljard
Het vruchtbaarheidscijfer (het gemiddelde aantal kinderen per vrouw per land) neemt sinds een aantal decennia overal af, maar de verschillen nemen wereldwijd toe. Begin 21e eeuw kregen vrouwen wereldwijd gemiddeld overal vijf kinderen. Uit het nieuwe rapport van het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) blijkt dat die cijfers nu enorm verschillen: Nederlandse vrouwen krijgen gemiddeld twee kinderen en Nigeriaanse vrouwen gemiddeld zes (op het platteland ligt dat aantal zelfs op acht).
Njerere ziet dat reproductieve rechten onderbelicht zijn in de discussie over bevolkingsgroei: “Vaak als het over bevolkingsgroei gaat, gaat het over de impact op het klimaat, en niet over de reproductieve rechten van meisjes en vrouwen. Terwijl ze allebei even belangrijk zijn en dus op zijn minst allebei genoemd moeten worden.”
OneWorld-schrijvers Kiza Magendane en Lawrence Cheuk vinden dat er vaak een neokoloniale blik in de discussie over bevolkingsgroei schuilt, en dat er meer nadruk moet liggen op de ongelijke verdeling van welvaart en de oorzaak van klimaatproblemen. Zo schreef Magendane eerder op OneWorld.nl: “Achter de angst van bevolkingsgroei schuilt een maakbaar, ‘modernistisch’ denken. Namelijk: iedere regio zal dezelfde ontwikkeling meemaken als West-Europa en Noord-Amerika. Dit modernistische denken veronderstelt dat die miljard Afrikanen straks allemaal vlees zullen consumeren, een auto rijden en naar Singapore op vakantie willen.” Cheuk voegde daaraan toe: “Het is duidelijk wat de échte oorzaak is van klimaatontwrichting. Niet de groei van de wereldbevolking, maar het consumptiepatroon van het Westen.” Lees er meer over in ons themadossier ‘Op naar 12 miljard mensen’.
Dit artikel is mede tot stand gekomen door financiering van Rutgers, kenniscentrum op het gebied van seksualiteit.
- Ook mensen die zich niet identificeren als vrouwen, zoals transgender mannen of non-binaire mensen, kunnen een baarmoeder hebben en dus zwanger worden. ↩︎
- UNFPA is de grootste internationale hulporganisatie op het gebied van bevolkingsvraagstukken. Doelen van de UNFPA zijn bijvoorbeeld het terugdringen van moeder- en kindsterfte, soa’s en ongewenste zwangerschappen. ↩︎
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
