Westerse media gaan loos over Obama's 'carpetgate'. Maar China slaat terug

Op de luchthaven van Hangzhou, nabij Sjanghai, ontstond enige opschudding na de landing van Barack Obama. Er was geen rode loper voor de Amerikaanse president uitgerold en hij moest bovendien het presidentiële toestel via de achterdeur verlaten. Andere wereldleiders kregen wel de gebruikelijke 'galante' behandeling bij aankomst. Een opzettelijke diplomatieke sneer van de Chinezen, volgens sommige westerse diplomaten. Op sociale media kreeg het incident al snel de naam 'Carpet Gate'.

De opmerkelijke aankomst van Obama ging gepaard met een stevige woordenwisseling tussen Amerikaanse en Chinese vertegenwoordigers. Er is een video opgedoken waarop te zien is hoe een Chinese diplomaat tekeer gaat tegen een vertegenwoordigster van het Witte Huis: "Dit is ons land! Dit is ons vliegveld!" Ook zou een beveiliger van de luchthaven de Amerikaanse veiligheidsadviseur Susan Rice hebben tegengehouden toen zij zich bij Obama wilde voegen, mogelijk omdat hij dacht dat ze een journaliste was.

"Geen grote zaak"

"Als de Amerikaanse groep zich had gehouden aan de vooraf gemaakte afspraken, zou dit allemaal niet zijn gebeurd", zo citeert persbureau Reuters vandaag de Chinese buitenlandwoordvoerster Hua Chunying. Volgens Hua hadden de Verenigde Staten zelf verzocht om op deze manier op de luchthaven te arriveren. "Waarom zou China het de VS expres moeilijk maken? Bovendien: dit is geen grote zaak."

Dat laatste vindt ook de Chinese staatskrant Global Times, die door de Communistische Partij wordt bestuurd en regelmatig officiële standpunten van de overheid afdrukt. "Iedereen weet dat er grote meningsverschillen bestaan tussen Peking en Washington die moeilijk op te lossen zijn", schrijft de krant in een redactioneel commentaar. "Maar mensen zijn meer bezig met de manier waarop de twee met deze meningsverschillen omgaan. (...) Westerse media hebben het incident opgeklopt, maar Obama zelf probeerde het juist af te zwakken. Dit doet ons geloven dat de gespannen atmosfeer tussen China en de VS deels kan worden toegeschreven aan de westerse media, die vaak een boel ophef maken over triviale zaken."

Obama zelf deed het incident zondag af met een grapje: "De Chinese gastheer was misschien een beetje overweldigd door de Amerikaanse delegatie", zei hij tijdens een persconferentie. "We hebben heel veel vliegtuigen, helikopters, auto's en mensen. Dat kan voor een gastland soms een beetje te veel zijn."

Maar ondertussen werd er al flink gespeculeerd over de redenen van het ontbreken van een rode loper. Shen Dingli, hoogleraar Internationale Betrekkingen aan de prestigieuze Fudan University in Shanghai, suggereerde bijvoorbeeld dat Peking hiermee protesteerde tegen de kritiek die het uit Washington kreeg over diens activiteiten in de Chinese Zee.

Ook Gorge Guajardo, de voormalige Mexicaanse ambassadeur in China, is er van overtuigd dat er opzet in het spel is. "Deze dingen gebeuren niet per ongeluk, zeker niet bij de Chinezen", zegt hij tegenover The Guardian. "Zulke bezoeken worden tot in de puntjes verzorgd, weet ik uit ervaring. Dit is echt geen foutje geweest. Echt niet." Volgens Guarjardo gaat het duidelijk om een terechtwijzing. "Het is een manier om te zeggen: jullie zijn voor ons niet bijzonder. Het maakt deel uit van de nieuwe Chinese arrogantie, en helpt het nationalisme onder de bevolking verder aan te wakkeren."

De verhoudingen tussen China en de VS zijn al geruime tijd gespannen. Er spelen verschillende kwesties. Zo heeft Washington grote kritiek op de activiteiten die China ontplooit in de Zuid-Chinese zee. Het land ligt daar momenteel met een zestal buurlanden in de clinch over de exploitatie van dit strategisch gelegen zeegebied. Daarnaast kunnen de Chinese beperkingen van de persvrijheid rekenen op veel westerse kritiek.